• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Barbakan

    Przeczytaj także...
    Biecz – miasto w południowo-wschodniej Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Biecz. Leży nad rzeką Ropą, na jednym ze wzgórz Pogórza Karpackiego. Ze względu na swoją bogatą historię często jest nazywane perłą Podkarpacia lub małym Krakowem. Bywa także określany jako polskie Carcassonne, dzięki zachowanym fragmentom średniowiecznych murów miejskich i zabudowy.Carcassonne (prowan. Carcassona) – miasto i gmina we Francji, prefektura departamentu Aude. Przez gminę przepływa rzeka Aude.
    Barbakan w Krakowie (zwany też potocznie Rondlem) – barbakan, najbardziej wysunięta na północ część fortyfikacji miejskich w Krakowie.
    Barbakan w Krakowie
    Barbakan w Warszawie
    Ruiny Barbakanu w Bieczu

    Barbakan – element średniowiecznego budownictwa obronnego, ważny składnik fortyfikacji miejskich, zazwyczaj w formie okrągłej, murowanej budowli wysuniętej przed linię murów obronnych i połączonej z bramą miejską za pośrednictwem osłoniętego przejścia.

    <|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>Fortyfikacja (z łac. fortificatio – umocnienie) – zespół obiektów wojskowych w postaci odpowiednich budowli i urządzeń, przeznaczonych do prowadzenia działań obronnych.

    Barbakan składał się z osłoniętego przejścia (tzw. szyi), która łączyła mur obronny z np.: basztą, wieżą, basteją, rondlem, tarasem, bastionem lub rawelinem.

    Barbakan rozpowszechnił się w średniowieczu i w różnych formach przetrwał do połowy XVIII wieku. Jego rozwinięciem był stosowany od XVI wieku rawelin. Najstarszy zachowany barbakan w Europie pochodzi z pierwszej połowy XIII wieku i znajduje się w Carcassonne we Francji.

    Barbakany w Polsce[]

    Pierwszym barbakanem, jaki powstał na obecnych ziemiach polskich, był barbakan przed Bramą Starotoruńską z 1429 r. w Toruniu, wysadzony przez Szwedów w roku 1703. Drugi toruński barbakan, przed Bramą Chełmińską, pochodził z roku 1449.

    Wieża – w architekturze konstrukcja o wymiarach poprzecznych znacznie mniejszych od wysokości, pracująca jako wspornik utwierdzony w fundamencie, obciążony działaniem wiatru w kierunku poziomym oraz obciążeniem grawitacyjnym. Wieże miały różne funkcje, szczególnie popularne były w architekturze średniowiecznej, przede wszystkim jako wieże obronne i kościelne – zarówno wolno stojące (kampanile, dzwonnice), jak i stanowiące część budynku kościoła. W średniowiecznym zamku występowała tzw. wieża ostatniej obrony (donżon).Basteja – budowla fortyfikacyjna, będąca murowanym lub ziemnym umocnieniem w formie niskiej, przysadzistej baszty obronnej. Zbudowana na planie półkola, wieloboku lub podkowy, wysunięta przed mur obronny, była stanowiskiem ogniowym artylerii, blokującym dostęp do kurtyny.

    Barbakany istniały również we Włocławku, Fromborku, Opolu, Wrocławiu (XV/XVI w.), Stargardzie (przy trzech bramach: Świętojańskiej, Pyrzyckiej i Wałowej) oraz przy obu bramach Lwowa - Krakowskiej i Halickiej.

    Zachowane barbakany w Polsce:

  • w Krakowie przed Bramą Floriańską (XV w.),
  • w Gdańsku (Katownia; XIV-XVI w.),
  • w zamku biskupim w Siewierzu (XVI w.),
  • na Jasnej Górze (XVII w. - rawelin),
  • ruiny barbakanu w Bieczu (XVI - XVII w.),
  • w Choszcznie, przy nieistniejącej Bramie Kamiennej (XV w.).
  • na zamku Tenczyn.

    • Obecny barbakan warszawski jest prawie w całości rekonstrukcją powojenną, jednak z wykorzystaniem oryginalnych fundamentów i elementów murów. Rekonstrukcję wykonano na podstawie rycin z XVI wieku.

    Zamek Tenczyn (Tęczyn) położony jest we wsi Rudno w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w odległości 24 km na zachód od Krakowa, 5 km na południowy zachód od Krzeszowic na najwyższym wzgórzu Garbu Tenczyńskiego (Góra Zamkowa 411 m n.p.m.) leżącego na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej.Brama Wałowa zbudowana w północno-wschodniej części obwarowań miejskich, u wyjazdu do Maszewa. Jedna z czterech średniowiecznych bram miasta, położona przy ul. Bolesława Chrobrego w Stargardzie. Brama Wałowa, kolegiata Mariacka i pozostałe mury obronne rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 17 września 2010 została uznana za pomnik historii.

    Zobacz też[]

  • fortyfikacja
  • bastion
  • cytadela
  • baszta
  • architektura gotycka

    • Bibliografia[]

  • Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 20. ISBN 83-85001-89-1.



    • w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

    Warto wiedzieć że... beta

    <|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>
    Lwów (dawna nazwa form. Królewskie Stołeczne Miasto Lwów), ukr. Львів (Lwiw), ros. Львов (Lwow), niem. Lemberg, łac. Leopolis, jidysz לעמבערג ,לעמבעריק (Lemberg, Lemberik), orm. Լվով (Lwow) – miasto na Ukrainie, ośrodek administracyjny obwodu lwowskiego.
    Katownia (niem. Peinkammer) – powstała w II poł. XIV w., jako średniowieczne obwarowanie Głównego Miasta w Gdańsku. Razem z Wieżą Więzienną stanowiła zespół przedbramia (barbakan) ul. Długiej.
    <|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>
    <|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>
    Brama (wrota) – główne wejście lub wjazd na teren zamknięty, otwór, najczęściej zamykany, umieszczony w określonej budowli (ogrodzeniu, murze, budynku) ujęty w obudowę konstrukcyjno-architektoniczną.
    Europa – część świata (określana zwykle tradycyjnym, acz nieścisłym mianem kontynentu), leżąca na półkuli północnej, na pograniczu półkuli wschodniej i zachodniej, stanowiąca wraz z Azją kontynent Eurazję.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.024 sek.