• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Biblioteka Celsusa

    Przeczytaj także...
    Egzonim (od gr. ἔξω, éxō, "poza" i ὄνομα, ónoma, "nazwa") – nazwa używana w określonym języku dla obiektu geograficznego znajdującego się poza obszarem, gdzie ten język ma status oficjalny, i różniąca się swoją formą od nazwy używanej w języku lub językach oficjalnych na obszarze, gdzie znajduje się dany obiekt geograficzny.Kapitel (głowica) – najwyższa, wieńcząca część kolumny, filaru lub pilastra, będąca pośrednim członem konstrukcyjnym między podporą (np. trzonem kolumny) - od której jest szersza, co zapewnia bardziej stabilną konstrukcję całości - oraz elementami dźwiganymi (np. belkowaniem). Ze względu na swoje usytuowanie głowica pełni także funkcje dekoracyjne.
    Krypta – w starożytności podziemny, sklepiony korytarz, w okresie starochrześcijańskim – sklepiona komora grobowa w katakumbach, w wiekach późniejszych – część budynku kościoła (zazwyczaj pod prezbiterium) spełniająca funkcje pochówkowe zmarłych dostojników duchownych i świeckich oraz jako miejsce przechowywania i eksponowania relikwii świętych.
    Wnętrze biblioteki
    Fasada biblioteki

    Biblioteka Celsusa (tr. Celsus Kütüphanesi) – jeden z ważniejszych zabytków Efezu, który został zrekonstruowany i udostępniony zwiedzającym. Zlokalizowana jest przy skrzyżowaniu ulicy Marmurowej i Drogi Kuretów.

    Budynek biblioteki powstał dla uczczenia pamięci Tyberiusza Juliusza Celsusa Polemenusa i jako miejsce jego pochówku. Gmach zbudował syn Celsusa, konsul Gajusz Juliusz Akwila, w latach 114-117. Odkryta podczas badań archeologicznych krypta z sarkofagiem mieści się pod posadzką w zachodniej części budynku. Nad nią umieszczono pomieszczenie, które pełniło funkcję biblioteki i czytelni. Salę o wymiarach 16,0 × 10,0 m otaczały podwójne mury, które rozdzielała pusta przestrzeń o szerokości ok. 1,0 m. Takie rozwiązanie miało pomóc zachować stałą wilgotność i temperaturę wnętrza. Zbiory biblioteczne, liczące około 12 tysięcy zwojów, umieszczono w szafach rozlokowanych w niszach ściennych. W centralnej części pomieszczenia najprawdopodobniej znajdował się posąg Ateny.

    Fontanna (wodotrysk) – urządzenie wodne, najczęściej ozdobne, wyrzucające pod ciśnieniem wodę z dysz lub dyszy. Jest jednym z elementów tzw. małej architektury.Mur – pionowa część budowli wykonana z materiału ceramicznego, kamienia naturalnego, drewna itp. Mur może być zbudowany z prefabrykatów połączonych zaprawą budowlaną (np. kamienie, cegły, bloczki betonowe itp. połączone zaprawą wapienną, cementową lub inną podobną) lub też może być wykonany z materiału jednorodnego, np. odlany z betonu lub ulepiony z gliny. Szczególną postacią muru ze wzmocnieniami konstrukcyjnymi jest mur pruski.

    Budowę biblioteki rozpoczęto w zabudowanym wcześniej terenie, pomiędzy istniejącymi już budynkami. Dla nadania budowli pozorów znacznie większej monumentalności niż pozwalał na to wolny teren budowniczy zaprojektował budynek na podwyższeniu, na które prowadziło 9 stopni zajmujących całą szerokość fasady, którą dodatkowo wysunął do przodu w środkowej osi. To uwypuklenie jest przyczyną złudzenia optycznego, w wyniku którego elementy środkowe sprawiają wrażenie, że są wyższe i szersze. Dwupoziomowa fasada ma szerokość 21,0 m i wysokość 16,0 m. Ścianę budynku poprzedzają kolumny o kompozytowych kapitelach. W niszach ściennych, na dwóch poziomach, umieszczono posągi. Podczas prowadzonych prac wykopaliskowych odnaleziono cztery z nich. Oryginały są eksponowane w Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu, a w fasadzie umieszczono ich kopie. Są to alegorie cnót (od lewej): Sofia (mądrość), Areté (Cnota), Ennoia (Myśl) i Episteme (Wiedza).

