Arawak

Kobieta arawacka (John Gabriel Stedman)

Arawak, Arawakowie – grupy etniczne Indian Ameryki Południowej, posługujące się językami z rodziny arawackiej (ang. Arawakan).

Antyle (hiszp. Antillas, ang. i franc. Antilles, niderl. Antillen) – grupa wysp położona w basenie Morza Karaibskiego, rozciągająca się łukowato na długości 4,5 tys. km od Cieśniny Jukatańskiej aż do wybrzeży Wenezueli. Większość wysp górzysta, klimat wilgotny, równikowy i podrównikowy. Plantacje trzciny cukrowej, kakao, kawy, bawełny.Paragwaj, Republika Paragwaju (hiszp. Paraguay, República del Paraguay, guarani Paraguay, Paraguay Retan) – państwo w Ameryce Południowej nieposiadające dostępu do morza.

Historia

Na początku naszej ery zamieszkiwali wschodnie stoki Andów Środkowych, lecz zostali z nich wyparci przez ludność andyjską. Od tego okresu poczęli zasiedlać praktycznie całą Amerykę Południową, a w okresie tuż przed odkryciem Ameryki zamieszkiwali również południową część półwyspu Floryda oraz Małe i Wielkie Antyle.

Floryda − półwysep w południowo-wschodniej części USA, między Zatoką Meksykańską i Oceanem Atlantyckim. Główne miasto to Miami. Jest to ważny region turystyczny (m.in. Park Narodowy Everglades).Titicaca (hiszp. Lago Titicaca) – drugie pod względem wielkości jezioro w Ameryce Południowej, położone w północnej części zagłębienia Altiplano, pomiędzy wschodnimi i zachodnimi pasmami Andów (obszar Andów Środkowych) na terenie Peru i Boliwii. Jest to najwyżej położone jezioro żeglowne dla dużych statków i zarazem największe jezioro wysokogórskie na Ziemi.

Obecnie Arawakowie żyją na obszarze Ameryki Południowej w pasie od jeziora Titicaca na południu (Indianie Uro) do półwyspu Guajira na północy obejmującym Peru, zachodnią Brazylię, Kolumbię, Wenezuelę i Gujanę oraz w niewielkich ilościach w Boliwii, Paragwaju i północno-wschodniej Argentynie. Arawakowie należą do najliczniejszej grupy językowej w Ameryce Południowej, obejmując kilkaset tysięcy osób, w której najliczniejszymi grupami są Indianie Guajiro w Kolumbii i Wenezueli – ok. 60 tys., Indianie Campa w środkowym Peru – ok. 50 tys. oraz Indianie Machigenga w południowo-wschodnim Peru – ok. 12 tys.

Argentyna (Argentina, Republika Argentyńska – República Argentina) – państwo w Ameryce Południowej, nad południowym Atlantykiem. Graniczy z Chile na zachodzie, Boliwią i Paragwajem na północy, Brazylią i Urugwajem na północnym wschodzie. Argentyna rości pretensje do archipelagu Falklandów oraz części Antarktydy. Nazwa pochodzi od łacińskiego argentum (srebro), którym Indianie obdarowali hiszpańskich rozbitków Juana Díaza de Solís. Pod względem wielkości Argentyna jest ósmym krajem na świecie i drugim w Ameryce Południowej (biorąc pod uwagę liczbę ludności i powierzchnię), jednakże biorąc pod uwagę także terytoria sporne do których Argentyna rości pretensje: Falklandy/Malwiny, Georgię Południową, Sandwich Południowy, Islas Auroras wraz z Orkadami Południowymi, Szetlandami Południowymi oraz z częścią Antarktydy administrowanej przez Argentynę na mocy Traktatu Antarktycznego powierzchnia łączna kraju wynosi 3 761 274 km², co czyni kraj ten ósmym na świecie pod względem powierzchni. Terytorium kraju podzielone jest na 23 prowincje i jedno miasto autonomiczne – stolica kraju Buenos Aires. Argentyna jest członkiem – założycielem Unii Narodów Południowoamerykańskich oraz Mercosur, a także członkiem Organizacji Państw Iberoamerykańskich, Banku Światowego, Światowej Organizacji Handlu, grupy krajów G15 oraz G20. Kraj uznawany jest za mocarstwo lokalne z bardzo wysokim wskaźnikiem rozwoju społecznego. W Ameryce Łacińskiej kraj ten ma piąty nominalny PKB na mieszkańca i najwyższy PKB mierzony parytetem siły nabywczej. Według analityków kraj ten zaklasyfikowany jest do rynków wschodzących, ze względu na wielkość, wysoki wzrost gospodarczy, poziom bezpośrednich inwestycji zagranicznych czy eksport w całości wytworzonych usług i towarów.Aligatorowate (Alligatoridae) – rodzina gadów z rzędu krokodyli. Zaliczają się do niej aligatory (podrodzina Alligatorinae z jednym rodzajem Alligator) i kajmany (podrodzina Caimaninae). Zwierzęta te zamieszkują strefę gorącą obu Ameryk i wschodnie Chiny (Alligator sinensis). Południowo-wschodnią część USA zamieszkuje aligator missisipski (Alligator mississippiensis). Kajmany zamieszkują Amerykę Południową aż do Meksyku.

