Arystotelizm
Podstrony: 1 [2] [3]
Polityka (stgr. Πολιτικά Politika, dosł. sprawy ustrojów państw, sprawy publiczne) - rozprawa Arystotelesa w którym wykłada w systematyczny sposób swoje poglądy na organizację państwa i ustroju politycznego. Polityka kontynuuje tematy podjęte w Etyce nikomachejskiej.Teologia (gr. θεος, theos, „Bóg”, + λογος, logos, „nauka”) – dyscyplina wiedzy posługująca się metodami filozoficznymi w wyjaśnianiu świata w jego relacji do Boga. Klasycznie uznawana za dziedzinę naukową, także w Polsce znajduje się na liście dziedzin naukowych, ustalonej przez Centralną Komisję do Spraw Stopni i Tytułów. Stanowi metodyczne studium prawd religijnych objawionych przez Boga, w myśl maksymy (łac.) fides quaerens intellectum – wiara szukająca zrozumienia. Współcześnie zasadność uznawania pytań o Boga za naukowe jest kwestionowana. Według części autorów teologia nie spełnia współczesnych wymagań stawianych nauce, chociażby poprzez brak weryfikowalności stawianych przez nią hipotez oraz oparcie na dogmatach jako punkcie wyjściowym swoich rozważań zamiast na metodzie naukowej, czy paradygmatach naukowych. Polemikę z tymi zarzutami przedstawił m.in. papież Benedykt XVI w Wykładzie ratyzbońskim.
Arystotelizm – zespół poglądów i nurt filozoficzny związany z filozofią Arystotelesa.
Pojęcie to używane jest w trzech podstawowych znaczeniach:
- filozofii Arystotelesa,
- filozofii kontynuatorów Arystotelesa, traktujących jego teksty jako punkt wyjścia czy teksty atutorytatywne (arystotelizm jako szkoła czy nurt filozoficzny),
- filozofii noszące cechy filozofii Arystotelesa, rozwijającej ją w twórczy sposób.
Arystotelizm rozwijał się zarówno w starożytności, jak i w późniejszych epokach (neoarystotelizm). Rozwijany był nie tylko w obrębie filozofii, lecz także teologii (np. tomizm) czy w naukach przyrodniczych (nowożytna filozofia przyrody).
Przedstawiciele i nurty arystotelizmu[ | edytuj kod]
Arystoteles – powstanie arystotelizmu[ | edytuj kod]
Epoka hellenistyczna[ | edytuj kod]
Starożytny Rzym[ | edytuj kod]
Średniowiecze[ | edytuj kod]
Dzieła Arystotelesa zostały przybliżone filozofom średniowiecznym przede wszystkim przez Boecjusza, który przetłumaczył niektóre prace Arystotelesa na język łaciński, oraz dzięki filozofom arabskim, takim jak Awerroes. Znajomość jego pism rozpowszechnia się w XIII w. Św. Tomasz z Akwinu zastosował metafizykę Arystotelesa do swoich rozważań nad delikatną równowagą między wiarą a wymogami umysłu.
Renesans[ | edytuj kod]
W okresie renesansu arystotelizm pozostał dominującym nurtem filozoficznym, przenikając całą ówczesną filozofię. O znaczeniu Arystotelesa i arystotelików świadczyć może to, że w żadnym innym okresie nie napisano tylu komentarzy do ich pism. W stosunku do poprzedniego okresu, większe znaczenie zaczęto przywiązywać do pism Stagiryty z zakresu filozofii przyrody, a także np. Poetyki.
Obok wcześniej znanych komentarzy autorów żydowskich i muzułmańskich, powszechnie czytano również teksty filozofów greckich i bizantyńskich, takich jak Aleksander z Afrodyzji, Temistiusz, Amoniusz, Jan Filopon, czy Symplicjusz z Cylicji. Arystotelizm pozostawał obecny jako podstawowa rama teoretyczna dyskusji filozoficzna i źródło wpływów. Łączono go z myślą chrześcijańską, platonizmem i innymi wpływami. Taki chrześcijański arystotelizm był promowany przez papieża Mikołaja V na wiodącą doktrynę filozoficzną Kościoła katolickiego, mającą zapewnić spójność świata chrześcijańskiego. Duże znaczenie miała także powstała na hiszpańskim Uniwersytecie w Salamance szkoła scholastyczna, której przedstawicielami byli Francisco de Vitoria, Pedro da Fonseca, Francisco de Toledo, Franciszek Suárez i Domingo de Soto.
Filozofów, którzy wyraźnie deklarowali się jako arystotelicy było jednak niewielu, znacznie częściej uznawali się oni za przedstawicieli kierunków wywodzących się z arystotelizmu, np. tomistów czy awerroistów. We Włoszech arystotelizm podzielił się na dwa nurty. Pierwszy z nich, awerroizm, rozwijany był w Padwie przez takich filozofów jak Paweł z Wenecji, Alessandro Achillini, Eliasz del Medigo, Nicoletto Vernia i Agostino Nifo. Drugi nurt arystotelizmu związany był z naukami Aleksandra z Afrodyzji i jego głównym ośrodkiem była Bolonia. Do grona aleksandrystów zalicza się Pietra Pomponazziego, Jacopo Zabarellę czy nauczający w Pizie Szymon Porta.
W renesansie zaczęto uprawiać filozofię w językach wernakularnych. Tworzono w nich filozoficzne pojęcia i tłumaczono pisma starożytnych. Pierwszym tłumaczem Arystotelesa na język polski był Andrzej Glaber z Kobylina. W 1535 wydał on Gadki o składności członków człowieczych z Arystotelesa i też inszych mędrców wybrane, zawierające fragmenty pism medycznych Stagiryty. Przyswojenie językowi polskiemu pism filozoficznych Arystotelesa jest zasługą Sebastiana Petrycego, który na przełomie XVI i XVII wieku przełożył i opatrzył komentarzem Etykę, Politykę i Ekonomikę.
Podstrony: 1 [2] [3]