Canzona - muzyka
Przeczytaj także...
Villanella, villanesca (wł. villano - wieśniak, parobek) – w okresie renesansu typ wielogłosowej pieśni włoskiej, charakteryzujący się - w odróżnieniu od madrygału - prostą, homofoniczną fakturą oraz budową zwrotkową. Często wykazuje związki z muzyką ludową.Prowansja (fr. Provence, prow. Provença lub Prouvènço) – kraina historyczna w południowo-wschodniej Francji, nad Morzem Śródziemnym, na wschód od dolnego biegu Rodanu. Nazwa wzięta od prowincji rzymskiej Galia Zaalpejska, którą Rzymianie nazywali także Provincia Nostra – „Nasza Prowincja".
Włochy (Republika Włoska, wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem wielu organizacji, m.in.: UE, NATO, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata – G8.
Villanella, villanesca (wł. villano - wieśniak, parobek) – w okresie renesansu typ wielogłosowej pieśni włoskiej, charakteryzujący się - w odróżnieniu od madrygału - prostą, homofoniczną fakturą oraz budową zwrotkową. Często wykazuje związki z muzyką ludową.Prowansja (fr. Provence, prow. Provença lub Prouvènço) – kraina historyczna w południowo-wschodniej Francji, nad Morzem Śródziemnym, na wschód od dolnego biegu Rodanu. Nazwa wzięta od prowincji rzymskiej Galia Zaalpejska, którą Rzymianie nazywali także Provincia Nostra – „Nasza Prowincja".
Włochy (Republika Włoska, wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem wielu organizacji, m.in.: UE, NATO, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata – G8.
Canzona, kancona – określenie dotyczące kilku rodzajów utworów wokalnych i instrumentalnych:
Fuga (łac. ucieczka) – jedna z najbardziej kunsztownych form muzycznych, oparta na ścisłej polifonii. Wymaga dwóch lub więcej głosów. Od momentu powstania w XVII wieku była swoistym sprawdzianem warsztatu kompozytorskiego twórcy. Występują fugi instrumentalne (na instrument solowy, zespół instrumentalny) i chóralne. Może stanowić samodzielny utwór muzyczny lub część większej formy (mszy, sonaty, opery itd.). Ze względu na ścisłość reguł panujących podczas jej pisania, często porównywana jest do jednej z najbardziej kunsztownych form literackich – sonetu. Na przestrzeni wieków – od momentu powstania, aż do współczesności - trudno znaleźć kompozytora, który chociaż raz nie zmierzyłby się z fugą.Forma muzyczna to ogólna budowa utworu muzycznego, efekt współdziałania elementów dzieła muzycznego. Jest to środek realizacji wyrazu emocjonalnego dzieła muzycznego, za pomocą technik kompozytorskich. Każdy utwór, będąc dziełem niepowtarzalnym, pozostaje w różnym stosunku do formy, a w wielu utworach schematy formalne krzyżują się ze sobą (np. forma pieśni z rondem). Każdy twór kojarzony z daną formą jest nierozerwalnie związany z konkretnym środkiem wykonawczym (obsadą).
- włoska forma poetycka wywodząca się bezpośrednio z Prowansji, używana od XII do XVII wieku;
- forma wstępna frottoli i villanelli (canzone alla napoletana);
- utwór instrumentalny powstały w XVI wieku, początkowo oparty na transkrypcjach francuskich chansons na instrumenty klawiszowe lub lutnię. Tego typu renesansowa canzona posiada wyrazisty temat o ostro zarysowanej rytmice, charakteryzuje się przejrzystym rozczłonkowaniem tekstu muzycznego i zastosowaniem techniki imitacyjnej. W XVII wieku coraz popularniejsze stały się canzony na zespoły instrumentalne. Były to wstępne formy fugi lub - jako bardziej rozbudowane - stanowiły formy wstępne sonaty da chiesa.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Habela 1968 ↓, s. 33.
- Chodkowski 1995 ↓, s. 138.
Bibliografia[ | edytuj kod]
Frottola - pieśń renesansowa dla domowego śpiewania przy akompaniamencie lutni, o prostej budowie harmonicznej i rytmicznej.Kontrola autorytatywna – w terminologii bibliotekoznawczej określenie procedur zapewniających utrzymanie w sposób konsekwentny haseł (nazw, ujednoliconych tytułów, tytułów serii i haseł przedmiotowych) w katalogach bibliotecznych przez zastosowanie wykazu autorytatywnego zwanego kartoteką wzorcową.