Bakterie Gram-ujemne
Przeczytaj także...
Barwienia bakterii – techniki stosowane w mikrobiologii, których celem jest umożliwienie obserwacji bakterii w mikroskopie świetlnym celem oceny ich wielkości, kształtu i niektórych cech morfologicznych. Barwienie jest konieczne ze względu na słaby stopień załamywania promieni świetlnych przez komórki bakterii.Błona komórkowa, plazmolema, plazmolemma (cytolemma, plasmolemma) – półprzepuszczalna błona biologiczna oddzielająca wnętrze komórki od świata zewnętrznego. Jest ona złożona z dwóch warstw fosfolipidów oraz białek, z których niektóre są luźno związane z powierzchnią błony (białka peryferyjne), a inne przebijają błonę lub są w niej mocno osadzone białkowym lub niebiałkowym motywem (białka błonowe).
Otoczka bakteryjna – cienka warstwa widoczna w mikroskopie świetlnym otaczająca od zewnątrz ścianę komórkową komórki bakterii. Ta warstwa jest dobrze zorganizowana i niełatwo przepuszczalna. Zazwyczaj zbudowana jest z polisacharydów, ale może być zbudowana również z innych materiałów - na przykład otoczka laseczki wąglika składa się z kwasu glutaminowego. Otoczki pomagają ochraniać bakterię przed fagocytozą. Zawierają wodę, która chroni bakterię przed wysuszeniem. One także zamykają dostęp bakteriofagom i najbardziej hydrofobowym toksycznym materiałom, takim jak detergenty.
Barwienia bakterii – techniki stosowane w mikrobiologii, których celem jest umożliwienie obserwacji bakterii w mikroskopie świetlnym celem oceny ich wielkości, kształtu i niektórych cech morfologicznych. Barwienie jest konieczne ze względu na słaby stopień załamywania promieni świetlnych przez komórki bakterii.Błona komórkowa, plazmolema, plazmolemma (cytolemma, plasmolemma) – półprzepuszczalna błona biologiczna oddzielająca wnętrze komórki od świata zewnętrznego. Jest ona złożona z dwóch warstw fosfolipidów oraz białek, z których niektóre są luźno związane z powierzchnią błony (białka peryferyjne), a inne przebijają błonę lub są w niej mocno osadzone białkowym lub niebiałkowym motywem (białka błonowe).
Otoczka bakteryjna – cienka warstwa widoczna w mikroskopie świetlnym otaczająca od zewnątrz ścianę komórkową komórki bakterii. Ta warstwa jest dobrze zorganizowana i niełatwo przepuszczalna. Zazwyczaj zbudowana jest z polisacharydów, ale może być zbudowana również z innych materiałów - na przykład otoczka laseczki wąglika składa się z kwasu glutaminowego. Otoczki pomagają ochraniać bakterię przed fagocytozą. Zawierają wodę, która chroni bakterię przed wysuszeniem. One także zamykają dostęp bakteriofagom i najbardziej hydrofobowym toksycznym materiałom, takim jak detergenty.
Gram-ujemna Pseudomonas aeruginosa
Schemat budowy bakterii Gram-ujemnej: 1 – otoczka bakteryjna, 2 – zewnętrzna błona komórkowa, 3 – przestrzeń peryplazmatyczna, 4 – błona cytoplazmatyczna, 5–8 – komponenty w cytoplaźmie
Bakterie Gram-ujemne (w skrócie G−) − bakterie barwiące się na czerwono w barwieniu metodą Grama.
Błona komórkowa, plazmolema, plazmolemma (cytolemma, plasmolemma) – półprzepuszczalna błona biologiczna oddzielająca wnętrze komórki od świata zewnętrznego. Jest ona złożona z dwóch warstw fosfolipidów oraz białek, z których niektóre są luźno związane z powierzchnią błony (białka peryferyjne), a inne przebijają błonę lub są w niej mocno osadzone białkowym lub niebiałkowym motywem (białka błonowe).Komórka prokariotyczna – komórka złożona z otaczającej ściany i błony komórkowej oraz cytoplazmy, Komórka prokariotyczna nie ma organelli.
W budowie komórki bakterii G−, w przeciwieństwie do Gram-dodatnich, wyróżnia się zewnętrzną błonę komórkową. Ściana komórkowa bakterii G− jest cieńsza, zawiera mniej warstw peptydoglikanu (mureiny).
