Arystofanes z Aten (gr. Ἀριστοφάνης, Aristophanes) (ok. 446-385 p.n.e.) – grecki komediopisarz, jeden z twórców komedii staroattyckiej, syn średnio zamożnego chłopa o imieniu Filippos. Jego działalność przypadła na schyłkowy okres demokracji ateńskiej, gdy następowały zmiany w życiu politycznym, społecznym i kulturalnym, a także w sposobie myślenia i metodach kształcenia młodzieży (Sokrates). Zapewne nie do końca porzucił wieś i choć nie mieszkał w Atenach, to bywał w nich często. Arystofanes nie piastował w mieście urzędów i zwykł patrzeć na demokrację ateńską z boku, zachowując większy obiektywizm.
Hermes (gr. Ἑρμῆς Hermḗs, łac. Mercurius) – w mitologii greckiej bóg dróg, podróżnych, kupców, pasterzy, złodziei, posłaniec bogów i psychopomp. Hermes jako bóg handlu musiał mieć opanowane techniki dobijania targu, uznano go więc za boga "przekonującej wymowy". A ponieważ stąd już tylko krok od zwykłego cwaniactwa, Hermes został także opiekunem złodziei, co przypisywano mu raczej żartem niż serio. Jeden z 12 bogów olimpijskich.Parodos – w teatrze greckim tak nazywano boczne przejście dla chóru (i widzów pierwszych rzędów). Znajdowało się pomiędzy frontową ścianą skene przylegającą do orchestry a theatronem.
Jest najlepiej rozpoznanym i najszerzej opisanym spośród autorów komedii starej. Jego poprzednikami byli Kratinos i Eupolis. Pierwsze swoje komedie wystawiał pod nazwiskami aktorów, ponieważ sam był zbyt młody, by zgłaszać utwory na zawody teatralne. Ostatnie dwie komedie, tj. Sejm kobiet i Plutosa czasami zalicza się już do komedii średnioattyckiej, która ewoluowała przez IV wiek p.n.e.
Stasimon (gr. stásimon od stásimos - stojący, nieruchomy) - w starożytnym teatrze greckim pieśń wykonywana przez chór stojący na orchestrze, pod przewodnictwem koryfeusza. Stasima oddzielały partie dialogowo-monologowe odgrywane przez aktorów - epeisodiony.Komunizm (od łac. communis – wspólny, powszechny) – system społeczno-ekonomiczny, w którym nie istnieje własność prywatna środków produkcji, a całość wytworzonych dóbr jest w posiadaniu wspólnoty, której członkowie są równi.
Stefan Srebrny (ur. 14 stycznia 1890 w Warszawie, zm. 12 października 1962 w Toruniu) – polski filolog klasyczny i tłumacz, znawca dramatu antycznego.Mikołaj Grabowski (ur. 5 grudnia 1946 w Chrzanowie) – polski aktor filmowy, teatralny i telewizyjny, reżyser teatralny i pedagog.
Cechy dystynktywne utworów Arystofanesa[]
Twórczość Arystofanesa miała ostre akcenty społeczne i polityczne. Zasadnicza problematyka jego komedii dotyczyła starań o ustanowienie pokoju. W swych utworach przedstawił bogaty obraz życia Aten przełomu V i IV wieku p.n.e. Był zagorzałym przeciwnikiem bogaczy i obrońcą interesów średnich warstw społecznych oraz chłopów. Wyrażał poglądy wieśniaków attyckich. Poza zagadnieniami politycznymi i społecznymi poruszał tematy literackie, poddając krytyce zwłaszcza twórczość Eurypidesa.
Agaton (stgr. Ἀγάθων Agathon; ur. 447, zm. 401 p.n.e.) – tragediopisarz grecki, uważany przez Ateńczyków za czwartego wielkiego tragika obok Ajschylosa, Sofoklesa i Eurypidesa; kochanek Pauzaniasza.Wojciech Karol Malajkat (ur. 16 stycznia 1963 w Mrągowie) – polski aktor teatralny i filmowy oraz reżyser. Pedagog (na stanowisku profesora) w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Posiada tytuł profesora sztuki teatralnej.
