Antarktyda Zachodnia
Przeczytaj także...
Kilometr kwadratowy (symbol: km² ) – jednostka wielokrotna jednostki pola powierzchni – metra kwadratowego. 1 km² jest to pole powierzchni kwadratu o boku 1000 m.Ziemia Ellswortha − obszar w zachodniej części Antarktydy (na zachód od Lodowca Szelfowego Ronne, na południe od Morza Bellingshausena - części Oceanu Południowego - i od Półwyspu Antarktycznego). Wyżyna pokryta w całości lądolodem; znajdują się tu szczyty górskie w łańcuchu Gór Ellswortha i kilka mniejszych. Na skraju Ziemi Ellswortha, na pograniczu z Ziemią Marii Byrd, pod ponad trzykilometrową warstwą lodu znajduje się rów Bentleya, jedna z najgłębszych kryptodepresji świata.
Ocean Spokojny, Pacyfik, Ocean Wielki – największy, najgłębszy i najstarszy, obok Atlantyku, na świecie zbiornik wodny. Z powierzchnią równą 155,6 mln km² zajmuje 30% całej powierzchni Ziemi. Oficjalna polska nazwa tego oceanu, zatwierdzona przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych brzmi Ocean Spokojny.
Kilometr kwadratowy (symbol: km² ) – jednostka wielokrotna jednostki pola powierzchni – metra kwadratowego. 1 km² jest to pole powierzchni kwadratu o boku 1000 m.Ziemia Ellswortha − obszar w zachodniej części Antarktydy (na zachód od Lodowca Szelfowego Ronne, na południe od Morza Bellingshausena - części Oceanu Południowego - i od Półwyspu Antarktycznego). Wyżyna pokryta w całości lądolodem; znajdują się tu szczyty górskie w łańcuchu Gór Ellswortha i kilka mniejszych. Na skraju Ziemi Ellswortha, na pograniczu z Ziemią Marii Byrd, pod ponad trzykilometrową warstwą lodu znajduje się rów Bentleya, jedna z najgłębszych kryptodepresji świata.
Ocean Spokojny, Pacyfik, Ocean Wielki – największy, najgłębszy i najstarszy, obok Atlantyku, na świecie zbiornik wodny. Z powierzchnią równą 155,6 mln km² zajmuje 30% całej powierzchni Ziemi. Oficjalna polska nazwa tego oceanu, zatwierdzona przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych brzmi Ocean Spokojny.
Antarktyda Zachodnia − część kontynentu Antarktydy, jedna z dwóch, obok Antarktydy Wschodniej.
Granicą oddzielającą obie części kontynentu są Góry Transantarktyczne, rozciągające się od Morza Rossa do Morza Weddella. Antarktyda Zachodnia leży po pacyficznej stronie tych gór. W geografii Antarktydy Zachodniej wyróżnia się Ziemię Marii Byrd, Ziemię Ellswortha i Półwysep Antarktyczny. Całkowita powierzchnia to ok. 3,5 miliona km².
Dolina ryftowa – głęboka rozpadlina dna oceanicznego (rzadziej na powierzchni kontynentu), z której co jakiś czas wypływają intensywne strumienie lawy bazaltowej. Pod nią, w astenosferze, występują ogniska magmowe związane z emisją ciepła z głębokiego płaszcza. W miejscu doliny ryftowej skorupa ziemska jest rozrywana (spreading). Oba brzegi doliny ryftowej oddalają się od siebie. W rejonie doliny ryftowej panują warunki tensji.Morze Weddella – morze przy wybrzeżu Antarktydy, stanowiące część Oceanu Południowego. Jest ono ograniczone przez Półwysep Antarktyczny i Ziemię Królowej Maud. Znajdują się na nim wielkie lodowce szelfowe: Lodowiec Szelfowy Ronne, Filchnera i Larsena. Lodowce szelfowe Ronne i Filchnera rozdziela pokryta lodem Wyspa Berknera, jedna z największych wysp świata.
Najwyższym szczytem jest Mount Vinson, który jest najwyższym szczytem całej Antarktydy. Podłoże budują skały magmowe przykryte warstwą skał osadowych. Przez tę część kontynentu przebiega Ryft Zachodnioantarktyczny, szeroka dolina ryftowa położona pod lądolodem.
