Archiwum Akt Dawnych
Przeczytaj także...
Dyktatura (łac. dictare – dyktować) – forma sprawowania rządów, którą najczęściej utożsamia się z reżimem autorytarnym, bądź totalitaryzmem. Znaczenie tego terminu zmieniało się przez wieki.Senat Rządzący – powołany w 1711 roku przez Piotra I w ramach jego reform. Senat ten zastępował monarchę podczas jego nieobecności, ale posiadał również szerokie uprawnienia podczas przebywania władcy na miejscu. Należało do nich m.in.:
Sejm Królestwa Polskiego – najwyższy organ władzy ustawodawczej w Królestwie Polskim w latach 1815-1831. Składał się z króla, Senatu i Izby Poselskiej.
Dyktatura (łac. dictare – dyktować) – forma sprawowania rządów, którą najczęściej utożsamia się z reżimem autorytarnym, bądź totalitaryzmem. Znaczenie tego terminu zmieniało się przez wieki.Senat Rządzący – powołany w 1711 roku przez Piotra I w ramach jego reform. Senat ten zastępował monarchę podczas jego nieobecności, ale posiadał również szerokie uprawnienia podczas przebywania władcy na miejscu. Należało do nich m.in.:
Sejm Królestwa Polskiego – najwyższy organ władzy ustawodawczej w Królestwie Polskim w latach 1815-1831. Składał się z króla, Senatu i Izby Poselskiej.
Archiwum Akt Dawnych (AAD) – centralne archiwum państwowe w Warszawie założone 15 czerwca 1867 w celu przechowywania akt po zlikwidowanych urzędach administracji centralnej Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego, głównie Rady Stanu i Rady Administracyjnej.
Pierwotną siedzibą archiwum było pałac namiestnikowski na Krakowskim Przedmieściu (dawny lokal archiwum Rady Administracyjnej), a od 1872 r. gmach dawnego kolegium jezuickiego przy ul. Jezuickiej na Starym Mieście.
Komisja Rozpoznawcza – organ powołany przez dyktatora powstania listopadowego gen. Józefa Chłopickiego 29 grudnia 1830 dla rozpatrzenia spraw osób podejrzanych o szpiegostwo na rzecz Rosji. W jego skład weszło pięć osób pod przewodnictwem hrabiego Michała Aleksandra Potockiego, którego wkrótce zastąpił poseł płocki Jan Turski. Komisja działała w oparciu o postanowienie dyktatora z 3 stycznia 1831, zobowiązujące prokuratorów do ścigania z urzędu byłych szpiegów.Namiestnik – urząd w Królestwie Polskim (kongresowym) utworzony na mocy konstytucji z 27 listopada 1815 roku. W świetle tego aktu namiestnik był oficjalnym przedstawicielem króla polskiego (cesarza Rosji) na terenie Królestwa Polskiego. Mógł być mianowany spośród nobliwych obywateli Cesarstwa Rosyjskiego i Królestwa Polskiego, jednakże z wyjątkiem osób naturalizowanych.
Po I wojnie światowej archiwum weszło do polskiej sieci archiwalnej i pod energicznym kierownictwem dyrektora Kazimierza Konarskiego i jego zastępcy Ryszarda Przelaskowskiego stało się ważną placówką naukowo-archiwalną.
W czasie powstania warszawskiego w 1944 r. zasób archiwum prawie w całości uległ zniszczeniu, kilkuprocentowa pozostałość weszła w skład zasobu Archiwum Głównego Akt Dawnych.
Zasób archiwum[ | edytuj kod]
Zgodnie ze sprawozdaniem ówczesnego dyrektora archiwum Kazimierza Konarskiego instytucja ta gromadziła 1 stycznia 1927 r. około 400 000 woluminów oraz około 1000 map i planów. Wydzielił on pięćdziesiąt głównych części składowych aktowego zasobu archiwum oraz dział kartograficzny. Były to:
Rząd Narodowy – rząd polski powołany uchwałą Sejmu Królestwa Polskiego 29 stycznia 1831. Formalnie sprawował najwyższą władzę wykonawczą w Królestwie Polskim podczas powstania listopadowego.Księstwo Warszawskie (fr. Duché de Varsovie, niem. Herzogtum Warschau) – istniejące w latach 1807–1815, formalnie niepodległe, jednak w rzeczywistości podporządkowane napoleońskiej Francji państwo, było namiastką państwa polskiego. Władcą suwerennym Księstwa był król Królestwa Saksonii, które wchodziło w skład Związku Reńskiego, będącego protektoratem pierwszego Cesarstwa Francuskiego.
Przypisy[ | edytuj kod]
Bibliografia[ | edytuj kod]
Powstanie warszawskie (1 sierpnia – 3 października 1944) – wystąpienie zbrojne przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim, zorganizowane przez Armię Krajową w ramach akcji „Burza”, połączone z ujawnieniem się i oficjalną działalnością najwyższych struktur Polskiego Państwa Podziemnego.Rada Najwyższa Tymczasowa Księstwa Warszawskiego – kolegialny rząd tymczasowy okupowanego przez Rosjan Księstwa Warszawskiego, powołany ukazem cesarza Aleksandra I z dnia 13 marca 1813, istniał do 20 czerwca 1815.
Warto wiedzieć że... beta
Powstanie listopadowe, wojna polsko-rosyjska 1830-1831 – polskie powstanie narodowe przeciw Rosji, które wybuchło w nocy z 29 listopada na 30 listopada 1830, a zakończyło się 21 października 1831. Zasięgiem swoim objęło Królestwo Polskie i część ziem zabranych (Litwę, Żmudź i Wołyń).
Komisja Rządząca – tymczasowy rząd Księstwa Warszawskiego, powołany dekretem cesarza Napoleona I. Działał od 14 stycznia do 5 października 1807 roku.
Sztab generalny – wojskowa instytucja centralna w niektórych państwach, rodzaj sztabu (np. Sztab Generalny Wojska Polskiego).
Towarzystwo Przyjaciół Nauk (TPN), inne nazwy: Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk (TWPN), od roku 1808: Towarzystwo Królewskie Przyjaciół Nauk (TKPN) lub Warszawskie Towarzystwo Królewskie Przyjaciół Nauk (WTKPN) – towarzystwo naukowe zrzeszające badaczy różnych specjalności i zbierające się w okresie od listopada 1800 do kwietnia 1832, w Warszawie.
Kazimierz Bogdan Konarski (ur. 27 maja 1886 w Jeleniowie, zm. 3 listopada 1972 w Warszawie) – polski historyk, archiwista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autor powieści i wierszy dla dzieci i młodzieży.
Kartografia – dziedzina nauki o mapach (w tym o atlasach, globusach, modelach plastycznych – mapach plastycznych itp.), teorii map, metodach ich sporządzania i użytkowania; jak również dziedzina działalności organizacyjnej i usługowej, związanej z opracowywaniem, reprodukcją i rozpowszechnianiem map.
Mapa (z łac. mappa – obrus) – uogólniony obraz powierzchni Ziemi lub jej części (także nieba lub planety czy innego ciała niebieskiego), wykonywany na płaszczyźnie, w skali, według zasad odwzorowania kartograficznego, przy użyciu umownych znaków graficznych. Mapa stanowi podstawowe narzędzie badań i prezentacji wyników w historii, geografii i geodezji. Najstarszą znaną mapą jest mapa na ścianie w anatolijskiej osadzie Çatalhöyük.