• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Arsacydzi

    Przeczytaj także...
    Ludy irańskie – grupa ludów indoeuropejskich mówiąca językami irańskimi, zamieszkująca terytoria rozciągające się od wschodniej Anatolii poprzez Wyżynę Irańską aż po Hindukusz, oraz od Azji Środkowej po Zatokę Perską. Region ten nazywany jest czasem Wielkim Iranem.Iran (pers. ايران – Irān), (dawniej znany powszechnie na Zachodzie jako Persja) pełna nazwa: Islamska Republika Iranu (pers. جمهوری اسلامی ايران – Dżomhuri-je Eslāmi-je Irān) – państwo na Bliskim Wschodzie, leżące nad Morzem Kaspijskim, Zatoką Perską i Zatoką Omańską.
    Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.

    Arsacydzi – dynastia pochodzenia irańskiego, od 238 p.n.e. do 226 n.e. panująca w Iranie, a w latach 62 - 428 n.e. także w Armenii.

    Założycielem dynastii był Arsakes (247 p.n.e. - pomiędzy 217 a 214 p.n.e.), król koczowniczych Parnów, którzy ok. 238 p.n.e. dokonali inwazji Partii. W latach czterdziestych II w. p.n.e. partyjski król Mitrydates I opanował większość terytorium Iranu i Mezopotamii, należących wówczas do hellenistycznego imperium Seleucydów. W okresie największej potęgi państwo Partów-Arsacydów obejmowało terytorium dzisiejszego Iranu, Afganistanu, Iraku, oraz południową część Azji Środkowej. Od panowania Wononesa I (8/9 - 15) z przerwami, zaś od czasów Tiridatesa I (54 - 59, 62 - ok. 72) stale Arsacydzi rządzili także w Armenii, aż do roku 428. Państwo Partów miało złożoną strukturę dzielnicową, składało się z szeregu królestw, księstw, prowincji i miast połączonych z dynastią Arsacydów feudalnymi więzami zależności. Kultura partyjska była zaś polem krzyżowania się wpływów hellenistycznych i rodzimej tradycji irańskiej, co miało wyraz nawet w ideologii władzy samych Arsacydów: używali zarówno tytulatury perskiej (tytułu "król królów"), jak i hellenistycznej (greckie przydomki, deifikacja władcy w inskrypcjach greckich). Jako języków urzędowych używano greckiego, jak w państwie Seleucydów, jak również aramejskiego, jak w imperium Achemenidów. Zarówno w Iranie jak i Armenii dynastia została pozbawiona władzy przez Sasanidów.

    Azja Środkowa, Azja Centralna – region o nie w pełni zdefiniowanych granicach, w swej swej najpopularniejszej definicji graniczący od zachodu z Morzem Kaspijskim, od wschodu z Chińską Republiką Ludową, od południa z Afganistanem a od północy z Rosją. Region ten obejmuje pięć państw, byłych członków ZSRR, tzw. „stanów” co nawiązuje do obecności w nazwie wszystkich pięciu poradzieckich republik perskiego sufiksu „-stan” oznaczającego „kraj”. Są to: Kazachstan, Uzbekistan, Turkmenistan, Kirgistan i Tadżykistan.Tiridates I (orm:Տրդատ Ա) – król Armenii w latach 54 n.e. - 59 n.e. (ponownie 62 n.e. - 72 n.e.). Założyciel armeńskiej linii partyjskiej dynastii Arsacydów.

    Najsłynniejsi władcy[]

    W Iranie:

  • Arsakes (247 p.n.e. – pomiędzy 217 a 214 p.n.e.)
  • Mitrydates I (171 – 138 p.n.e.)
  • Mitrydates II Wielki (123 – 87 p.n.e.)
  • Orodes II (57 – 37 p.n.e.)

    • W Armenii:

  • Tiridates I (54 – 59, 62 – ok. 72)
  • Tiridates III (262 – 317)

    • Bibliografia[]

  • Arthur Cotterell (red.): Cywilizacje starożytne. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1990. ISBN 83-218-0708-9.
  • Bogdan Składanek: Historia Persji. T 1, Od czasów najdawniejszych do najazdu Arabów. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2004. ISBN 83-88238-09-4.