Komedie Arystofanesa zachowały się dzięki szkole, w której traktowano je jako lektury obowiązkowe. Ze względu na czystość dialektu attyckiego stały się wzorem. Postacie w jego utworach używają dialektu attyckiego, ale poza nim można w nich znaleźć inne dialekty, na przykład dialekt megarejski w Acharnejczykach. Twórczość Arystofanesa w dużej mierze opiera się na komicznych przekształceniach językowych i cechuje ją niebywała pomysłowość w tworzeniu neologizmów. To, co również charakterystyczne dla tej twórczości, to bogactwo odniesień do życia płciowego człowieka. Arystofanes chętnie posługiwał się kolokwializmami określającymi narządy płciowe, jak również wypełniał swoje utwory żartami skatologicznymi.
Eksodos (gr. éksodos-‘wyjście’) pieśń śpiewana przez chór na zakończenie tragedii; końcowa część dramatu zawierająca rozwiązanie akcji, intrygi.Agon (gr. ἀγών, pierwotnie "walka, zawody") – w tradycji staroattyckiej Czwartego dnia Wielkich Dionizji o świcie rozpoczynał się agon, czyli trzydniowy konkurs trzech dramaturgów. Każdy z nich prezentował po trzy tragedie z dodatkiem dramatu satyrowego
Ze względu na rozliczne operacje na słowie komedie Arystofanesa można postrzegać jako przykłady "pirotechniki werbalnej". Ateńczycy V wieku p.n.e. byli zafascynowani językiem oraz władzą, jaką on daje, więc zdolności oratorskie były wysoko cenione. Prowadziło to do rozwoju retoryki i dialektyki, jak również stawiało duże wymogi autorom dramatycznym.
Tomasz Rodowicz (ur. 27 maja 1951) – historyk filozofii, aktor, muzyk, reżyser. Uczestniczył w parateatralnych działaniach Jerzego Grotowskiego w Teatrze Laboratorium: był przewodnikiem jednej z grup podczas "Przedsięwzięcia Góra". W roku 1977 przyłączył się do tworzonego przez Włodzimierza Staniewskiego teatru "Gardzienice", gdzie występował nieprzerwanie do roku 2004, będąc jednym z liderów zespołu. W Metamorfozach według Apulejusza zagrał główną rolę – Lucjusza. Był też odpowiedzialny za gardzienicki projekt Orkiestra Antyczna, w ramach którego rekonstruowano antyczne instrumenty i próbowano odtworzyć brzmienie starożytnej muzyki.Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.
Elementami składowymi utworów Arystofanesa są elementy parodystyczne, lecz zarazem w tym wypadku parodii nie można traktować jako dominanty kompozycyjnej. Komedie, które wykazują najwyższy stopień nasycenia parodią, to: Acharnejczycy, Thesmoforie oraz Żaby, to znaczy utwory, dla których głównym punktem odniesienia są tragedie Eurypidesa. Podstawowym pojęciem wprowadzanym w refleksjach o dziele Arystofanesa jest paratragedia, czyli parodia tragedii. Konwencje atakowane i parodiowane przez poetę są zarówno konwencjami tragicznymi, jak i konwencjami komicznymi.
Bogusław Butrymowicz (ur. 17 marca 1872 w Kolbuszowej, zm. 26 lutego 1965 w Rzeszowie) – polski poeta okresu Młodej Polski, tłumacz i historyk literatury.Kratinos (stgr. Κρᾰτῖνος łac. Cratinus, ur. 520 p.n.e., zm. 423 p.n.e.) - grecki komediopisarz tworzący w Atenach.
Komedie Arystofanesa są typowym przykładem operowania zabiegami metateatralnymi. Dialog dramatyczny jest tu dialogiem teatralnym, zawsze zakłada się jego zaistnienie w przestrzeni teatralnej. Arystofanes wprowadza wypowiedzi oraz sytuacje, które odsyłają do samego tworzywa dramatycznego i teatralnego. Postaci zazwyczaj przedstawiają własną sytuację jako sytuację teatralną, wykazują świadomość tego, że są częścią świata teatru oraz tego, że są przedmiotem obserwacji widzów. Proponuje się, aby komedię Arystofanesa traktować jako przykład "teatru nieiluzyjnego".