Religia i mity

Najważniejszym bogiem Arawaków był Kururumany. Uważa się, że Kururumany stworzył mężczyzn, a jego żona Kulimina stworzyła kobiety. Gdy pary zaczęły żyć niemoralnie, bóg stwórca spowodował ich wymieranie. Stworzył przy tym węże, jaszczurki i pchły. Pierwotnie, bóg Kururumany, był uważany za budującego świat – boga mrówkę (kushi), przedstawiciela leniwej, najwyższej istoty. Jego żona, Emisiwaddo również była utożsamiana z mrówką. Inną najwyższą istotą – stwórcą był Aiomum Kondi lub znany pod inną nazwą Aluberi. Według legend stworzył on modelowy świat ze wszystkimi jego elementami włącznie z ludźmi. Stworzenia te rozwinęły się aż poczęły zachowywać się odrażająco i obraźliwie w stosunku do stworzyciela. Ten postanowił spalić całą ziemię i rozpocząć od nowa dzieło stworzenia. Drugi świat po pewnym czasie znów nie był taki, jaki sobie wymarzył Aiomum Kondi i zesłał na niego powódź. Zanim to uczynił, ostrzegł przed zagładą jedną parę – Marerewana i jego żonę, a sam odszedł i odtąd nie interesował się losami ziemi. Ostrzeżeni ludzie zbudowali sobie wielką łódź, którą zakotwiczył do pobliskiego drzewa, by w razie powodzi mieć ją pod ręką. Gdy nadeszły deszcze i woda zalała ziemię, para uratowała się i dała początek plemieniu. Za najważniejszą boginię uważano Kodidop („Babka Dni”). Innym bogiem Arawaków był Kuai, bóg płodności i bohater oraz Arawidi – bóg słońca. Legenda mówi, że w czasach, gdy słońce mieszkało na ziemi, stoczyło walkę z aligatorem i po tej potyczce pozostały na ciele zwierzęcia ślady w postaci karb na łbie i ogonie zwierzęcia. Inną istotą mityczną była Orehu – bogini wody i ziołolecznictwa. Przekazała ludziom drzewo ida – rodzącego tykwy dla uzdrowiciela, tytoń, białe kamienie morskie stosowane w zaklęciach przeciw atakom wrogów. Według Arawaków, władcą wszystkich istot niebiańskich, zamieszkujących w niebie i przybierających postać ludzką był Anuanima.

Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców. Kolumbia (hiszp. Colombia, Republika Kolumbii – República de Colombia) – państwo w północno-zachodniej części Ameryki Południowej leżące nad Morzem Karaibskim i Oceanem Spokojnym.

Bibliografia

Carl Ortwin Sauer (1966), The Early Spanish Main, Berkeley, University of California Press (ang.).