• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Artefakt - archeologia

    Przeczytaj także...
    Obiekt archeologiczny - nieruchomy zabytek archeologiczny obejmujący jedną lub kilka jednostek stratygraficznych. Jest to wyróżniona ze względu na funkcję lub formę część stanowiska archeologicznego. Obiekty archeologiczne mogą być zagłębione w podłoże (np. domostwa zagłębione, jamy grobowe czy jamy zasobowe), bądź też wzniesione na powierzchni podłoża (np. mury). Obiekt zagłębiony zazwyczaj posiada wypełnisko, czyli jest wypełniony ziemią lub innym materiałem organicznym (np. popiołem) lub nieorganicznym (np. gruzem ceglanym), który został bądź to wrzucony celowo do zagłębienia po zaprzestaniu jego użytkowania, bądź też osadził się w sposób naturalny po porzuceniu danego miejsca przez człowieka. Obiekty dzielą się na proste i złożone. Przykładowe obiekty proste to jamy zasobowe, piece garncarskie, studnie itp. W skład obiektów złożonych wchodzi wiele obiektów prostych np. stanowisko składające się z wielu pomieszczeń, konstrukcje mieszkalne itp.Ekofakt – rodzaj źródła archeologicznego. Tym terminem określa się wszystkie występujące na stanowisku archeologicznym pozostałości organiczne i nieorganiczne pochodzące ze środowiska naturalnego. Przykładem ekofaktów mogą być szczątki roślinne, szczątki zwierzęce, warstwy popiołów wulkanicznych, osady naniesione przez wiatr itp.
    Zabytek – w języku potocznym jest to każdy wytwór działalności człowieka, będący świadectwem minionej epoki (pamiątką przeszłości), posiadający wartość historyczną, artystyczną, naukową lub emocjonalną, przy czym kryterium czasu powstania, choć najważniejsze, nie przesądza o zdefiniowaniu zabytku. Nauki humanistyczne, a w szczególności historia sztuki nie stworzyły jednej, uniwersalnej definicji zabytku przydatnej wszystkim naukom.

    Artefakt – wytwór ręki ludzkiej, każdy przedmiot wykonany lub zmodyfikowany przez człowieka, a następnie odkryty w wyniku badań archeologicznych.

    Podział[ | edytuj kod]

    Artefakty (źródła ruchome) można podzielić na 14 podgrup:

