Bitwa pod Chocimiem - 1509
Bitwa - zbrojne starcie sił zbrojnych stron prowadzących wojnę, mające zwykle duży lub decydujący wpływ na przebieg lub wynik operacji, kampanii a nawet wojny. We współczesnej terminologii wojskowej bitwa to kilka jednoczesnych lub kolejnych operacji prowadzonych siłami kilku współdziałających ze sobą frontów lub grup armii przy udziale lotnictwa i ewentualnie marynarki wojennej. Potocznie bitwą określa się każde większe starcie zbrojne.Twierdza, forteca – ufortyfikowane miasto, gród, klasztor. Czasem jest to samodzielna budowla o charakterze obronnym. Twierdze były budowane od starożytności do czasów II wojny światowej, na stałe przebywała w nich załoga. Określenie twierdza stosowane jest także w odniesieniu do więzienia, które znajdowało się na terenie twierdzy.
Stefan III Wielki (ur. 1433 w Borzeşti, zm. 2 lipca 1504 w Suczawie), znany również jako Stefan III Mołdawski (rum.: Ştefan cel Mare; Ştefan cel Mare şi Sfânt tj. "Stefan Wielki i Święty" w nowocześniejszych opracowaniach), w starszych źródłach polskich Steczko – hospodar mołdawski w latach 1457-1504 z dynastii Muszatowiczów.
Bitwa pod Chocimiem, bitwa nad Dniestrem – bitwa stoczona 4 października 1509 między wojskami polskimi dowodzonymi przez hetmana Mikołaja Kamienieckiego a Mołdawianami dowodzonymi przez Kopacza. Zakończyła się zwycięstwem Polaków i była ostatnim starciem zbrojnym wojny polsko-mołdawskiej, rozpoczętej w 1502 roku, a zakończonej traktatem pokojowym w Kamieńcu Podolskim 22 stycznia 1510.
Geneza[ | edytuj kod]
Wojna została rozpoczęta przez Stefana Wielkiego we wrześniu 1502 roku, który wykorzystał niepokoje wewnętrzne w Koronie, najazd tatarski i oblężenie Smoleńska przez wojska moskiewskie, do zajęcia po raz kolejny polskiego Pokucia, w czym sprzyjała mu prawosławna ludność i część rusińskiej szlachty. W 1504 po śmierci hospodara na tron mołdawski wstąpił jego syn Bogdan III Ślepy. Zaproponował poślubienie Elżbiety, siostry króla Aleksandra Jagiellończyka i zwiedziony fałszywymi obietnicami polskiego posła, marszałka wielkiego koronnego Stanisława Chodeckiego, wycofał się z Pokucia we wrześniu 1505. W rok później dowiedziawszy się o śmierci polskiego króla i braku zgody na małżeństwo, Bogdan ponownie zajął Pokucie i najechał Podole. Tym razem Mikołaj Kamieniecki, na czele 3000 żołnierzy wkroczył na Pokucie, wypędził okupanta i najechał Mołdawię, a po rozbiciu kilkutysięcznego oddziału Mołdawian, wrócił do Polski. Kolejny najazd mołdawski odbył się w czerwcu 1509 i objął Ruś Czerwoną i Podole, a w drodze powrotnej znów zajął Pokucie. Polacy zebrawszy 20 000 żołnierzy (pospolite ruszenie, obrona potoczna, oddziały zaciężne) pod dowództwem hetmana Kamienieckiego odebrali Pokucie i wkroczyli do Mołdawii z zamiarem zajęcia jej stolicy Suczawy. Po trzytygodniowym bezskutecznym oblężeniu, rozpoczęli odwrót, omijając Bukowinę od wschodu. W jej trakcie, podczas przeprawy przez Dniestr w okolicach Chocimia, Mołdawianie dowodzeni przez Kopacza zdecydowali się na walną bitwę.
Bitwa[ | edytuj kod]
Kiedy część pospolitego ruszenia sforsowała rzekę, do przeprawy zaczęły przygotowywać się chorągwie nadworne i zaciężne. W tym momencie zaatakowały wojska mołdawskie ze wsparciem oddziałów tureckich. Uderzenie przeprowadzone było od północnego zachodu, od strony twierdzy chocimskiej, w dół stromego zbocza. Pomimo tego zaatakowani Polacy nie ulegli panice i szybko ustawili się do bitwy. Podczas walki polska jazda zaciężna odłączyła się niepostrzeżenie, od strony zachodniej obeszła wzgórze, z którego atakowali Mołdawianie i uderzyła na nich od tyłu. Spowodowało to odwrót ich wojsk, przerodzony w ucieczkę. Podczas pogoni do niewoli wzięto wielu dostojników hospodara. Pięćdziesięciu spośród nich zostało ściętych.
Po bitwie[ | edytuj kod]
22 stycznia 1510 roku podpisano w Kamieńcu traktat pokojowy, w którym Bogdan definitywnie zrzekł się pretensji do Pokucia i planów małżeńskich z Elżbietą Jagiellonką, oraz zwrócił kontrakt małżeński. Część tej wojny polsko-mołdawskiej, tocząca się w latach 1504–1510, nazywana jest „krwawymi swatami”.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- ↑ Marek Plewczyński: Wojny i wojskowość polska w XVI wieku. T. I: Lata 1500-1548. Zabrze: Inforteditions, 2011, s. 149-156. ISBN 978-83-89943-64-4.
- ↑ Zdzisław Spieralski: Awantury mołdawskie. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1967, s. 64-71.
- ↑ Marcin Bielski: Kronika polska. T. 3, Księga 6 wraz z kontynuacją. Sanok: 1856, s. 952-954.