• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Bulwa - botanika

    Przeczytaj także...
    Pseudobulwa, nibybulwa – zgrubiały, nadziemny fragment łodygi obecny u wielu roślin storczykowatych (Orchidaceae) cechujących się wzrostem sympodialnym. W odróżnieniu od bulw nie jest skróconym pędem o ograniczonym wzroście. Pseudobulwy powstają z jednego międzywęźla (heteroblastyczne) lub z kilku międzywęźli (homoblastyczne). Na szczycie pseudobulw heteroblastycznych wyrastają pojedyncze liście, czasem kwiatostan. W przypadku pseudobulw homoblastycznych mogą być one ulistnione, przy czym zwykle albo liście na zgrubiałym odcinku szybko odpadają pozostawiając wyraźne blizny (zwłaszcza w dolnej części zgrubienia) lub liście dolne są suche, papierzaste.Kalarepa (Brassica oleracea var. gongylodes L.) ) – odmiana kapusty warzywnej. Jest to roślina dwuletnia należąca do rodziny kapustowatych. Znana jest wyłącznie z uprawy, nie występuje na stanowiskach naturalnych. W Polsce jest pospolitą rośliną uprawną.
    Bulwocebula (łac. bulbotuber) – zmodyfikowany pęd podziemny, zewnętrznie przypominający cebulę, w którym jednak organem spichrzowym jest zgrubiała, bulwiasta łodyga, otoczona liśćmi mającymi postać suchych łusek. Funkcję spichrzową pełni rozrośnięta środkowa miękiszowa część łodygi, pozbawiona wiązek przewodzących lub rozrośnięty miękisz międzywiązkowy łodygi (w odróżnieniu od cebuli, gdzie funkcję tę pełni mezofil). Bulwocebule występują np. u krokusów i mieczyków. Mają zdolność wytwarzania cebulek potomnych z pączków bocznych.
    Podziemne bulwy pędowe topinamburu
    Bulwy korzeniowe dalii

    Bulwa – zgrubiała część korzenia lub pędu, pełniąca w roślinie funkcję spichrzową, przetrwalnikową i rozmnażania wegetatywnego. W bulwach gromadzone są substancje zapasowe, głównie białka i cukry – często skrobia. U niektórych roślin bulwa może magazynować wodę. Bulwy zbudowane są głównie z tkanki miękiszowej. Dzięki przetrwalnikowej funkcji bulw byliny mogą po okresie niesprzyjającym wegetacji (np. zimie lub suszy) odtworzyć się z zawiązków pędów znajdujących się w bulwie, mimo że pęd nadziemny tych roślin obumarł.

    Ziemniak, kartofel, psianka ziemniak (Solanum tuberosum L.) – gatunek byliny należący do rodziny psiankowatych. Nazwa ”ziemniak” odnosi się zarówno do całej rośliny, jak i do jej jadalnych, bogatych w skrobię bulw pędowych, z powodu których gatunek jest uprawiany na masową skalę. Roślina wywodzi się z Andów, gdzie udomowiono ją ok. 8 tysięcy lat temu. Ziemniak został przywieziony do Europy w końcu XVI wieku, w ciągu następnych stuleci stał się integralną częścią wielu kuchni z całego świata. Obecnie jest czwartą pod względem produkcji rośliną uprawną (po pszenicy, ryżu i kukurydzy).Korzeń (łac. radix) – część sporofitu, która dostarcza roślinom wodę i substancje odżywcze (sole mineralne), utrzymuje rośliny na podłożu i służy do gromadzenia substancji zapasowych. Występuje niemal u wszystkich roślin naczyniowych, nieobecny jest jedynie u posiadających chwytniki psylotowych i niektórych roślin, u których korzeń zanikł wtórnie (np. u pływaczy i wolffii bezkorzeniowej). Rośliny zakorzenione są zwykle w glebie, u epifitów wykształcają się korzenie powietrzne, u hydrofitów korzenie zanurzone.

    W zależności od organu z jakiego powstaje wyróżnia się dwa zasadnicze rodzaje bulw: Bulwy korzeniowe, korzenie bulwiaste Powstają z przekształconych korzeni gromadzących materiały zapasowe dla rośliny na okres spoczynku. Przykłady roślin o korzeniach bulwiastych: dalia, pustynnik, kliwia, jaskier, alstremeria, maniok jadalny, batat. Bulwy pędowe Rozwijają się z pędu i podobnie jak w powyższym przypadku zwykle także są podziemne, rzadziej nadziemne. Jako fragmenty pędu charakteryzują się jego znacznym skróceniem i zgrubieniem. Liście na spichrzowym odcinku pędu zwykle ulegają całkowitemu uwstecznieniu (inaczej niż w przypadku bulwocebuli). W odróżnieniu od cebuli bulwy są poza tym jednoroczne – w okresie wzrostu, zapasy wyczerpują się, a bulwa się kurczy. Równocześnie jednak tworzone są nowe bulwy. Bulwy pędowe powstają zwykle z podziemnych pędów (rozłogów, często zwanych stolonami) (np. u ziemniaka), z dolnej, zwykle hipokotylowej części pędu (np. u rzodkiewki), czasem z części nadliścieniowej (np. u kalarepy).