Feminizm (łac. femina ‘kobieta’) – ideologia, kierunek polityczny i ruch społeczny związany z równouprawnieniem kobiet. Istnieje wiele nurtów feminizmu, odróżniających się stanowiskami w takich kwestiach jak np. prawa kobiet i płeć kulturowa.Adam Bernard Mickiewicz herbu Poraj (ur. 24 grudnia 1798 w Zaosiu lub Nowogródku, zm. 26 listopada 1855 w Konstantynopolu) – polski poeta, działacz i publicysta polityczny, wolnomularz. Obok Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego uważany za największego poetę polskiego romantyzmu (grono tzw. Trzech Wieszczów) oraz literatury polskiej w ogóle, a nawet za jednego z największych na skalę europejską. Określany też przez innych, jako poeta przeobrażeń oraz bard słowiański. Członek i założyciel Towarzystwa Filomatycznego, mesjanista związany z Kołem Sprawy Bożej Andrzeja Towiańskiego. Jeden z najwybitniejszych twórców dramatu romantycznego w Polsce, zarówno w ojczyźnie, jak i w zachodniej Europie porównywany do Byrona i Goethego. W okresie pobytu w Paryżu był wykładowcą literatury słowiańskiej w Collège de France. Znany przede wszystkim jako autor ballad, powieści poetyckich, dramatu Dziady oraz epopei narodowej Pan Tadeusz uznawanej za ostatni wielki epos kultury szlacheckiej w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
W utworach Arystofanesa można zaobserwować konfrontację między Atenami wyobrażonymi a Atenami rzeczywistymi. Jest to wynik tego, że komediopisarz stale podejmuje aktualne problemy społeczne i polityczne oraz krytykuje osobowości ateńskiego życia publicznego. Postacie z jego komedii mają na celu poszukiwanie i znalezienie rozwiązań problemów obywateli ateńskich. Wyrażają więc rzeczywiste interesy Ateńczyków. Arystofanes występuje jako doradca mieszkańców Aten, a także promuje taki teatr, który ma na celu wzmocnienie wśród nich postaw obywatelskich. Jednocześnie posługuje się on typowymi komicznymi elementami współtworzącymi fantazyjną przygodę, która wspiera się na reminiscencjach mitu boskiego albo heroicznego.
Jakub Władysław Wojewódzki znany jako Kuba Wojewódzki (ur. 2 sierpnia 1963 w Koszalinie) – polski dziennikarz muzyczny i radiowy, publicysta, perkusista, showman, satyryk i felietonista. Związany z telewizją TVN, radiem Eska Rock i tygodnikiem Polityka.Totalitaryzm (dawniej też: totalizm) – system rządów dążący do całkowitej władzy nad społeczeństwem za pomocą monopolu informacyjnego i propagandy, ideologii państwowej, terroru tajnych służb wobec przeciwników politycznych, akcji monopolowych i masowej monopartii. Termin totalitario stworzył na początku lat 20. XX wieku Benito Mussolini dla określenia systemu państwowego, który wprowadzał, charakteryzując go: Wszyscy w państwie, nikt poza nim, nikt przeciw niemu. Totalitaryzm charakteryzuje państwa, w których ambicje modernizacyjne i mocarstwowe idą w parze z brakiem tradycji demokratycznej lub – jak w przypadku Niemiec – rozczarowania demokracją, jej kryzysem lub niedostatkiem. Występowały różne odmiany totalitaryzmu zarówno wśród prawicy, jak i lewicy.
Konstrukcja[]
Zgodnie z ustaleniami Tadeusza Zielińskiego komedia staroattycka jest zbudowana z następujących części: prolog zachowujący formę monologu albo będący dialogiem, parodos, to znaczy wejście chóru na scenę, następnie agon, gdzie dochodzi do konfrontacji bohaterów utworu oraz ich racji, potem parabaza. Po parabazie wprowadza się rodzajowe sceny jambiczne, które zostają uzupełnione o stasimony chóru. Komedię wieńczy eksodos. Komedie Arystofanesa nie trzymają się kurczowo tego wzorca, tym bardziej że wraz z rozwojem twórczości komediopisarza jego utwory są coraz bardziej spójne i jednolite. Na przykład w ostatnich zachowanych komediach, to znaczy w Sejmie kobiet i w Plutosie, będącym "ogniwem pośrednim w procesie historycznodramatycznym" nie występuje parabaza. Komedia Arystofanesa opiera się nie tylko na dialogu mówionym, ale ważna rola została przyporządkowana muzyce, śpiewom i tańcom.
