• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Bamian - prowincja

    Przeczytaj także...
    Ilchanidzi (albo Hulagidzi) – dynastia pochodzenia mongolskiego rządząca w latach 1256-1335 państwem powstałym w wyniku rozpadu imperium mongolskiego na terenach Bliskiego Wschodu. Jej nazwa pochodzi od tytułu „ilchan”, używanego przez jej władców, których nazywa się czasem także Hulagidami, od imienia założyciela dynastii.Hazarowie (perski: هزاره) – lud częściowo pochodzenia mongolskiego zamieszkujący Hazaradżat w środkowym Afganistanie. Liczy ok. 5 mln osób (2011) – ok. 18% ludności Afganistanu. Mówią językiem hazarskim (hazaragi lub dari), należącym do irańskiej grupy językowej. Wyznają islam (szyici).
    Ghurydzi (perski غوریان, ISO 233: Ġūriyān; arabski غوريون, ISO 233: Ġūriyūn) – muzułmańska dynastia wywodząca się z górskiego regionu Ghor na terenach dzisiejszego Afganistanu, która w drugiej połowie XII wieku podbiła państwo Ghaznawidów i w wyniku dalszych podbojów sięgających do Bastamu na zachodzie i Bengalu na wschodzie na początku XIII wieku na krótki czas urosła do rangi dominującej potęgi muzułmańskiego Wschodu. Centrum rządzonego przez kilka linii dynastycznych państwa Ghurydów stanowiło Firuzkuh (Fīrūzkūh – „turkusowa góra”), które było prawdopodobnie po prostu inną nazwą dla miasta Dżam (Ǧām). Do ostatecznego upadku państwa doprowadził w 1215 roku chorezmszach Ala ad-Din Muhammad (ʿAlāʾ ad-Dīn Muḥammad).

    Bamian (dari: ولایت بامیان, Welajat-e Bamijan; paszto: د باميان ولايت, Dy Bamijan Wilajat) – prowincja w środkowym Afganistanie, której siedzibą administracyjną jest miasto Bamian. W 2011 roku liczyła ok. 418,5 tys. mieszkańców. Region jest zamieszkany głównie przez Hazarów.

    Buddyzm (inna nazwa to: sanskr. Buddha Dharma; pāli. Buddha Dhamma lub Buddha Sasana – "Nauka Przebudzonego") – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, którego założycielem i twórcą jego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e. Siddhārtha Gautama (pāli. Siddhattha Gotama), syn księcia z rodu Śākyów, władcy jednego z państw-miast w północnych Indiach. Buddyzm bywa zaliczany do religii dharmicznych oraz do religii nieteistycznych.Imperium Durrani – afgańskie państwo historyczne, którego terytorium obejmowało duży obszar współczesnego Afganistanu oraz Pakistanu, część wschodniego Iranu i zachodnich Indii. W latach 1747-1823 oraz 1839-1842 było monarchią rządzoną przez Ahmeda Szaha Durrani i jego potomków, którzy pochodzili z linii Sadozai grupy Abdali lub Durrani.

    Historia[ | edytuj kod]

    Pusta nisza po wysadzonym posągu Buddy

    W starożytności teren dzisiejszej prowincji znajdował się pod kontrolą Medów, a następnie Achemenidów. W 330 roku p.n.e. Bamian został zajęty przez Aleksandra III Macedońskiego i po jego śmierci wszedł w skład królestwa Seleucydów. W III wieku p.n.e. region przeszedł pod panowanie Maurjów, a w I wieku n.e. władzę w Bamianie przejęli Kuszanowie, którzy rozpropagowali buddyzm. Między I a VIII wiekiem n.e. w okolicy powstawały liczne klasztory buddyjskie i świątynie wykute w skale z kolosalnymi posągami Buddy (dwa największe zostały zniszczone w 2001 roku przez talibów). W IX wieku region został zajęty przez Saffarydów i poddany procesowi stopniowej islamizacji, który trwał do momentu objęcia władzy przez Ghaznawidów pod koniec X wieku. Na przełomie XII i XIII wieku obszar Bamianu znalazł się pod kontrolą Ghurydów, a następnie wszedł pod panowanie chorezmijskie. W 1221 roku region został najechany i splądrowany przez Czyngis-chana, który zrównał z ziemią miasto Bamian i wybił jego mieszkańców, powodując tym samym osłabienie znaczenia regionu trwające aż do okresu panowania Timurydów. W późniejszym okresie władzę nad terytorium Bamianu sprawowali Ilchanidzi, Timurydzi (koniec XIV wieku–XVI wiek), Mogołowie (XVI–poł. XVIII wieku) i Durrani (poł. XVIII wieku–poł. XIX wieku). Prowincja Bamian została utworzona w 1964 roku po wydzieleniu z części prowincji Kabul i Parwan.