Jej powierzchnia pokryta jest lodem, ale istnieją także bezlodowe oazy.
Góry Transantarktyczne (ang. Transantarctic Mountains) - główny łańcuch górski Antarktydy, ciągnący się na długości około 3200 km od Ziemi Wiktorii nad Morzem Rossa do Ziemi Coatsów nad Morzem Weddella. Góry Transantarktyczne dzielą Antarktydę na Antarktydę Wschodnią i Antarktydę Zachodnią.Oaza antarktyczna − leżący na Antarktydzie teren wolny od pokrywy lodowej. Położone są w strefie przybrzeżnej o klimacie łagodniejszym niż klimat w głębi kontynentu. Latem woda płynie w nich strumieniami, a w niewielkich jeziorach woda nie zamarza. W części oaz antarktycznych występuje prymitywna roślinność – mchy i porosty na podłożu skalnym.
Warto wiedzieć że... beta
Morze Rossa (ang. Ross Sea) – część Oceanu Południowego u wybrzeży Antarktydy Zachodniej, między 170°E a 158°W. Powierzchnia 960 tys. km², w tym ok. 520 tys. km² pod lodowcem szelfowym. Głębokość do 2972 m. Znaczna część morza pokryta przez cały rok lodem pływającym.
Kontynent (łac. continens – łączny) – w geografii fizycznej: olbrzymi pod względem powierzchni (rzędu kilku mln km) obszar lądu, otoczony (oblany) ze wszystkich stron morzami i oceanami, a z innymi kontynentami połączony co najwyżej wąskimi przesmykami (Ameryka Północna i Ameryka Południowa, Eurazja i Afryka). W geotektonice i geomorfologii, kontynent określa się jako lądową część cokołu (bloku) kontynentalnego, (do którego należy szelf kontynentalny z morzami szelfowymi), kontynent obejmuje więc także przybrzeżne wyspy, znajdujące się na tym samym cokole kontynentalnym.
Masyw Vinsona (ang. Vinson Massif) - masyw górski na Antarktydzie o wysokości 4892 m n.p.m., jest najwyższy na tym kontynencie. Leży w Górach Ellswortha, w paśmie Sentinel na Ziemi Ellswortha w Zachodniej Antarktydzie. Vinson stanowi nunatak skalny otoczony ze wszystkich stron lądolodem. Zdobyty 18 grudnia 1966 przez Amerykanów. Pierwszego polskiego wejścia dokonała Mariola Popińska 16 stycznia 1995 roku.
Półwysep Antarktyczny (ang. Antarctic Peninsula, hiszp. Península Antártica) - półwysep Antarktydy, położony w jej zachodniej części, na południe od Ameryki Południowej. Jest to najbardziej na północ wysunięta część Antarktydy (przylądek Prime Head) i jedyna jej część, która wychodzi poza koło podbiegunowe południowe. Półwysep oblewają wody Oceanu Południowego, od wschodu - Morza Weddella, a od zachodu - Morza Bellingshausena. Jego długość wynosi 1300 km.
Ziemia Marii Byrd – obszar w zachodniej części Antarktydy, na zachód od Lodowca Szelfowego Rossa i na południe od Morza Amundsena (graniczącego ze południowym Pacyfikiem). Pokryty w całości lądolodem rozpościerającym się na 800–2000 m n.p.m. W części regionu znajduje się także kilka szczytów górskich sięgających ponad 3300 m n.p.m. Na skraju Ziemi Marie Byrd, na pograniczu z Ziemią Ellswortha, pod ponad trzykilometrową warstwą lodu znajduje się rów Bentleya, najgłębsza kryptodepresja świata.
Antarktyda – kontynent o powierzchni około 14,0 mln km², znajdujący się na półkuli południowej Ziemi, prawie w całości w strefie podbiegunowej. Większa część kontynentu pokryta jest polarną czapą lodową, jest on praktycznie niezamieszkany przez ludzi, nie licząc personelu 37 stacji badawczych. Antarktyda jest jedynym kontynentem, na terenie którego nie ma żadnego państwa. Status Antarktydy jest regulowany przez traktat antarktyczny, który zamroził roszczenia terytorialne.