    1. Artefakty kultury prawnej
    2. Atrybuty władzy (insygnia władców i dostojników świeckich, oraz atrybuty urzędnicze i insygnia uniwersyteckie)
    3. Przybory i sprzęty stosowane w praktyce administracyjnej i sądowniczej
    4. Urządzenia i przedmioty egzekucyjne
    5. Numizmaty (monety, banknoty, monety zastępcze, papiery wartościowe)
    6. Archiwalia
    7. Artefakty kultury gospodarczej
    8. Artefakty dziejów kultury rolniczej, rzemieślniczej i przemysłowej; przedmioty gospodarki rolnej (sprzęty służące do uprawy, wyposażenia rolniczych zabudowań gospodarczych, przedmioty produkcji rzemieślniczej (sprzęty produkcyjne, maszyny, narzędzia, meble w pracowniach), przedmioty gospodarki przemysłowej (sprzęty produkcyjne i urządzenia przemysłowe)
    9. Artefakty komunikacyjne
    10. Środki komunikacji lądowej (pojazdy kołowe, sanie, elementy pojazdów)
    11. Środki komunikacji wodnej (statki wojenne, handlowe, łodzie, tratwy)
    12. Środki komunikacji powietrznej (relikty balonów, prototypów samolotów)
    13. Artefakty pocztowe (urządzenia pocztowe, obrączki gołębi pocztowych, środki transportu pocztowego)
    14. Artefakty kultury handlowej (wzorce miar długości i objętości)
    15. Artefakty kultury militarnej
    16. Uzbrojenie ochronne
    17. Broń biała
    18. Broń miotająca
    19. Broń drzewcowa
    20. Broń obuchowa
    21. Broń palna
    22. Oporządzenie jeździeckie
    23. Artefakty kultury łowieckiej i myśliwskiej
    24. Przybory rybackie i wędkarskie
    25. Broń myśliwska
    26. Sidła i wnyki
    27. Artefakty kultury kulinarnej
    28. Artykuły spożywcze
    29. Przedmioty służące do wyrobu artykułów spożywczych
    30. Przedmioty służące do przygotowywania posiłków
    31. Przedmioty służące do spożywania posiłków
    32. Opakowania żywności
    33. Artefakty kultury medycznej
    34. Artefakty ściśle medyczne (chirurgiczne, stomatologiczne itd.)
    35. Artefakty apteczne (wyposażenie aptek, wagi, naczynia apteczne, moździerze, lekarstwa)
    36. Opakowania leków i instrumentów medycznych
    37. Artefakty dziejów gospodarstwa domowego
    38. Artefakty wyposażenia mieszkania (detale architektoniczne, dekoracje wnętrz, sprzęty służące do ogrzewania mieszkań, meble, artefakty oświetlające, zegary)
    39. Sprzęty służące do utrzymania czystości
    40. Artefakty sygnalizujące (antaby, dzwonki sygnalizacyjne)
    41. Artefakty prywatne
    42. Odzież
    43. Przybory toaletowe
    44. Przybory pisarskie
    45. Zegarki
    46. Artefakty biżuteryjne
    47. Artefakty amuletyczne
    48. Klucze
    49. Artefakty pisma i piśmiennictwa (rękopiśmienne i drukowane)
    50. Artefakty dokumentujące życie polityczne (konstytucje, ustawy, deklaracje, memoriały)
    51. Artefakty dokumentujące porządek prawny (testamenty, listy gończe itd.)
    52. Artefakty dokumentujące życie gospodarcze (rachunki, weksle, lustracje, inwentarze)
    53. Artefakty dokumentujące administrację kościelną (wizytacje biskupie, listy pasterskie, księgi przychodów i rozchodów, księgi metrykalne)
    54. Artefakty dokumentujące życie szkolne (świadectwa i programy szkolne)
    55. Artefakty korespondencyjne
    56. Artefakty komemoracyjne (pamiętniki, dzienniki, kalendarze)
    57. Artefakty kultury literackiej i prasowej
    58. Artefakty kultury artystycznej
    59. Artefakty kultury naukowej
    60. Artefakty obrazu i ikonografii
    61. Artefakty kultury artystycznej (artefakty informacyjne, artefakty samodzielne o charakterze wyłącznie artystycznym, artefakty niesamodzielne i niesamoistne)
    62. Artefakty kultury semiotycznej (artefakty znakowe, artefakty heraldyczne)
    63. Artefakty rozrywki i zabawy
    64. Rekwizyty gier (bierki domowe, kości do gry, karty do gry, żetony itd.)
    65. Zabawki dziecięce
    66. Artefakty kultury muzycznej
    67. Instrumenty muzyczne
    68. Artefakty fajczarskie
    69. Fajki
    70. Tytoń
    71. Pudełka na tytoń
    72. Przybory do czyszczenia fajki
    73. Artefakty badań naukowych
    74. Urządzenia pomiarowe do nauk ścisłych
    75. Przyrządy stosowane w geografii i geologii
    76. Maszyny liczące
    77. Roboty

    Istnieje również klasyczny schemat surowcowy dzielący artefakty na: przedmioty wykonane z mas ceramicznych, wyroby metalowe oraz z innych tworzyw (kości, rogów, drewna, kamienia, szkła itd.).

    Archeologia (z gr. ἀρχαῖος archaīos – dawny, stary i -λογία -logiā – mowa, nauka) – nauka, której celem jest odtwarzanie społeczno-kulturowej przeszłości człowieka na podstawie znajdujących się w ziemi, na ziemi lub w wodzie źródeł archeologicznych, czyli materialnych pozostałości działań ludzkich.Andrew Colin Renfrew, Lord Renfrew of Kaimsthorn (ur. 25 lipca 1937 w Stockton-on-Tees) – brytyjski archeolog, znany ze swoich prac w dziedzinie datowania radiowęglowego, archeogenetyki i paleojęzykoznawstwa.

    Zobacz też[ | edytuj kod]

  • ekofakt
  • obiekt archeologiczny
  • zabytek

    • Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Krzysztof Maciej Kowalski "Artefakty jako źródła poznania", Wydawnictwo UG, Gdańsk 1996
  • Dorota Ławecka "Wstęp do archeologii", Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2003
  • Colin Renfrew, Paul Bahn "Archeologia. Teorie, metody, praktyka", Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2002


    • Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej (cz. Národní knihovna České republiky) – biblioteka narodowa Czech z siedzibą w Pradze. Biblioteka znajduje się w gmachu Clementinum. Jedna z najstarszych bibliotek na terenie Czech, której zbiory obejmują ponad 6,5 miliona woluminów.Kontrola autorytatywna – w terminologii bibliotekoznawczej określenie procedur zapewniających utrzymanie w sposób konsekwentny haseł (nazw, ujednoliconych tytułów, tytułów serii i haseł przedmiotowych) w katalogach bibliotecznych przez zastosowanie wykazu autorytatywnego zwanego kartoteką wzorcową.




    Warto wiedzieć że... beta

    Gemeinsame Normdatei (GND) – kartoteka wzorcowa, stanowiąca element centralnego katalogu Niemieckiej Biblioteki Narodowej (DNB), utrzymywanego wspólnie przez niemieckie i austriackie sieci biblioteczne.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.01 sek.