Brunszwik

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Brunszwik (niem. Braunschweig, dolnosaks. Brunswiek) – miasto na prawach powiatu w środkowej części Niemiec, w kraju związkowym Dolna Saksonia, na północy masywu górskiego Harz, nad rzeką Oker. Ważny ośrodek przemysłowy, rozwinięty zwłaszcza przemysł maszynowy, środków transportu (głównie autobusy i samochody ciężarowe), elektrotechniczny, elektroniczny, metalowy, precyzyjny, spożywczy, instrumentów muzycznych; węzeł komunikacyjny; politechnika (założona w 1745) z biblioteką i inne wyższe szkoły (pedagogiczna, sztuk pięknych), instytuty naukowe, wydawnictwa.

Lew brunszwicki – zoomorficzne ukazanie księcia Henryka Lwa, założyciela siedziby książęcej w Brunszwiku i fundatora tego romańskiego dzieła, przykład sztuki ludwisarskiej, najstarsze średniowieczne dzieło sztuki pomnikowej. Katedra Świętych Błażeja, Jana Chrzciciela i Tomasza Becketa w Brunszwiku – jedna z najstarszych świątyń miasta, położona przy południowej stronie historycznego Placu Zamkowego obok zamku Dankwarderode, z którym świątynia jest połączona drewnianym gankiem.

Historia[ | edytuj kod]

Średniowiecze[ | edytuj kod]

Książę Henryk Lew i Matylda (fragment Ewangeliarza Henryka Lwa)
Panorama Brunszwiku (sztych z 1550)

Już w IX wieku na terenie miasta w rejonie dzisiejszego Targu Węglowego (Kohlmarkt) powstała osada, późniejsze Stare Miasto (Altstadt). Według tradycji Brunszwik został założony przez Brunona II. Nazwa miasta jest połączeniem imienia Bruno i słowa wik, oznaczającego miejsce odpoczynku kupców i przechowywania przez nich dóbr. Brunszwik jest wzmiankowany w dokumentacji kościoła św. Magnusa (St. Magni Kirche) z 1031 roku. Powstała wokół niego osada nosiła nazwę Altewiek. W XII w. został rozbudowany przez rezydującego tam Henryka Lwa, który wzniósł oprócz zamku – rezydencji katedrę św. Błażeja (St. Blasius), a miasto umocnił murami i fosami. Ponadto książę założył na północ od Starego Miasta na terenach wokół kościoła św. Andrzeja (St. Andreas) Nowe Miasto (Neustadt). Na prawym brzegu rzeki Oker powstała osada Hagen, a pomiędzy Starym i Nowym Miastem i zamkiem osada Sack. Prawa miejskie Brunszwik otrzymał w 1227 roku. Od 1260 roku (z przerwą w latach 1374-1380, będącą konsekwencją Große Schicht – rewolty mieszkańców przeciwko ówczesnym rajcom miejskim) do połowy XVIII wieku Brunszwik był członkiem Hanzy. Silny wpływ kupców i cechów rzemieślniczych, nabywanie przez mieszkańców praw i przywilejów miejskich umocniły pozycję mieszczaństwa co stopniowo ograniczało wpływ książąt na miasto.

Ratusz Starego Miasta w Brunszwiku (niem. Altstadtrathaus) – dawna siedziba rady miejskiej. Jest jednym z najstarszych ratuszów w Niemczech, którego początki dziejów sięgają XIII w. Zbudowany został dla jednego z najbogatszych i najbardziej wpływowych ośrodków miasta jednego z pięciu tzw. weichbildów Brunszwiku - Starego Miasta. Wraz z kościołem Świętego Marcina tworzy zachodnią pierzeję Rynku Starego Miasta - cennego zespołu zabytkowego miasta. Obecnie parter zajmuje Muzeum Miasta Brunszwiku, zaś pomieszczenia na piętrze stanowią miejsce dla uroczystych spotkań, ceremonii związanych z miastem i władzami miejskimi.Nowa Synagoga w Brunszwiku (niem. Neue Synagoge in Braunschweig) – synagoga znajdująca się w Brunszwiku w Niemczech, przy Alte Knochenhauerstraße 1.

Czasy nowożytne[ | edytuj kod]

W XV wieku Brunszwik otrzymał status wolnego miasta Rzeszy, a książęta założyli rezydencję w pobliskim Wolfenbüttel. Nauki Lutra przyczyniły się do postępu reformacji, za którą miasto opowiedziało się w roku 1528. W 1671 Brunszwik został zdobyty przez księcia Rudolfa Augusta. Rada miejska podlegała książęcej komisji, a majątki i broń mieszczan zostały odebrane na rzecz księstwa. Siedziba książąt została przeniesiona z Wolfenbüttel do Brunszwiku przez Karola I. Za jego księstwa poprawiła się sytuacja ekonomiczna, powstały manufaktury, gdzie wyrabiano fajans i porcelanę. W XVIII wieku stał się ważnym ośrodkiem kulturalnym i naukowym. W 1745 roku założono Collegium Carolinum (zalążek dzisiejszej Politechniki Brunszwickiej).