Misteria eleuzyjskie, Eleuzynie – misteria odprawiane w starożytnej Grecji, w Eleusis, nieopodal Aten, związane z kultem Demeter, jej córki Persefony oraz Dionizosa. Zgodnie z tradycją miał je zapoczątkować Eumolpos.Menander (stgr. Μένανδρος Menandros, 342-291 p.n.e.) – starożytny poeta grecki, syn Diopejthesa i Hegestraty, główny przedstawiciel komedii nowej i komedii charakterów.
Nietypową realizacją wzorca komedii starej są Żaby, ponieważ Arystofanes eksperymentuje tu z nowymi rozwiązaniami kompozycyjnymi i zarazem wykorzystuje popularne środki konstrukcyjne. Wprowadzone zostają dwie parabazy i agon, który zajmuje znaczną część utworu (proagon i dwie części agonu). Przy czym zabiegi na parabazie są już obecne w Rycerzach i Chmurach. W Żabach znajdują się również dwa odmienne i niezależne chóry, które mają różny cel i funkcję, to znaczy Chór Żab, który występuje w parodosie i jest wyłącznie chórem wstępnym oraz Chór Wtajemniczonych w Misteria, na który składają się dusze, przechodzące drogę inicjacyjną, czyli wtajemniczanie w Misteria eleuzyjskie.
Herakles (gr. Ἡρακλῆς Hēraklēs, Ἡρακλές Hēraklés, łac. Heracles, Hercules, Alkajos, Palajmon) – w mitologii greckiej jeden z herosów, syn Zeusa i śmiertelniczki Alkmeny. Jego rzymskim odpowiednikiem był Herkules. Znany był z wielkiej siły, męstwa, zapaśnictwa i umiejętności wojennych, zwłaszcza celnego strzelania z łuku. Lubiany przez Zeusa i Atenę, był prześladowany przez zazdrosną Herę.Demokracja ateńska – forma ustroju polis ateńskiej, położonej w greckiej krainie Attyce. Zazwyczaj uważa się, że trwała od początków VI do połowy IV wieku p.n.e., z przerwami. W V wieku p.n.e. Według niektórych ocen, w Atenach okresu Peryklesa, obywatele z prawem głosu (demotes) stanowili około 40 tysięcy, spośród około 120 tysięcy ogółu ludności. Było to jedno z większych miast, gdyż w tamtych czasach sporej wielkości miasta liczyły ok. 10 tys. obywateli. Państwo to było pierwszą i w czasach starożytnych najważniejszą z demokracji. W języku greckim słowo "demokracja" od starożytności do dziś pełni też funkcję określenia "republika".
Komedią schyłkową jest Plutos, który może być przykładem komedii średniej oraz stanowić zapowiedź komedii nowej, więc niełatwo go zaliczyć do komedii staroattyckiej. W utworze zmniejszyła się funkcja chóru, a zwiększyła rola niewolnika. Nastąpiła rezygnacja z zaangażowania w sprawy polityczne i odstąpienie od krytyki ważnych polityków. Plutos nie zawiera również żartów skatologicznych i obscenicznego humoru. Arystofanes ograniczył także elementy wokalne i muzyczne, co pozwoliło mu zwrócić większą uwagę na sprawy społeczne i obyczajowe.
Osy (Σφήκες, Sfekes) - czwarta zachowana komedia Arystofanesa. Wystawiona na Lenajach w 422 p.n.e. na agonie komicznym, zajęła tam drugie miejsce; możliwe, że pierwsze miejsce zajęła także inna sztuka Arystofanesa. Komedia jest prawdopodobnie pierwszą komedią twórcy o podłożu społecznym; w poprzednich trzech sztukach - niezachowanych Babilończykach oraz zachowanych Acharnejczykach i Rycerzach - głównym wątkiem była polityka, a w pierwszej (niezachowanej) komedii twórcy, Biesiadnikach i zachowanych Chmurach - edukacja. Pretekst akcji stanowi procesomania Ateńczyków w drugiej połowie V wieku p.n.e.Posejdon (gr. Ποσειδῶν Poseidōn, łac. Neptunus) – w mitologii greckiej bóg mórz, trzęsień ziemi, żeglarzy, rybaków.