    • Linki zewnętrzne[]

  • A. Sh. Shahbazi, K. Schippmann, M. Alram, M. Boyce, A. Sh. Shahbazi, A. Sh. Shahbazi, C. Toumanoff: ARSACIDS (ang.). Encyclopaedia Iranica. [dostęp 7 marca 2009].
    • Partia, grec. Παρθία, Παρθυαία, Παρθυηνή, stp. Parthawa - kraina historyczna starożytnego Iranu, położona w dzisiejszym północno-wschodnim Iranie i Turkmenistanie, na południowy-wschód od Morza Kaspijskiego.Mitrydates I (ur. ok. 195 p.n.e., zm. 138 p.n.e.) – król Partii z dynastii Arsacydów (Arsakidów) od 171 p.n.e. Jeden z budowniczych imperium partyjskiego.



    w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

    Warto wiedzieć że... beta

    Parnowie (albo Parni, Aparna) (gr. Απαρνοι/Παρνοι, łac. Aparni albo Parni) – wschodnioirańskie plemię koczowników, które w III w. p.n.e. utworzyło państwo Partów.
    Afganistan, Islamska Republika Afganistanu (dari افغانستان, trl. Afghānestān, trb. Afghanestan; جمهوری اسلامی افغانستان, trl. Jomhūrī-ye Eslāmī-ye Afghānestān, trb. Dżomhuri-je Eslami-je Afghanestan; paszto افغانستان, trl. Afghānistān, trb. Afghanistan; د افغانستان اسلامي جمهوریت, trl. Də Afghānistān Islāmī Jumhūriyat, trb. Dy Afghanestan Eslami Dżumhurijat) – śródlądowe państwo położone w Azji Środkowej.
    Armenia, Republika Armenii (Հայաստան - Hajastạn, Հայաստանի Հանրապետություն - Hajastani Hanrapetutjun) – państwo w Azji na Kaukazie Południowym. Armenia graniczy od północy z Gruzją, od południa z Iranem i z azerską eksklawą Nachiczewan, od wschodu z Azerbejdżanem, od zachodu z Turcją. Niepodległość uzyskała w 1991 r. w związku z rozpadem ZSRR. Armenia nie ma dostępu do morza. Stolicą Armenii jest obecnie Erywań, który jest też największym miastem w kraju. Od 1991 roku Armenia należy do Wspólnoty Niepodległych Państw.
    Język aramejski (aram. ܐܪܡܝܐ – Ārāmāyâ, hebr. ארמית – Arāmît) – język z grupy semickiej, używany na Bliskim Wschodzie od II tysiąclecia p.n.e. do czasów dzisiejszych.
    Seleucydzi lub też Seleukidzi – dynastia hellenistyczna wywodząca się od jednego z dowódców Aleksandra Wielkiego, Seleukosa, który w wyniku wojen diadochów został władcą (w 312 p.n.e.) wielonarodowego, ogromnego imperium rozciągającego się od Azji Mniejszej na zachodzie do granic Indii na wschodzie. Już w III wieku p.n.e. w państwie pojawiły się tendencje separatystyczne, które skutkowały stopniowym zmniejszaniem się terytorium. Imperium Seleucydów przetrwało do roku 63 p.n.e., kiedy Pompejusz przyłączył jego resztki (obejmujące już tylko Syrię i Cylicję) do Rzymu (tereny wschodnie opanowali Partowie w II wieku p.n.e.).
    Tiridates III (lub Trdat III, orm: Տրդատ Գ) – król Armenii w latach 262-317 z dynastii ormiańskich Arsacydów. W roku 301 jako pierwszy władca w historii przyjął chrześcijaństwo.
    Arsakes (Koine Αρσακης, od irań. Aršak) (? - zm. pomiędzy 217 a 214 p.n.e.) – wódz plemienia Parnów i pierwszy król Partów, eponimiczny założyciel dynastii Arsacydów.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.013 sek.