Stany Zjednoczone, Stany Zjednoczone Ameryki (ang. United States, US, United States of America, USA) – federacyjne państwo w Ameryce Północnej graniczące z Kanadą od północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.Henryk Lew (niem. Heinrich der Löwe) (ur. 1129, zm. 6 sierpnia 1195 w Brunszwiku) - książę Saksonii Henryk III 1142–1180 i Bawarii Henryk XII 1156–1180 z dynastii Welfów.

Czasy współczesne[ | edytuj kod]

Pałac książęcy w Brunszwiku (1833–1841)
Ulica Nickelnkulk (zdjęcie z 1894)

Na początku XIX wieku dokonano zmian w systemie obronnym miasta, zniwelowano wały, na ich miejscu - wzdłuż rzeki Oker - powstały promenady, zaś na rogatkach przy drogach wylotowych klasycystyczne wartownie. W latach 1809-1813 Brunszwik należał do Królestwa Westfalii. W 1838 powstała pierwsza linia kolejowa łącząca Brunszwik z Wolfenbüttel. Druga połowa XIX wieku to okres wzmożonej industrializacji – rozwinął się przede wszystkim przemysł maszynowy i spożywczy (konserwowy i cukrowy). W 1890 liczba mieszkańców miasta przekroczyła 100 tysięcy. Do 1918 roku był stolicą Księstwa Brunszwiku, a następnie przywrócono mu status wolnego miasta. Rozwinął się przemysł samochodowy, zbrojeniowy, powstała fabryka instrumentów muzycznych. Miasto doznało poważnych zniszczeń podczas nalotów wojsk brytyjskich i amerykańskich w październiku 1944. W mieście pracowały tysiące robotników przymusowych. W latach 1943-1945 zmarło przynajmniej 360 dzieci odebranych robotnicom, na przykład w Entbindungsheim für Ostarbeiterinnen. Gruntowna odbudowa miasta trwała długo. Historyczne centrum otrzymało nowoczesną zabudowę, rekonstrukcja części historycznej ograniczyła się do terenów dawnych pięciu osad.

Ewangeliarz Henryka Lwa – dzieło zamówione przez Henryka Lwa, księcia Saksonii i Bawarii, do ołtarza Panny Marii w kościele św. Błażeja w Brunszwiku (obecnie katedry). Wolumin stanowi ważny przykład romańskiego malarstwa książkowego 2 połowy XII w.Susa (fen. Hadrumetum, arab. سوسة = Sūsah, fr. Sousse) – trzecie pod względem wielkości (173 047 mieszkańców) miasto w Tunezji. Stolica Gubernatorstwa Susa (544 413 mieszkańców). Kurort wypoczynkowy nad Morzem Śródziemnym, do którego ściąga rocznie ponad milion turystów. Do miasta należy Port El-Kantoui, największy i najsłynniejszy port jachtowy w Tunezji. W Sousse urodził się były prezydent Republiki Tunezyjskiej Zin Al-Abidin Ben Ali. Miasto wpisane jest na listę UNESCO.


Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]




Warto wiedzieć że... beta

Kościół Świętego Marcina w Brunszwiku – dawny kościół farny Starego Miasta, przykład architektury romańskiej i gotyckiej w Niemczech. Znajduje się przy zachodniej pierzei Rynku Starego Miasta.
Królestwo Westfalii – państwo niemieckie utworzone przez Napoleona Bonaparte w 1807 roku po pokoju w Tylży. W jego skład weszły terytoria utracone przez Królestwo Prus, oraz Hesję-Kassel i część Elektoratu Hanoweru. Stolicą kraju było Kassel. Królem Westfalii był brat Napoleona Hieronim Bonaparte.
Nîmes (prow. Nimes, łac. Colonia Augusta Nemausus) – miasto i gmina w południowo-wschodniej Francji, w regionie Langwedocja-Roussillon, na Nizinie Langwedockiej, na zachód od doliny dolnego Rodanu.
Świecznik siedmioramienny – dzieło wykonane z brązu na polecenie Henryka Lwa, księcia Saksonii i Bawarii dla katedry w Brunszwiku. Przykład romańskiej plastyki brązowej, jest jednym z trzech zachowanych do dziś dzieł tego typu. Pozostałe dwa świeczniki znajdują się w katedrze NMP w Essen oraz katedrze w Mediolanie.
Herzog Anton Ulrich-Museum (Muzeum księcia Antoniego Ulryka) – muzeum w Brunszwiku, posiada jedne z najstarszych i największych zbiorów sztuki w Niemczech.
Panny Mądre i Panny Głupie – określenie, jakiego używa się wobec opisanych w Piśmie Świętym panien, tytułowych bohaterek jednej z przypowieści Jezusa Chrystusa.
Hanza, Liga Hanzeatycka, Związek Hanzeatycki (z st.-wys.-niem. hansa - grupa) – związek miast handlowych Europy Północnej z czasów Średniowiecza i początku ery nowożytnej. Miasta należące do związku popierały się na polu ekonomicznym, utrudniając pracę kupcom z miast nienależących do związku, jednocześnie zaś stwarzały realną siłę polityczną i niekiedy wojskową.

Reklama