• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Biblioteka Liceum Krzemienieckiego

    Przeczytaj także...
    Biblia ostrogska – pierwsze pełne wydanie drukowane wszystkich ksiąg Pisma Świętego przetłumaczonego na język cerkiewnosłowiański. Wydrukowana została przez drukarza Iwana Fedorowa w latach 1580–1581. Adresatami tej Biblii byli wyznawcy Kościoła Wschodniego, posługujący się językiem cerkiewnosłowiańskim. Przedsięwzięcie to było możliwe dzięki swobodom zapewnionym prawosławiu na ziemiach ruskich Rzeczypospolitej. Jan Chrzciciel Albertrandi, inna forma nazwiska: Albetrandy, pseud. i krypt.: Antykiewicz; Jeden z tegoż Towarzystwa; Nieukolubski; Ten, który pierwotne tłumaczenie przed 40 laty wykonał; X. A. S. J.; X. A. Soc. Jesu; X. I. A. N. K. K. W.; X. J. A.; X. J. A. S. J., (ur. 7 grudnia 1731 w Warszawie, zm. 10 sierpnia 1808 tamże) – polski biskup rzymskokatolicki, jezuita, biskup pomocniczy poznański w latach 1796–1798, biskup pomocniczy warszawski w latach 1798–1808, historyk, tłumacz, poeta, publicysta i bibliotekarz, główny cenzor mianowany przez rosyjskiego komendanta Warszawy gen. Friedricha von Buxhoevedena po stłumieniu insurekcji kościuszkowskiej.
    Liceum Krzemienieckie (także Liceum Wołyńskie) – polska szkoła w Krzemieńcu na Wołyniu, istniejąca w latach 1805-1831, reaktywowana w latach 1922-1939, zwana także Atenami Wołyńskimi. Odegrała znaczącą rolę w rozwoju poziomu kultury polskiej na Wołyniu.
    Tablica pamiątkowa Tadeusza Czackiego, założyciel biblioteki
    (przy wejściu do biblioteki)

    Biblioteka Liceum Krzemienieckiego – biblioteka szkolna należąca do Liceum Krzemienieckiego w Krzemieniecu na Wołyniu.

    Historia biblioteki[ | edytuj kod]

    Biblioteka została założona w 1805 roku przez Tadeusza Czackiego, który pragnął stworzyć w Krzemieńcu ośrodek na poziomie akademickim. W tym celu, za kwotę 25 tysięcy złotych, zakupił on bibliotekę księcia Stanisława Augusta Poniatowskiego liczącą 15580 woluminów, powstałą w 1764 roku, wraz ze zbiorami numizmatycznymi, przyrządami matematyczno-astronomicznymi, gabinetem historycznym i katalogiem Jana Albertrandi.

    Augsburg – miasto na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Bawaria, siedziba rejencji Szwabia, regionu Augsburg oraz powiatu Augsburg, chociaż do niego nie należy. Leży nad rzekami Lech i Wertach, na przedgórzu alpejskim na wysokości 494 m n.p.m.Ostróg (ukr. Острог - Ostroh) - miasto na Ukrainie (obwód rówieński), nad rzeką Horyń przy ujściu Wilii, dawna rezydencja książąt Ostrogskich.

    Przez kolejne lata biblioteka była uzupełniana darami ksiąg i rycin. Biblioteka miała własną czytelnię a od 1811 roku własną drukarnię. Wraz z likwidacją liceum w 1834 roku, zlikwidowana została również biblioteka. Jej zbiory zostały wysłane do Kijowa, gdzie stały się podstawą biblioteki Uniwersytetu św. Włodzimierza. Po drugiej wojnie światowej, 2 sierpnia 1977 roku, została przemianowana na Ogólnonarodową Bibliotekę UAN a następnie na Bibliotekę Narodową im. W.I. Wernackiego Narodowej Akademii Nauk. W 1836 w budynku odebranym Liceum rozlokowano prawosławne seminarium duchowne.

    Kijów (ukr. Київ, Kyjiw, ros. Киев, Kijew) – stolica i największe miasto Ukrainy, nad rzeką Dniepr. Był miastem królewskim Rzeczypospolitej Obojga Narodów.Tadeusz Czacki herbu Świnka, krypt.: T. C., (ur. 28 sierpnia 1765 w Porycku na Wołyniu, zm. 8 lutego 1813 w Dubnie na Wołyniu) – polski działacz oświatowy i gospodarczy, pedagog, historyk, ekonomista, bibliofil, numizmatyk, członek Komisji Edukacji Narodowej, współtwórca Konstytucji 3 Maja, współzałożyciel warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, twórca Biblioteki Poryckiej, główny twórca i organizator Liceum Krzemienieckiego zwanego Atenami Wołyńskimi, ostatni starosta niegrodowy nowogrodzki (1786-1792).

