Biskupi krakowscy

Biskupi krakowscy − biskupi diecezjalni, biskupi koadiutorzy, biskupi pomocniczy oraz administratorzy apostolscy diecezji krakowskiej (od 1925 archidiecezji).

W latach 1443–1790 kolejni biskupi diecezjalni byli książętami siewierskimi.

Biskupi[ | edytuj kod]

Biskupi problematyczni[ | edytuj kod]

Historycznie biskupstwo krakowskie powołano w roku 1000. Zaś najstarszy kalendarz katedry wawelskiej pochodzący z ok. 1257 roku wymienia przed pierwszym historycznym biskupem Popponem dwóch jego poprzedników: Prohora i Prokulfa, o których brakuje przekazów historycznych. Stąd według różnych hipotez mogli to być albo biskupi krakowscy, albo ołomunieccy jednak na siedzibie krakowskiej albo też mogli to by być kontynuatorzy słowiańskiej misji Metodego. Inni badacze sugerują, że dedykacja katedry na Wawelu Wacławowi I wskazuje, że została ona ufundowana jeszcze w okresie przynależności Krakowa do państwa czeskiego, co mogło mieć miejsce przed rokiem 990. Jeszcze inne teorie uznają Prohora i Prokulfa za osoby włączone do katalogu biskupów krakowskich przypadkowo. Dla przykładu Alfons Parczewski wykazał podobieństwo imion Prokora i Prokulfa do imion Porchariusa i Prokulejana – biskupów diecezji Auch z VI w. we Francji.

Prokulf (lat. Proculphus, pontyfikat 986-1014) – wzmiankowany w Roczniku kapitulnym krakowskim z XIII wieku (Haec sunt nomina pontificum cracoviensium Prohorius, Proculphus, Poppo, Gompo, Rachelinus, Aaron archiepiscopus quintus, Sula cognominatus Lamberlus, beatus Stanislaus Martyr) prawdopodobnie jeden z pierwszych biskupów misyjnych w Małopolsce obrządku słowiańskiego, na co wskazuje jego greckie imię. Wymieniany jest wraz z innym biskupem - Prohorem - w najstarszych (datowanych na XIII w.) katalogach biskupów krakowskich. Wiązany z biskupstwem morawskim lub też ołomunieckim, ponieważ w okresie jego działania prawdopodobnie biskupstwo w Krakowie jeszcze nie istniało.Biskup koadiutor – w Kościele katolickim prawnie ustanowiony przez papieża biskup, który po śmierci lub awansie biskupa diecezjalnego ma prawo następstwa po nim na urzędzie biskupa diecezji zgodnie z kanonem 403 § 3 kodeksu prawa kanonicznego z 1983.

Biskupi diecezjalni[ | edytuj kod]

Uwaga! Kolejność i okresy sprawowania władzy biskupiej pierwszych biskupów do Fulka włącznie są mocno niepewne. Podstawowe źródła (Katalogi biskupów krakowskich) różnią się zarówno co do samego ich istnienia (Prohor, Prokulf, Gompon, Lambert), ich kolejności oraz lat pontyfikatu. Historyczność postaci biskupów Prohora i Prokulfa jest przedmiotem sporu historiograficznego. Pierwsze źródło, które o nich wspomina, to Katalog biskupów krakowskich z poł. XIII w., zawierający obok informacji sprawdzonych o pierwszych biskupach ewidentne bałamuctwa. Część historyków (Aleksander Gieysztor, Gerard Labuda) uważa, że mogli być biskupami morawskimi z ostatniej ćwierci X w., w jurysdykcji których znajdował się Kraków. Aron nosił tytuł arcybiskupa ad personam, tzn. że otrzymał paliusz arcybiskupi jako osobiste wyróżnienie, ale nie oznaczało automatycznego objęcia i sprawowania urzędu metropolity.

Aleksander Gieysztor ps. „Borodzicz”, „Lissowski”, „Olicki”, „Walda” (ur. 17 lipca 1916 w Moskwie, zm. 9 lutego 1999 w Warszawie) – polski historyk mediewista. Kawaler Orderu Orła Białego.Biskup diecezjalny – biskup, któremu powierzono aktualnie istniejącą diecezję. Potocznie wobec biskupa diecezjalnego używa się również określenia biskup ordynariusz.

Biskupi pomocniczy[ | edytuj kod]

Podstrony: 1 [2] [3]

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

Warto wiedzieć że... beta

Administrator apostolski – urząd kościelny, występujący w prawie kanonicznym Kościoła katolickiego. Administratorem apostolskim jest duchowny (prezbiter lub biskup), któremu papież powierzył zarząd (często tymczasowy) nad diecezją lub inną administraturą kościelną, nie mianując go równocześnie biskupem ordynariuszem. Urzędu tego nie należy mylić z administratorem diecezjalnym, który ma podobne zadania i uprawnienia, lecz jest powoływany bez udziału Stolicy Apostolskiej.

Piotr Nitecki (ur. 24 października 1949 r. w Warszawie, zm. 15 grudnia 2011 r. w Błoniach pod Środą Śląską) – polski duchowny katolicki, teolog, prof. dr hab., specjalizujący się w katolickiej nauki społecznej i historii Kościoła w Polsce.

Biskup pomocniczy - wyświęcony na biskupa duchowny katolicki, którego zadaniem jest pomoc biskupowi diecezjalnemu w zarządzaniu diecezją zazwyczaj jako wikariusz generalny lub biskupi.

Prohor (łac. Prohorius, pontyfikat 969-986) – biskup krakowski. Jego imię odnotowuje najstarszy znany z redakcji z 1266 w Rocznik kapitulny krakowski (Haec sunt nomina pontificum cracoviensium Prohorius, Proculphus, Poppo, Gompo, Rachelinus, Aaron archiepiscopus quintus, Sula cognominatus Lamberlus, beatus Stanislaus Martyr) oraz Rocznik Traski (Prohorius primus episcopus Cracoviae ordinatur), źródło to jednak nie podaje lat ordynacji pierwszych biskupów w Krakowie. Odnotowane imię pierwszego biskupa brzmi według katalogu Prohorius. Najprawdopodobniej związany był z biskupstwem praskim bądź ołomunieckim, a działalność w Krakowie jako biskup misyjny mógł rozpocząć pomiędzy rokiem 970 a 974 i kontynuować do 986. Ze względu na greckie imię przyjmuje się, że był biskupem obrządku słowiańskiego.

Archidiecezja Auch (nazwa oficjalna: archidiecezja Auch (-Condom-Lectoure-Lombez)) - archidiecezja Kościoła rzymskokatolickiego w południowej Francji. Powstała w VI wieku jako diecezja Auch. W roku 879 została podniesiona do rangi archidiecezji. W 1801 uległa likwidacji, lecz już w 1822 przywrócono ją. W 1908 uzyskała obecną nazwę oficjalną. Podczas reformy administracyjnej Kościoła francuskiego w 2002 roku utraciła status archidiecezji metropolitalnej i została włączona do metropolii Tuluzy.

Metody z Tesaloniki, cs. Мефодии (ur. ok. 815–820 w Tesalonice, zm. 8 kwietnia 885 w Velehradzie) – jeden z braci sołuńskich, misjonarz, arcybiskup, święty Kościoła katolickiego i Cerkwi prawosławnej.

Wacław I Święty, również Święty Wacław (ur. ok. 907, zm. 28 września 929 lub 935) – czeski książę z dynastii Przemyślidów, męczennik i święty Kościoła Katolickiego.