    Encyclopædia Iranica – kompleksowa anglojęzyczna encyklopedia skupiająca się na irańskiej historii, kulturze i cywilizacji, obejmująca okres od czasów prehistorycznych do współczesności. Wydawana jest przez Centrum Studiów Irańskich na Columbia University, a stworzona przez międzynarodowy komitet redakcyjny składający się z 38 osób, prowadzony przez Ehsana Yarshatera i Ahmada Ashrafa. Encyklopedia traktowana jako standardowa praca w dziedzinie badań Iranu.Parwan – prowincja w środkowym Afganistanie. Jej stolicą jest Czarikar. Powierzchnia wynosi 5.974 km², a populacja wynosi 620.900 osób. Oprócz stolicy, ważnym miastem jest Bagram.

    Administracja[ | edytuj kod]

    Urzędującym gubernatorem prowincji jest Habiba Sarabi, pierwsza afgańska kobieta na tym stanowisku.

    Przypisy[ | edytuj kod]

    1. Statistical Yearbook – Population (ang.). Central Statistics Organization. [dostęp 2012-12-19].
    2. BĀMĪĀN (ang.). Encyclopædia Iranica. [dostęp 2012-12-19].
    Ghaznawidzi – dynastia pochodzenia tureckiego, panująca od 977 do 1186 roku na terenach dzisiejszego Afganistanu i północnych Indii, a w okresie największej potęgi także we wschodnim Iranie i Azji Środkowej.Język perski, nowoperski (per. فارسی fārsī) – język z grupy irańskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ponad 50 mln mówiących, zamieszkujących głównie Iran (40 mln), Afganistan (7 mln) i Irak (200 tys.). Jest on jednocześnie lingua franca dla blisko 80 mln mieszkańców Środkowego Wschodu.




    Warto wiedzieć że... beta

    Medowie – lud indoeuropejski zamieszkujący w starożytności północno-wschodni Iran. Według Herodota dzielili się na następujące plemiona: Busowie, Paretakenowie, Struchaci, Arizantowie, Budiowie, Magowie .
    Mogołowie lub Wielcy Mogołowie – islamscy (pochodzenia turecko-mongolskiego) władcy północnych Indii w okresie od XVI do XIX wieku, pochodzący od Timurydów, jako linia odgałęziona.
    Kabul – prowincja w środkowym Afganistanie. Obejmuje swoim zasięgiem Kabul i okoliczne miejscowości. Kabul jest stolicą prowincji. Składa się ona z 15 powiatów. Ma powierzchnię 4462 km² i w 2006 roku liczyła 3 138 100 mieszkańców. Główne języki to paszto, dari, turkmeński i uzbecki.
    Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
    Afganistan, Islamska Republika Afganistanu (dari افغانستان, trl. Afghānestān, trb. Afghanestan; جمهوری اسلامی افغانستان, trl. Jomhūrī-ye Eslāmī-ye Afghānestān, trb. Dżomhuri-je Eslami-je Afghanestan; paszto افغانستان, trl. Afghānistān, trb. Afghanistan; د افغانستان اسلامي جمهوریت, trl. Də Afghānistān Islāmī Jumhūriyat, trb. Dy Afghanestan Eslami Dżumhurijat) – śródlądowe państwo położone w Azji Środkowej.
    Biblioteka Narodowa Francji (fr. Bibliothèque nationale de France, BnF) – francuska biblioteka narodowa, znajdująca się w Paryżu. Przewidziana jest jako repozytorium dla wszystkich materiałów bibliotecznych, wydawanych we Francji. Obecnym dyrektorem Biblioteki jest Bruno Racine.
    Bamian (per. بامیا Bâmyân) – to miasto w środkowym Afganistanie znajdujące się w górach Hindukusz, u podnóży masywu Baba (na wysokości 2545 m n.p.m.), nad rzeką Bamian (dorzecze Amu-darii). Miasto liczy 61 863 mieszkańców. Jest ośrodkiem administracyjnym prowincji Bamian oraz centrum handlowym regionu rolniczego (na nawadnianych polach uprawiane są zboża, ziemniaki i warzywa).

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.806 sek.