Brama Opatowska
Przeczytaj także...
Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID) – narodowa instytucja kultury podległa Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Misją NID jest tworzenie podstaw dla zrównoważonej ochrony dziedzictwa poprzez gromadzenie i upowszechnianie wiedzy o zabytkach, wyznaczanie standardów ich ochrony i konserwacji oraz kształtowanie świadomości społecznej celem zachowania dziedzictwa kulturowego Polski dla przyszłych pokoleń. Instytut wydaje kwartalnik „Ochrona Zabytków”.Piotr Tadeusz Gliński (ur. 20 kwietnia 1954 w Warszawie) – polski socjolog, profesor, wykładowca akademicki, ekolog i polityk, w latach 2005–2011 przewodniczący Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.
Attyka (franc. (étage) attique, z grec. Attikos) – górny element budynku w postaci ścianki, balustrady lub rzędu sterczyn osłaniający dach. Pełni dwojaką funkcję: estetyczną jako architektoniczny element dekoracyjny oraz użytkowo-konstrukcyjną jako zabezpieczenie sąsiednich budynków przed przeniesieniem się ognia w przypadku pożaru. Attyka stanowi mur ogniowy, jeśli jest wykonana z materiału niepalnego o wytrzymałości ogniowej min 1 godzina i grubości min 25 cm, np. z pełnej cegły ceramicznej, silikatu, czy też bloczków betonowych.
Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID) – narodowa instytucja kultury podległa Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Misją NID jest tworzenie podstaw dla zrównoważonej ochrony dziedzictwa poprzez gromadzenie i upowszechnianie wiedzy o zabytkach, wyznaczanie standardów ich ochrony i konserwacji oraz kształtowanie świadomości społecznej celem zachowania dziedzictwa kulturowego Polski dla przyszłych pokoleń. Instytut wydaje kwartalnik „Ochrona Zabytków”.Piotr Tadeusz Gliński (ur. 20 kwietnia 1954 w Warszawie) – polski socjolog, profesor, wykładowca akademicki, ekolog i polityk, w latach 2005–2011 przewodniczący Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.
Attyka (franc. (étage) attique, z grec. Attikos) – górny element budynku w postaci ścianki, balustrady lub rzędu sterczyn osłaniający dach. Pełni dwojaką funkcję: estetyczną jako architektoniczny element dekoracyjny oraz użytkowo-konstrukcyjną jako zabezpieczenie sąsiednich budynków przed przeniesieniem się ognia w przypadku pożaru. Attyka stanowi mur ogniowy, jeśli jest wykonana z materiału niepalnego o wytrzymałości ogniowej min 1 godzina i grubości min 25 cm, np. z pełnej cegły ceramicznej, silikatu, czy też bloczków betonowych.
Brama Opatowska – gotycka brama wjazdowa z 2 poł. XIV w. w Sandomierzu. Zbudowana z fundacji Kazimierza Wielkiego jako część murów obronnych miasta. W XVI w. została zwieńczona renesansową attyką ufundowaną przez sandomierskiego lekarza Stanisława Bartolona.
Andrzej Sebastian Duda (ur. 16 maja 1972 w Krakowie) – polski prawnik, nauczyciel akademicki, były wiceminister sprawiedliwości, były podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, były członek Trybunału Stanu, poseł na Sejm VII kadencji.Pomnik historii – jedna z czterech form ochrony zabytków w Polsce określonych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (art.7). Status pomnika historii ustanawiany jest w drodze rozporządzenia przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Przyznawany jest zabytkom nieruchomym o szczególnej wartości historycznej, naukowej i artystycznej, utrwalonym w powszechnej świadomości i mającym duże znaczenie dla dziedzictwa kulturalnego Polski.
W czasie powstania styczniowego 8 lutego 1863 r. miał tu miejsce dramatyczny epilog bitwy pod Słupczą. Uchodzący z pola bitwy rozgromieni powstańcy próbowali stawiać opór na barykadzie wzniesionej w Bramie Opatowskiej. Została ona jednak zdobyta już przy pierwszym ataku ścigających ich Kozaków.
<|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>Kościół św. Jakuba Apostoła w Sandomierzu, Klasztor oo. dominikanów (konwent Świętego Jakuba), Sanktuarium Błogosławionego Sadoka i 48 Towarzyszy Męczenników oraz Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej – późnoromański / wczesnogotycki rzymskokatolicki kościół ceglany z XIII wieku, prawdopodobnie zbudowany razem z budynkami klasztornymi w 1236 roku.
Jest jedyną zachowaną bramą spośród czterech, które prowadziły niegdyś do Sandomierza. Poza Opatowską do miasta prowadziły jeszcze bramy: Zawichojska, Lubelska i Krakowska oraz dwie furty, spośród których zachowała się jedna – Dominikańska, nazywana Uchem Igielnym.
W 2014 r. bramę zwiedziło 114 676 osób, a w 2013 r. – 101 852 osób.
Gotyk – styl w architekturze i innych dziedzinach sztuk plastycznych (rzeźbie, malarstwie i sztuce sepulkralnej), który powstał i rozwinął się w połowie XII wieku we Francji (Anglosasi uważają, że w Anglii) i swoim zasięgiem objął zachodniochrześcijańską Europę.Kościół Świętego Ducha w Sandomierzu – kompleks budynków poklasztornych i poszpitalnych z przylegającym do nich kościołem rzymskokatolickim znajdujący się w zabytkowej części Sandomierza. Obecnie jest to kościół rektoralny przynależny do parafii katedralnej.