Nazwy osobowe[]
Imiona postaci w komediach Arystofanesa są dowodem jego pomysłowości językowej. Komediopisarz nadawał postaciom takie imiona, które mają wydźwięk metaforyczny i są wstępną charakterystyką tych postaci, na przykład Dikajopolis z Acharnejczyków jest tłumaczony jako "Prawogrodziec", Pejsthetajros i Euelpides z Ptaków zostali przetłumaczeni jako "Radodaj" i "Dobromysł", Trygajos z Pokoju jako "Winobraniec", a Lizystrata z komedii pod tym samym tytułem jako "Bojomira" lub "Gromiwoja". Punktem wyjścia dla Arystofanesa były również czasowniki, na przykład imię bohatera Rycerzy Paflagona wskazuje na jego bełkotliwość.
Utopia – projekt lub przedstawienie idealnego ustroju politycznego, funkcjonującego na zasadach sprawiedliwości, solidarności i równości. Pierwsze utopie powstały już w starożytności (na przykład Państwo Platona).Romuald Turasiewicz (ur. 11 października 1930 w Bydgoszczy, zm. 31 stycznia 2005 w Krakowie) – filolog klasyczny, brat Adama; od 1976 profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1997 do 2002 profesor Katedry Filologii Klasycznej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego; od 1990 członek PAU. Tworzył prace o retoryce greckiej (m.in. Życie i twórczość Lizjasza... 1999 i starożytnej myśli politycznej Życie polityczne w Atenach w V i IV wieku 1968); przekłady dzieł greckich mówców (m.in. Demostenesa i Lizjasza); wraz ze Stanisławem Stabryłą przełożył i opracował wybór Nowele antyczne (wydanie 2 rozszerzone 1992).
Innym dowodem pomysłowości językowej poety są oryginalne, komiczne nazwy miejscowości jak "Chmurokukułczyn", "Jękowice" czy "Biadolice" w Ptakach oraz rzeczowniki jak "myślarnia", "antysędziowie", "dupkopięciolatka" czy typowe dla Arystofanesa "ostrygo-śledzio-mureno-rekino-resztko-cierpko-kwaśno-czarciołajno-miodo-polano-kwiczoło-drozdo-turkawko-gołębio-kogucio-pieczono-grzebienio-pliszko-synogarlico-zajęczo-winnogotowano-farbo-kozio-skrzydełko" (Sejm kobiet). Bogactwo nazewnicze sprawia, że twórczość Arystofanesa stanowi ogromne wyzwanie dla tłumacza.
Kolokwializm – wyraz, wyrażenie lub forma składni – stosowane wyłącznie w języku potocznym, zasadniczo tylko w mowie, w życiu codziennym, a jednocześnie w sytuacji, gdy nie ma wymogu dbałości o czystość literacką. Nagminne stosowanie kolokwializmów odbierane jest czasem jako niedbałe (a czasami wręcz prostackie) traktowanie języka.Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych (ang.: Library of Congress) – największa biblioteka świata. Gromadzi ponad 142 mln różnego rodzaju dokumentów, ponad 29 mln książek, 58 mln rękopisów, 4,8 mln map i atlasów, 12 mln fotografii, 6 mln mikrofilmów, 3,5 mln dokumentów muzycznych, 500.000 filmów; wszystko w ponad 460 językach. 7% zbiorów to dokumenty w językach słowiańskich, w tym największy w USA zbiór polskich książek. Całość zajmuje 856 km półek. Biblioteka dysponuje (w 3 budynkach) 22 czytelniami ogólnymi, 3 wydzielonymi czytelniami dla kongresmenów oraz biblioteką sztuki (John F. Kennedy Center). Zatrudnia 5 tysięcy pracowników. Wyposażona jest w system komputerowy o pojemności 13 mln rekordów oraz w 3000 terminali. Pełni funkcję biblioteki narodowej.
