Bhagawan
Absolut (łac. absolutus – bezwarunkowy, niezwiązany) – osobowy lub bezosobowy pierwotny byt, doskonały, najwyższy, pełny, całkowicie niezależny, nieuwarunkowany i niczym nieograniczony.Brahman (sanskryt ब्राह्मण) – w filozofii indyjskiej i hinduizmie bezosobowy aspekt Absolutu posiadający w pełni cechę wieczności (sat).
Bóg lub bóstwo – istota nadprzyrodzona, której istnienie postuluje większość religii. Zajmuje się nim teologia i filozofia, gdzie jest ono uważane za zagadnienie metafizyczno-egzystencjalne. Ze względu na duże zróżnicowanie rozumienia tego pojęcia, trudno jest o jego jednoznaczną definicję (co dodatkowo utrudniają założenia teologiczne związane z tym zagadnieniem, pochodzące z poszczególnych religii). Jako najbardziej różniące się od siebie, należy wyodrębnić definicje używane przez religie politeistyczne i monoteistyczne, deizm, panteizm oraz panenteizm.
Bhagawan, bhagwan (sanskryt: भगवान् Bhagavān; hindi: भगवान Bhagvān) – w hinduizmie, a szczególnie w wisznuizmie, najwyższy i osobowy aspekt Absolutu. Posiada transcendentalną formę pełną wieczności (sat), wiedzy (cit) i szczęścia (ananda). Jest najwyższym Brahmanem (Parabrahmanem) i źródłem Paramatmy.
Według Paraśary Muniego, autora Wisznpurany, bhagawan posiada nieskończone piękno, wiedzę, majętność, siłę, sławę i wyrzeczenie. Majestat Bhagawana przejawia się w formie Narajana (Pana Panów i Boga bogów), który kontroluje materialny wszechświat jako jeden z purusza awaratów (Karanodakaśaji Wisznu, Garbhodakaśaji Wisznu lub Ksirodakaśaji Wisznu).
iśvarah paramah krsnah sac-cid-ananda-vigrahah
Narayana (sanskryt:नारायण nārāyaṇa, syn prawód, syn (Transcendentalnego) Człowieka) – bóstwo hinduskie, pierwotnie bóg wody, w późniejszym okresie zlał się z postacią Wisznu i Kryszny. Również syn Dharmy i apsary Urwaśi, . Sanskryt (dewanagari: संस्कृतम् saṃskṛtam; sa.msk.rtaa bhaa.saa, od sa.m+k.r: zestawiać, składać; bhaa.saa: język; język uporządkowany, w przeciwieństwie do języków naturalnych prakrytów, tzn. ludowych o nieuporządkowanej gramatyce) – język literacki starożytnych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych Indii. Należy do indoaryjskiej gałęzi indoirańskiej grupy rodziny języków indoeuropejskich. Pomimo powszechnego w Europie przekonania, iż jest językiem martwym, jak łacina, zasadniczo nim nie jest, gdyż nie tylko jest jeszcze stale używany w ceremoniach religijnych hinduizmu, ale także istnieją niewielkie grupy osób deklarujące go jako ich jedyny język ojczysty (według spisów ludności z 1999 roku – ok. 3000 osób na 900 mln ludności Indii). Czynione są też próby rewitalizacji tego języka poprzez tworzenie sanskryckich neologizmów na określenie współczesnych terminów, np. technicznych (np. telewizja, sanskr. duuradarshana). Jest też uznawany od 1949 roku za jeden z 13 konstytucyjnych języków Republiki Indii (obecnie 23 – 2008 r.). Dlatego właściwsze jest określenie go jako język wegetujący niż jako martwy.anadir adir govindah sarva-karana-karanam
Najwyższym Panem jest Osoba Boga Śri Krsna
– pierwotny Pan o transcendentnym ciele,
ostateczna przyczyna wszystkich przyczyn.
Składam hołd temu pierwotnemu Panu Govindzie
Bhagawan ma moc stwarzania żywych istot, w których przebywa później jako paramatma. Bhagawan posiada transcendentalne cechy, w odróżnieniu od Brahmana, który jest tych cech pozbawiony (nirguna).
Zdaniem wyznawców Boga osobowego doświadczenie Bhagawana poprzez wiarę i praktykę, pozwala jednocześnie doświadczyć pozostałych aspektów Absolutu: Paramatmy i Brahmana, które są nierozdzielne z Bhagawanem.
Kryszna jako bhagawan[ | edytuj kod]
Według krysznaitów pierwotną formą (swarupa) Bhagawana jest Kryszna – chłopiec-pasterz z Vrindavanu. Jego towarzyszka, Radha, jest jego najwyższą energią (nazywaną paraśakti, swarupaśakti lub antarangaśakti).
W Bhagawadgicie każda wypowiedź Kryszny poprzedzona jest wyrażeniem śri bhagawan uwaća („Bhagawan rzekł”), a on sam mówi „nie ma prawdy wyższej ode mnie” (Bg.7.7), o czym mowa jest też w Brahma Sanhicie: „Kryszna, który posiada transcendentną formę uosabiającą wieczność, szczęście i wiedzę, jest najwyższym kontrolerem”. Z kolei Bhagawatam mówi, że wszystkie awatary pochodzą od Bhagawana.
Imiona Bhagawana występują w bardzo dużej liczbie w literaturze hinduistycznej, a wiążą się z jego czynami. Zgodnie z Paraśarą Munim imię Kryszna jest najwyższym i według niego znaczy ono Wszechatrakcyjny.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Brahma-samhita (5.1).
- Brahma-Samhita (ang.).