    Zbiory biblioteki[ | edytuj kod]

    W przededniu likwidacji księgozbiór zawierał 24379 tytułów w 34378 tomach. Jej wartość wyceniona został na 56820 srebrnych rubli Księgozbiór posiadał liczne cenne druki muzealne:

  • wydrukowana na pergaminie ilustrowana Libri de animalibus Aristotelis wydana w Wenecji w 1476 roku;
  • Ars memorativa – podręcznik do mnemomechaniki wydany w Augsburgu w 1478 roku, (jedna z pięciu kopii);
  • De officiis et Paradoxa Cycerona wydana w Moguncji, w 1465 roku – inkunabuł, pierwsza drukowana grecką czcionką książka o charakterze humanistycznym;
  • Biblia ostrogska – biblia Iwana Fiodorowicza wydana w Ostrogu w 1581 roku;
  • Statut Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1588 roku;
  • ręcznie wykonana mapa Morza Śródziemnego z XV wieku.

    • W skład biblioteki wchodziły: księgozbiór woluminów polskiego historyka Józefa Aleksandra Jabłonowskiego, dar księżnej Teofili Strzeżysławy, liczący ok. 4 tysięcy woluminów prawie wyłącznie starodruków i cymelia; prywatna kolekcja rodowa Mikoszewskich (780 tomów), hrabiego Franciszka Moszyńskiego (2603 tomy ), dyrektora szkół podolskich F Szejdta (912 tomów) i książki medyczne J. Lerneta.

    Teofila Strzeżysława z Jabłonowskich Sapieżyna (ur. 8 sierpnia 1742, zm. 22 lutego 1816 w Teofilpolu) – krajczyna litewska, działaczka konfederacji barskiej, żona Józefa, pamiętnikarka.Marcus Tullius Cicero (ur. 3 stycznia 106 p.n.e., zm. 7 grudnia 43 p.n.e.) – mówca rzymski, popularyzator filozofii greckiej, polityk, słynny ze stłumienia spisku Katyliny. Stronnik optymatów. Zamordowany wraz z bratem Kwintusem na polecenie Marka Antoniusza, który zemścił się w ten sposób za wygłoszone przeciw niemu Filipiki.

    Przypisy[ | edytuj kod]

    1. Podkowiański Magazyn Kulturalny
    2. ↑ Los kolekcji i zbiorów Liceum Krzemienieckiego

    Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Barbara Bieńkowska: Książka na przestrzeni dziejów. Warszawa: Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej im. Heleny Radlińskiej, 2005. ISBN 83-88581-21-X.
  • Aleksander Birkenmajer: Encyklopedia Wiedzy o Książce. Wrocław: Ossolineum, 1971.
    • Krzemieniec, Krzemieniec Wołyński (ukr. Кременець, łac. Cremenecia) – miasto w obwodzie tarnopolskim, rejonie krzemienieckim Ukrainy, u podnóża Wzgórz Krzemienieckich na Wołyniu.Stanisław August Poniatowski, właściwie Stanisław Antoni Poniatowski herbu Ciołek, (ur. 17 stycznia 1732 w Wołczynie, zm. 12 lutego 1798 w Petersburgu) – król Polski w latach 1764–1795 jako Stanisław II August; wcześniej stolnik wielki litewski od 1755, starosta przemyski od 1753. Od 1777 należał do masonerii. Ostatni władca Rzeczypospolitej Obojga Narodów.




    Warto wiedzieć że... beta

    Moguncja (niem. Mainz; fr. Mayence, lat. Moguntiacum/Mogontiacum) – miasto na prawach powiatu nad Renem w Niemczech, obecna stolica kraju związkowego Nadrenia-Palatynat, dawna stolica Arcybiskupstwa Moguncji w czasach Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. W starożytności Moguncja była twierdzą dominującą zachodni brzeg Renu, jako część północnych kresów Cesarstwa rzymskiego.
    Rubel rosyjski (ros. рубль – rubl; biał. рубе́ль – rubiel) – jednostka monetarna używana obecnie w Rosji, we własnych odmianach na Białorusi i Naddniestrzu (oficjalnie część Mołdawii), oraz w nieuznawanych republikach: Abchazji i Osetii Południowej (oficjalnie części Gruzji). Dawniej używany był także w Rosji carskiej i terytoriach zależnych (m.in. w Królestwie Polskim – Kongresówce), a także w ZSRR, Tadżykistanie i na Łotwie.
    Iwan Fedorowicz (Fedorow) (ur. ok. 1510, Moskwa, zm. 15 grudnia 1583 we Lwowie) – działacz kultury wschodniosłowiańskiej, jej pierwszy znany z imienia drukarz, grawer, majster odlewnictwa czcionek.

    Reklama

    Czas generowania strony: 1.253 sek.