Bitwa pod Corpahuaico
Antonio José de Sucre y de Alda (ur. 3 lutego 1795, zm. 4 czerwca 1830) – generał boliwijski pochodzenia wenezuelskiego, uczestnik walk z Hiszpanami o wolność Ameryki Południowej. Był bliskim przyjacielem Simóna Bolívara, walczył pod jego rozkazami od 1813. 24 maja 1822 pokonał wojska hiszpańskie pod Pichincha, dzięki czemu został wyzwolony Ekwador. W 1824 stoczył zwycięskie bitwy na równinie Junin i pod Ayacucho, na skutek czego zostało wyzwolone Peru i co przesądziło o niepodległości państw Ameryki Południowej i wycofaniu Hiszpanów z tego kontynentu. W latach 1826–1828 był prezydentem Boliwii (Górnego Peru), którą wyzwolił rok wcześniej. Był przeciwnikiem włączenia tego kraju do Peru. W 1828 ustąpił ze stanowiska i wyjechał do Ekwadoru. Zginął na skutek zamachu przeprowadzonego w górach Berruecos.Ameryka Łacińska, Iberoameryka – termin obejmujący 20 krajów i 9 autonomii Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej, w których mówi się językami romańskimi, tj. po hiszpańsku, portugalsku lub francusku.
Peru (Perú, Republika Peru – República del Perú) – państwo w zachodniej części Ameryki Południowej, nad Oceanem Spokojnym. Jest to trzecie co do wielkości państwo kontynentu po Brazylii i Argentynie oraz drugi co do wielkości kraj andyjski po Argentynie. Stolicą Peru jest Lima.
Bitwa na przełęczy Corpahuaico – starcie zbrojne, które miało miejsce w dniu 3 grudnia 1824 r. w trakcie wojen niepodległościowych w Ameryce Łacińskiej (wojna o niepodległość Peru), zakończone zwycięstwem zwolenników utrzymania związków z Hiszpanią (rojalistów).
Przyczyna bitwy[ | edytuj kod]
W wyniku porażki w bitwie pod Junin rojalistyczna Armia Północna została zmuszona do odwrotu za rzekę Pampas, a wicekról de La Serna podjął decyzję o skoncentrowania wszystkich sił przeciwko patriotom Bolivara. W konsekwencji z Górnego Peru powróciły oddziały dowodzone przez generała Gerónimo Valdésa. Decydujące zwycięstwo sił patriotycznych pod Junin umocniło władzę dyktatorską Bolivara w Peru i umożliwiło jego wojskom zdobycie Limy i zajęcie znacznych obszarów Peru opuszczonych przez rojalistów.
Simon Bolivar zatrzymał ofensywę patriotów na linii rzeki Pampas celem umocnienia władzy republikanów w zdobytych regionach Peru i podjęcia negocjacji ze zbuntowanym wobec wicekróla de La Serny rojalistycznym generałem Olanetą.
Wicekról de La Serna podjął decyzję o zaatakowaniu sił patriotycznych dowodzonych przez generała Antonio Jose de Sucre, obsadzających linię rzeki Pampas i objął osobiste dowództwo nad armią. 20 listopada i 22 listopada siły rojalistyczne podjęły dwie próby przekroczenie rzeki, ale zostały odparte przez patriotów. W konsekwencji 26 listopada 1824 r. rojaliści rozpoczęli manewr okrążający i zmusili armię de Sucre do marszu w kierunku Humanagi. Kolumnę wojsk patriotycznych osłaniała idąca na tyle trzybatalionowa dywizja dowodzona przez gen. Lara oraz kawaleria dowodzona przez gen. Millera. Wraz z dywizją Lary poruszały się tabory armii i dwie będące na jej wyposażeniu armaty.
Przebieg bitwy[ | edytuj kod]
Popołudniem 3 grudnia 1824 r. przechodzący przez przełęcz Corpahuaico patrioci zostali zaskoczeni przez rojalistyczną Dywizję Awangardy gen. Valdésa, liczącą cztery bataliony piechoty, dwa szwadrony kawalerii i cztery armaty. Uderzając niespodziewanie z południa Valdés rozproszył dywizję Lary i zdobył jedną z republikańskich armat oraz porzucone przez wycofujących się patriotów tabory. Dalsze postępy rojalistów powstrzymało nadejście kawalerii Millera, który opanował panikę w szeregach patriotów i silnym ostrzałem osłonił odwrót pozostałości dywizji Lary i taborów oraz ostatniej ocalałej republikańskiej armaty w ślad za armią de Sucre. Walkę przerwały zapadające ciemności.
Skutki bitwy[ | edytuj kod]
Utraciwszy część wyposażenia i pod wpływem porażki de Sucre oderwał swoje siły od ścigających go rojalistów i wycofał się do La Quinua. Nie miał zdolności dalszego manewrowania celem zajęcia lepszej pozycji obronnej i został zmuszony do przyjęcia narzuconej mu bitwy w rejonie Ayacucho.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Jarosław Spyra, Ayacucho 1824, Warszawa 2011, s. 266–267, ISBN 978-83-11-12177-5.
- Jarosław Spyra, Ayacucho 1824, s. 267–269.
- Jaroslaw Spyra, Ayacucho 1824, s. 267.
- Jarosław Spyra, Ayacucho 1824, s. 268–272.
- Jarosław Spyra, Ayacucho 1824, s. 272.
- Jarosław Spyra, Ayacucho 1824, s. 273–275.