    Kolumna – pionowa podpora architektoniczna o kolistym przekroju trzonu. Jeden z najstarszych i najpowszechniej stosowanych w architekturze elementów podporowo-dźwigowych pełniących funkcje konstrukcyjne, budowany od czasów starożytnych.Episteme (ἐπιστήμη, łac. scientia - wiedza) - w filozofii Starożytnej Grecji: wiedza pewna, niepodważalna, uzasadniona. W filozofii Platona - wiedza dotycząca prawdziwego świata idei, poznawana rozumowo, w przeciwieństwie do doksy, która dotyczy świata zmysłowego, złudnego.

    W 260 roku salę czytelni zniszczył pożar, ocalała fasada. Na przełomie IV i V wieku, na placu przed biblioteką zbudowano fontannę z basenem na wodę.

    W latach 1970-1978 przeprowadzono rekonstrukcję budynku i udostępniono go zwiedzającym.

  • Sofia

  • Areté

    Nisza – wnęka, wgłębienie w fasadzie lub w ścianie wewnątrz budynku przeznaczona do celów zdobniczych, kultowych.Areté (gr. ἀρετή) – najczęściej termin ten tłumaczy się jako „cnota”, rzadziej (i przeważnie dawniej) także jako „dzielność” lub „męstwo”, ale jego dokładne przetłumaczenie sprawia trudność, ponieważ w różnych czasach miał różne znaczenia. Początkowo oznaczał męstwo, bohaterstwo, później zdatność (sposobność) człowieka i każdej zresztą rzeczy do spełniania swojego właściwego zadania, wreszcie zaś zaletę moralną, czyli cnotę.

  • Ennoia

  • Episteme

    • Przypisy[ | edytuj kod]

    1. Polski egzonim uchwalony na 109. posiedzeniu KSNG.
    2. Biblioteka Celsusa w Efezie (pol.). WSP Kraków. [dostęp 2015-01-05].
    Biblioteka Celsusa




    Warto wiedzieć że... beta

    Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG) – komisja odpowiedzialna za ustalanie polskich nazw geograficznych świata (egzonimów) oraz za reprezentowanie Polski w kwestiach nazewnictwa geograficznego na arenie międzynarodowej.
    Efez (gr. Ἔφεσος Ephesos) – w starożytności jedno z 12 miast jońskich w Azji Mniejszej. Leżało przy ujściu rzeki Kaystros (tur. Küçük Menderes – Mały Meander) do Morza Egejskiego na terenie obecnej Turcji. Jeszcze przed przybyciem kolonistów greckich osiedlały się na tym terenie ludy Karów i Lelegianów. Zamieszkiwali oni zbocza wzgórza Ayasuluk.
    Porządek kompozytowy – porządek architektoniczny wykształcony w architekturze starożytnego Rzymu. Łączył elementy porządku jońskiego i korynckiego. Podstawowe cechy wyróżniające go, to:
    Atena (gr. Ἀθήνη Athene lub Ἀθηναίη Athenaie) – w mitologii greckiej bogini mądrości, sztuki, wojny sprawiedliwej oraz opiekunka miast, m.in. Aten i Sparty. Jedna z dwunastu głównych bogów olimpijskich. Jej atrybutami były: miecz, sowa, hełm, drzewo oliwne. Jej rzymskim odpowiednikiem jest Minerwa.
    Fasada – główna, efektowna elewacja budynku, o szczególnie dużej dekoracyjności, często nawet monumentalna, spełniająca funkcje reprezentacyjne wobec całego gmachu, a przez to wyróżniająca się spośród pozostałych elewacji. Zazwyczaj jest to elewacja przednia, jednak w budynkach narożnych mogą istnieć dwie fasady, a w wolno stojących nawet trzy lub wszystkie.
    Biblioteka (od greckiego βιβλιοθήκη bibliotheke; βιβλίον biblion – książka) – instytucja kultury, która gromadzi, przechowuje i udostępnia materiały biblioteczne oraz informuje o materiałach bibliotecznych (swoich i obcych). W innym znaczeniu jest to też nazwa samego budynku, pomieszczenia lub mebla zawierającego zbiory biblioteczne.
    Sarkofag (gr. σαρκoφάγος / sarkophagos; z gr. σάρξ / sarx - 1. „mięso”, 2. „ciało” + gr. φαγειν / phagein - „zjeść, pożreć”) – zdobiona trumna w kształcie skrzyni ceramicznej lub kamiennej, dekorowana techniką malarską lub rzeźbiarską, znana od czasów starożytnych.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.874 sek.