    U niektórych roślin z rodzaju burak i selery, też u brukwi, bulwy mają pochodzenie mieszane – powstają częściowo z górnej części korzenia i dolnej części pędu.

    Burak (Beta L.) – rodzaj roślin, należący w różnych systemach klasyfikacyjnych do rodziny komosowatych lub szarłatowatych. Gatunkiem typowym jest Beta vulgaris L..Bulwa pędowa – zgrubiała część pędu rośliny, pełniąca funkcję spichrzową, tzn. jest magazynem substancji zapasowych, głównie białek i cukrów – szczególnie skrobi. Bulwy pędowe mogą być podziemne, lub nadziemne. Podziemne bulwy pędowe wytwarza np. ziemniak. Tworzą się one na końcach podziemnych pędów – rozłogów. Występują w nich tzw. oczka, będące zawiązkami pędów, za pomocą których ziemniak może rozmnażać się wegetatywnie. Bulwy te nie wytwarzają korzeni przybyszowych.

    Ze względu na dużą zawartość substancji odżywczych, bulwy stanowią cenne źródło pożywienia dla zwierząt i człowieka. Do roślin bulwiastych należą warzywa rzepowate i korzeniowe, częściowo także kapustne i psiankowate.

    Zobacz też[]

  • Bulwka
  • Pseudobulwa

    • Przypisy

    1. ↑ J. Szwejkowska, J. Szwejkowski: Botanika. Tom I. Morfologia. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-13946-3.
    2. Zofia Dobrakowska-Kopecka, Roch W. Doruchowski, Marian Gapiński: Warzywnictwo. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1989. ISBN 83-09-01204-7.
    Skrobia – węglowodan, polisacharyd roślinny, składający się wyłącznie z merów glukozy połączonych wiązaniami α-glikozydowymi, pełniący w roślinach rolę magazynu energii.Rzodkiewka (Raphanus sativus var. sativus) – odmiana rzodkwi zwyczajnej. Obecnie występuje tylko w uprawie. Jest uprawiana w wielu regionach świata. W Polsce występuje głównie jako roślina uprawna, lecz przejściowo dziczeje (ergazjofigofit). W uprawie występuje wiele kultywarów. Również rzodkiew czarna i rzodkiew japońska to kultywary rzodkiewki.



    w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

    Warto wiedzieć że... beta

    Przetrwalnik (endospora, spora, gr. σπορα tzn. nasienie) – formy spoczynkowe umożliwiające organizmom przetrwanie niekorzystnych dla nich warunków (susza, niskie temperatury).
    Wilec ziemniaczany (Ipomoea batatas (L. Poir.) – gatunek byliny należący do rodziny powojowatych, znany pod nazwami: batat, patat lub słodki ziemniak. Pochodzi z Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej. Nie jest znany w dzikim stanie, jest natomiast popularny w uprawie w całej strefie tropikalnej.
    Cebula (łac. bulbus) – przekształcony pęd podziemny o funkcji spichrzowej i przetrwalnikowej charakteryzujący się:
    Bulwka (łac. bulbillus, ang. bulbil) – u roślin cebulkowate rozmnóżki służące do rozmnażania wegetatywnego. Powstają z pąków. Zwykle mają postać niewielkich zgrubień na łodydze, zazwyczaj w kącie liści lub w obrębie rozgałęzień kwiatostanu. Po dojrzeniu bulwki odpadają od rośliny macierzystej i mogą się w sprzyjających warunkach ukorzenić.
    Bulwa korzeniowa (łac. tuber, ang. tuber) – zgrubiała część korzenia, pełniąca w roślinie funkcję spichrzową, tzn. jest magazynem substancji zapasowych, głównie białek i cukrów – szczególnie skrobi. Bulwa zbudowana jest głównie z tkanki miękiszowej.
    Kliwia (Clivia Lindl.) – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych. Nazwa nadana została dla uczczenia lady Clive, hrabiny Northumberland, która była znanym patronem ogrodnictwa i w jej ogrodzie po raz pierwszy zakwitła Clivia nobilis. Do rodzaju należy kilka gatunków, gatunkiem typowym jest Clivia nobilis Lindl.
    Brukiew lub karpiel (Brassica napus L. var. napobrassica) – odmiana kapusty rzepak, roślina należąca do rodziny kapustowatych. Nie rośnie dziko, występuje tylko w uprawie.

    Reklama