Rywalizacja a kształt komedii[]
Komedia staroattycka powstawała ze względu na konkursy dramatyczne, w wyniku czego poeci uwzględniali zapewne oczekiwania widowni. Najlepszym przykładem jest reakcja Arystofanesa zamieszczona w zredagowanej wersji Chmur, gdzie komediopisarz narzeka na negatywne przyjęcie jego utworu na Dionizjach w 424/423 roku p.n.e. Na podstawie parabaz można wyrobić sobie pewien obraz tego, co działo się podczas konkursów i jak komediopisarze odnosili się do własnej twórczości. W parabazie Os Arystofanes zachwala swoją innowacyjność i satyryczne umiejętności. Ogólnie rywalizacja musiała być brana pod uwagę przez komediopisarzy, gdy tworzyli swoje sztuki, ponieważ między innymi w celach rywalizacji one powstawały. Rywal i jego twórczość są "współautorami" komedii staroattyckich, w tym sensie, że były one jednym z punktów odniesienia podczas procesu twórczego.
Dialektyka (stgr. διαλεκτική τέχνη, łac. dialectica, ars dialectica, ratio dialectica) – nauka zajmująca się poprawnością argumentacji w czasie pisania lub wygłaszania wypowiedzi retorycznej lub prowadzenia sporu. Jej zasady stosuje się do argumentacji w tych dziedzinach ludzkiej działalności, które pozbawione są formalizacji – wówczas, gdy reguły klasycznej logiki nie są oczywiste czy obowiązujące. Za jej twórców uważa się Platona i Arystotelesa. Platon zdefiniował dialektykę jako sztukę właściwego użycia odpowiedniego do danego problemu argumentu. W starożytności i średniowieczu była jednym z podstawowych przedmiotów nauczania, składnikiem trivium, obok gramatyki i retoryki.Janina Gertruda Ławińska-Tyszkowska (ur. 15 listopada 1934 w Wilnie, zm. 1 czerwca 2013) – polska filolog, prof. dr hab., specjalistka w zakresie filologii klasycznej i hellenistyki, tłumaczka, wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego, prodziekan Wydziału Filologicznego na tejże uczelni, a także dyrektor Instytutu Filologii Klasycznej i Kultury Antycznej oraz wieloletni kierownik Zakładu Filologii Nowołacińskiej. Członek Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN.
Mit w komediach Arystofanesa[]
Komedia Arystofanesa - tak jak tragedia grecka - wykorzystuje wątki mitologiczne, ale w wypadku komedii mit służy wyśmiewaniu, karykaturze, parodii czy trawestacji. Przy czym komedie rzadko opierają się na jednym konkretnym micie, zwykle motywami parodystyczno-mitologicznymi komediopisarz inkrustuje satyrę polityczną lub literacką. Arystofanes chętnie wprowadza na scenę bogów i półbogów: Dionizosa, Hermesa, Posejdona, Prometeusza czy Heraklesa. W jego twórczości można znaleźć pierwiastki mitów totemicznych, kosmogonicznych i eschatologicznych.
Artur Sandauer (ur. 14 grudnia 1913 w Samborze, zm. 15 lipca 1989 w Warszawie) – polski krytyk literacki, eseista, tłumacz, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, ojciec Adama Sandauera.Prolog (stgr. πρόλογος prologos) – wstępna, wyodrębniona część utworu dramatycznego lub narracyjnego, zawierająca relację o faktach poprzedzających zawiązanie akcji; prologiem nazywa się też autorski komentarz poprzedzający utwór.
Problem utopii[]
Specjalnością tragików greckich było przedstawianie szaleństwa, natomiast specjalnością komediopisarzy było tworzenie wizji utopijnych. Komedie Arystofanesa są utworami, które opierają się na scenariuszach kreujących utopie, a zarazem ukazują dzieje bohatera, który improwizuje na tematy tragiczne. Dikajopolis z Acharnejczyków, Kiełbaśnik z Rycerzy, Trygajos z Pokoju, Pejsthetairos z Ptaków, Lizystrata z Lizystraty, Praksagora z Sejmu kobiet i Chremylos z Plutosa są zespołem bohaterów, którzy walczą o utopijny świat. Wyobraźnia Arystofanesa daje szansę na powstanie najlepszego z możliwych światów (Plutos) albo stworzenie świata, który staje się dystopią (Ptaki).
Józef Jedlicz, właść. Józef Kapuścieński (ur. 20 marca 1878, Wróblówka – zm. 20 lutego 1955, Warszawa) – polski poeta, pisarz i tłumacz.Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae - rocznik wydawany w Poznaniu od 1973 roku. Wydawcą jest Instytut Filologii Klasycznej UAM.
Talia, grecka muza komedii, trzymająca maskę komiczną
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] 