Bakterie G+ zatrzymują fiolet krystaliczny i nawet po odbarwianiu acetonem lub etanolem pozostają ciemno zabarwione. Tymczasem G− wiążą niewiele fioletu i łatwo się odbarwiają. Później dobarwiane są zwykle na czerwono. Rozróżnianie bakterii G+ i G− sprowadza się więc do rozróżnienia czy po barwieniu, odbarwianiu i dobarwianiu są różowe lub czerwone (Gram-ujemne), czy też fioletowe do brązowych (Gram-dodatnie).
Ściana komórkowa - martwy składnik komórki, otoczka komórki o funkcji ochronnej i szkieletowej. Ściana komórkowa występuje u roślin, grzybów, bakterii i niektórych protistów. U każdej z tych grup jest zbudowana z innych substancji, np. u grzybów jest to chityna, a u roślin celuloza i jej pochodne (hemiceluloza i pektyna) oraz lignina, natomiast u bakterii podstawowym składnikiem jest mureina. Ściana komórkowa leży na zewnątrz błony komórkowej. W tkankach ściany komórkowe sąsiadujących ze sobą komórek są zlepione pektynową substancją tworzącą blaszkę środkową. Między komórkami istnieją wąskie połączenia w postaci plasmodesm - wąskich pasm cytoplazmy przenikających ściany i zawierających fragmenty retikulum endoplazmatycznego. Młode komórki roślin otoczone są ścianą pierwotną, której strukturę wewnętrzną stanowią ułożone w sposób nieuporządkowany łańcuchy celulozowe wypełnione hemicelulozą i pektyną. W starszych komórkach obserwuje się również ścianę wtórną - powstającą po wewnętrznej stronie ściany pierwotnej, zwykle grubszą i bardziej wytrzymałą niż pierwotna, o uporządkowanej budowie szkieletu celulozowego, również wypełnionego hemicelulozą i pektyną. Ulega ona inkrustacji (węglan wapnia, krzemionka lub lignina) i adkrustacji (kutyna, suberyna, woski).Fiolet krystaliczny (łac. Methylrosanilini chloridum; chlorek heksametylo-p-rozaniliny) – organiczny związek chemiczny z grupy barwników trifenylometanowych (zwanych także barwnikami anilinowymi).
Struktura zewnętrzna bakterii Gram-ujemnej
Przykłady patogennych bakterii G+ i G−
Warto wiedzieć że... beta
Bakterie (łac. bacteria, od gr. bakterion – pałeczka) – grupa mikroorganizmów, stanowiących osobne królestwo. Są to jednokomórkowce lub zespoły komórek o budowie prokariotycznej. Badaniem bakterii zajmuje się bakteriologia, gałąź mikrobiologii.
Przestrzeń peryplazmatyczna – warstwa ściany komórkowej bakterii Gram ujemnych, znajdująca się pomiędzy peptydoglikanem, a błoną komórkową.
Peptydoglikan, (mureina + mostki peptydowe) – składnik ściany komórkowej bakterii, zbudowany z nietypowych aminokwasów i połączonych w łańcuchy pochodnych cukrów. Chemicznie jest to biopolimer kwasu muraminowego i N-acetyloglukozaminy oraz tripeptyd: D-alanina, kwas D-glutaminowy i kwas mezodwuaminopimelinowy.
Pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa) – Gram-ujemna bakteria o wymiarach 0,5-0,8 µm na 1,5-3,0 µm, żyjąca głównie w glebie i wodzie oraz na powierzchni roślin i rzadko na skórze zwierząt. Niekiedy można ją również wyizolować ze skóry ludzi o prawidłowej czynności układu odpornościowego (patrz niżej). Jedną z jej cech charakterystycznych jest zdolność do wytwarzania barwników.
Peptydoglikan, (mureina + mostki peptydowe) – składnik ściany komórkowej bakterii, zbudowany z nietypowych aminokwasów i połączonych w łańcuchy pochodnych cukrów. Chemicznie jest to biopolimer kwasu muraminowego i N-acetyloglukozaminy oraz tripeptyd: D-alanina, kwas D-glutaminowy i kwas mezodwuaminopimelinowy.
Patogen, czynnik chorobotwórczy – ciało obce, twór biologiczny lub mikroorganizm wywołujący chorobę u danego organizmu. Wyróżnia się następujące typy patogenów:
Aceton (nazwa systematyczna: propanon) – organiczny związek chemiczny z grupy ketonów, najprostszy keton alifatyczny. Ma ostry, charakterystyczny zapach. Miesza się w każdych proporcjach z wodą, etanolem, eterami i innymi ketonami o niskiej masie cząsteczkowej.