Bulwa - botanika
Pseudobulwa, nibybulwa – zgrubiały, nadziemny fragment łodygi obecny u wielu roślin storczykowatych (Orchidaceae) cechujących się wzrostem sympodialnym. W odróżnieniu od bulw nie jest skróconym pędem o ograniczonym wzroście. Pseudobulwy powstają z jednego międzywęźla (heteroblastyczne) lub z kilku międzywęźli (homoblastyczne). Na szczycie pseudobulw heteroblastycznych wyrastają pojedyncze liście, czasem kwiatostan. W przypadku pseudobulw homoblastycznych mogą być one ulistnione, przy czym zwykle albo liście na zgrubiałym odcinku szybko odpadają pozostawiając wyraźne blizny (zwłaszcza w dolnej części zgrubienia) lub liście dolne są suche, papierzaste.Kalarepa (Brassica oleracea var. gongylodes L.) ) – odmiana kapusty warzywnej. Jest to roślina dwuletnia należąca do rodziny kapustowatych. Znana jest wyłącznie z uprawy, nie występuje na stanowiskach naturalnych. W Polsce jest pospolitą rośliną uprawną.
Bulwocebula (łac. bulbotuber) – zmodyfikowany pęd podziemny, zewnętrznie przypominający cebulę, w którym jednak organem spichrzowym jest zgrubiała, bulwiasta łodyga, otoczona liśćmi mającymi postać suchych łusek. Funkcję spichrzową pełni rozrośnięta środkowa miękiszowa część łodygi, pozbawiona wiązek przewodzących lub rozrośnięty miękisz międzywiązkowy łodygi (w odróżnieniu od cebuli, gdzie funkcję tę pełni mezofil). Bulwocebule występują np. u krokusów i mieczyków. Mają zdolność wytwarzania cebulek potomnych z pączków bocznych.
Bulwa – zgrubiała część korzenia lub pędu, pełniąca w roślinie funkcję spichrzową, przetrwalnikową i rozmnażania wegetatywnego. W bulwach gromadzone są substancje zapasowe, głównie białka i cukry – często skrobia. U niektórych roślin bulwa może magazynować wodę. Bulwy zbudowane są głównie z tkanki miękiszowej. Dzięki przetrwalnikowej funkcji bulw byliny mogą po okresie niesprzyjającym wegetacji (np. zimie lub suszy) odtworzyć się z zawiązków pędów znajdujących się w bulwie, mimo że pęd nadziemny tych roślin obumarł.
W zależności od organu z jakiego powstaje wyróżnia się dwa zasadnicze rodzaje bulw: Bulwy korzeniowe, korzenie bulwiaste Powstają z przekształconych korzeni gromadzących materiały zapasowe dla rośliny na okres spoczynku. Przykłady roślin o korzeniach bulwiastych: dalia, pustynnik, kliwia, jaskier, alstremeria, maniok jadalny, batat. Bulwy pędowe Rozwijają się z pędu i podobnie jak w powyższym przypadku zwykle także są podziemne, rzadziej nadziemne. Jako fragmenty pędu charakteryzują się jego znacznym skróceniem i zgrubieniem. Liście na spichrzowym odcinku pędu zwykle ulegają całkowitemu uwstecznieniu (inaczej niż w przypadku bulwocebuli). W odróżnieniu od cebuli bulwy są poza tym jednoroczne – w okresie wzrostu, zapasy wyczerpują się, a bulwa się kurczy. Równocześnie jednak tworzone są nowe bulwy. Bulwy pędowe powstają zwykle z podziemnych pędów (rozłogów, często zwanych stolonami) (np. u ziemniaka), z dolnej, zwykle hipokotylowej części pędu (np. u rzodkiewki), czasem z części nadliścieniowej (np. u kalarepy).
U niektórych roślin z rodzaju burak i selery, też u brukwi, bulwy mają pochodzenie mieszane – powstają częściowo z górnej części korzenia i dolnej części pędu.
Ze względu na dużą zawartość substancji odżywczych, bulwy stanowią cenne źródło pożywienia dla zwierząt i człowieka. Do roślin bulwiastych należą warzywa rzepowate i korzeniowe, częściowo także kapustne i psiankowate.
Zobacz też[]
Przypisy
- ↑ J. Szwejkowska, J. Szwejkowski: Botanika. Tom I. Morfologia. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-13946-3.
- Zofia Dobrakowska-Kopecka, Roch W. Doruchowski, Marian Gapiński: Warzywnictwo. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1989. ISBN 83-09-01204-7.