Pomnik historii[ | edytuj kod]
22 listopada 2017 r. decyzją Prezydenta RP Andrzeja Dudy na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Glińskiego, po uzyskaniu opinii Rady Ochrony Zabytków, wpisano sandomierski historyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy na listę pomników historii, przyznawany zabytkom nieruchomym o szczególnej wartości historycznej, naukowej i artystycznej, utrwalonym w powszechnej świadomości i mającym duże znaczenie dla dziedzictwa kulturalnego Polski. Obszar tego pomnika obejmuje zabytki sandomierskiej starówki, w tym między innymi bazylikę katedralną, sandomierskie kościoły pw. Nawrócenia świętego Pawła, pw. św. Jakuba, pw. św. Michała, pw. św. Józefa, pw. Ducha Świętego, Dom Długosza, średniowieczny układ urbanistyczny miasta, Brama Opatowska, ratusz, Collegium Gostomianum, Wąwóz Królowej Jadwigi i Wąwóz Piszczele.
Kościół św. Michała Archanioła – zabytkowa świątynia rzymskokatolicka w Sandomierzu, obecnie kościół seminaryjny, dawniej sióstr Benedyktynek. Został wzniesiony w latach 1686-92 według projektu Jana Michała Linka.Powstanie styczniowe – polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu, ogłoszone manifestem 22 stycznia 1863 wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy, spowodowane narastającym rosyjskim terrorem wobec polskiego biernego oporu. Wybuchło 22 stycznia 1863 w Królestwie Polskim i 1 lutego 1863 na Litwie, trwało do jesieni 1864. Zasięgiem objęło tylko ziemie zaboru rosyjskiego: Królestwo Polskie oraz ziemie zabrane.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie. 2020-09-30. [dostęp 2013-01-17].
- Zabytki Sandomierza – Brama Opatowska. sandomierskie.com. [dostęp 2013-01-17].
- Turystyczne hity. Zobacz jak odwiedzano Świętokrzyskie w 2014 roku. echodnia.eu, 17 lutego 2015. [dostęp 2015-02-26].
- Nowe Pomniki Historii. prezydent.pl, 22 listopada 2017. [dostęp 2017-11-24].
- ks. Tomasz Lis: Sandomierskie zabytki pomnikiem historii. Gość Niedzielny, 23 listopada 2017. [dostęp 2017-11-24].
- NID: Nota prasowa: „Sandomierz – historyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy”. prezydent.pl, 22 listopada 2017. [dostęp 2017-11-24].
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Dom Długosza w Sandomierzu – XV-wieczny budynek księży mansjonarzy ufundowany przez Jana Długosza, znajdujący się w Sandomierzu przy ulicy Jana Długosza 9.Ratusz w Sandomierzu – wzniesiono wkrótce po najeździe Litwinów w 1349 r. Pierwotnie gotycki, był budowlą na planie kwadratu zwieńczoną wysoką, ośmioboczną wieżą. Część południowa, najstarsza (na niej zegar słoneczny) pochodzi z tego okresu. W XVI w. został rozbudowany w formę wydłużonego prostokąta, a następnie zwieńczony attyką trójstrefową, której autorstwo przypisywane jest Janowi Marii Padovano. Naroża attyki zdobią głowy przedstawiające cztery stany. Wieża została dobudowana w wieku XVII.
Warto wiedzieć że... beta
Renesans lub odrodzenie (z fr. renaissance – odrodzenie) – okres w historii kultury europejskiej, obejmujący przede wszystkim XV i XVI wiek, określany często jako "odrodzenie sztuk i nauk" oraz koncepcja historiozoficzna odnosząca się do historii kultury włoskiej od Dantego do roku 1520 (Il Rinascimento).
Kościół świętego Józefa w Sandomierzu – jeden z zabytkowych kościołów w Sandomierzu, w województwie świętokrzyskim. Należy do dekanatu Sandomierz diecezji sandomierskiej.
Collegium Gostomianum – szkoła średnia w Sandomierzu, jedna z najstarszych i najbardziej prestiżowych w Polsce, funkcjonująca od 1602 roku. Pierwotnie kolegium jezuickie ufundowane przez Hieronima Gostomskiego i rodzinę Bobolów. Od 1773, po likwidacji zakonu Jezuitów, szkoła świecka.
Brama miejska – forma przejścia w obwarowaniach miejskich. W przeszłości obok baszt i czatowni stanowiła system obronny miasta.
Bitwa pod Słupczą – jedna z bitew powstania styczniowego, rozegrana 8 lutego 1863 roku, zakończona klęską powstańców.
Wąwóz Świętej Królowej Jadwigi w Sandomierzu – około 0,5 kilometrowy wąwóz lessowy położony w południowo-zachodniej części miasta między ulicami Staromiejską a Królowej Jadwigi (kilkanaście metrów od ul. Królowej Jadwigi krzyżuje się z ul. Krakowską). Maksymalna wysokość u jego wylotu wynosi ponad 10 m wysokości. W bezpośrednim sąsiedztwie Wąwozu przebiega Małopolska Droga św. Jakuba. Tuż obok Wąwozu na Wzgórzu Świętopawłowym znajduje się kościół Nawrócenia św. Pawła Apostoła. Według legendy miejsce to często odwiedzane było przez królową Jadwigę, która była częstym gościem pobliskiego kościoła św. Jakuba, stąd też wąwóz ten nazwano jej imieniem.
Kazimierz III Wielki (ur. 30 kwietnia 1310 w Kowalu, zm. 5 listopada 1370 w Krakowie) – najmłodszy syn Władysława I Łokietka i Jadwigi Bolesławówny, król Polski w latach 1333–1370, ostatni monarcha z dynastii Piastów na tronie polskim.