• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Andrzej Leszczyński

    Przeczytaj także...
    Łowicz – miasto, gmina miejska w województwie łódzkim, w powiecie łowickim (siedziba władz powiatu) nad rzeką Bzurą, na północnym skraju Równiny Łowicko-Błońskiej. Był miastem duchownym.Towarzystwo Jezusowe, SJ (łac. Societas Iesu, SI), jezuici – męski papieski zakon apostolski Kościoła katolickiego, zatwierdzony przez papieża Pawła III 27 września 1540. Towarzystwo Jezusowe zostało założone w głównej mierze do walki z reformacją, by bronić i rozszerzać wiarę oraz naukę Kościoła katolickiego, przede wszystkim przez publiczne nauczanie, ćwiczenia duchowe, edukację i udzielanie sakramentów.
    Ingolstadt – miasto na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Bawaria, w rejencji Górna Bawaria, siedziba regionu Ingolstadt. Leży ok. 80 km na północ od Monachium, w dolinie Dunaju, a jego zabytkowe centrum położone jest na lewym brzegu tej rzeki. Miasto o powierzchni 133,35 km² liczy 126 732 mieszkańców (31 grudnia 2011).

    Andrzej Leszczyński herbu Wieniawa (ur. w 1608, zm. 15 kwietnia 1658) – biskup chełmiński, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski i Litwy, kanclerz wielki koronny, opat komendatoryjny tyniecki i czerwiński.

    Biografia[]

    Urodzony w Gołuchowie (powiat Pleszew), najstarszy syn kanclerza w. koronnego Wacława i kalwinistki Anny z Rozrażewskich. Miał 3 braci, Władysława, Jana i Rafała oraz 4 siostry.

    Wawrzyniec Gembicki herbu Nałęcz (ur. 5 sierpnia 1559, Gembice, obecnie Gębice – zm. 10 lutego 1624 Łowicz) – arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski, biskup chełmiński, biskup kujawski, kanclerz wielki koronny, podkanclerzy koronny, sekretarz wielki koronny.Prawo kanoniczne – w Kościołach chrześcijańskich różnych tradycji system norm prawnych określających funkcjonowanie poszczególnych Kościołów, prawa i obowiązki poszczególnych członków (duchownych i świeckich), sposób zarządzania Kościołem, jego strukturę, przestępstwa i kary za nie oraz elementarne przepisy liturgiczne.

    Był uczniem kolegium jezuickiego w Kaliszu, studiował prawo kanoniczne i cywilne w Ingolstadt (od 1626, a następnie prawo kanoniczne, filozofię i prawdopodobnie teologię w Sienie. W 1621 przyjął niższe święcenia z rąk prymasa Wawrzyńca Gembickiego, a w 1633 przyjął święcenia kapłańskie. Od 1623 kanonik krakowski, od 1628 prepozyt łęczycki.

    Cecylia Renata Habsburżanka (ur. 16 lipca 1611 w Grazu, zm. 24 marca 1644 w Wilnie) – królowa Polski, żona króla polskiego Władysława IV, córka cesarza Ferdynanda II i Marii Anny Wittelsbach.Śląsk (śl. Ślunsk, Ślůnsk, niem. Schlesien, dś. Schläsing, czes. Slezsko, łac. Silesia) – kraina historyczna położona w Europie Środkowej, na terenie Polski, Czech i Niemiec. Dzieli się na Dolny i Górny Śląsk. Historyczną stolicą Śląska jest Wrocław.

    Po powrocie do kraju został kanclerzem królowej Cecylii Renaty oraz opatem komendatoryjnym przemęckim. W 1634 roku był deputatem duchownym z kapituły poznańskiej na Trybunał Główny Koronny. W 1641 został biskupem kamienieckim. Sakrę przyjął w 1642 w Warszawie. W 1643 otrzymał opactwo czerwińskie, a w 1644 tynieckie.

    Diecezja chełmińska została utworzona 28 lipca 1243 roku decyzją legata papieskiego Wilhelma z Modeny, a bullą papieża Jana Pawła II z 25 marca 1992 r. przemianowana na diecezję pelplińską. Tereny dotychczasowej diecezji weszły częściowo w skład zreorganizowanej diecezji (pelplińskiej), a częściowo w skład diecezji toruńskiej.Konkatedra Świętej Trójcy w Chełmży – dawna katedra biskupstwa chełmińskiego. Od 1982 roku Bazylika mniejsza a od 1994 roku konkatedra diecezji toruńskiej.

    W 1645 mianowany podkanclerzym koronnym, odtąd brał udział w polityce polskiej, rywalizując na tym polu z kanclerzem Jerzym Ossolińskim. Był przeciwnikiem wojny z Turcją, a zwolennikiem twardej linii wobec kozaków i Powstania Chmielnickiego. Po śmierci Władysława IV początkowo popierał kandydaturę królewicza Ferdynanda, później jednak opowiedział się za Janem Kazimierzem. W nagrodę za swoją bezkompromisową postawę w 1650 Jan Kazimierz oddał mu kanclerstwo wielkie koronne; brał udział w wyprawie beresteckiej (1651).

    Opat komendatoryjny – opat, który jako zwierzchnik klasztoru został wyznaczany przez władcę świeckiego. Zazwyczaj była to forma nadania dochodowego beneficjum kościelnego dla osób zasłużonych wobec dworu, a sam opat mógł nigdy nie widzieć swojego klasztoru. Jednocześnie w ramach konwentu istniał tzw. opat klasztorny i to on faktycznie zarządzał życiem opactwa.Skierniewice – miasto na prawach powiatu, położone na Równinie Łowicko-Błońskiej, w połowie drogi między Warszawą a Łodzią, w województwie łódzkim. Miasto było stolicą województwa skierniewickiego w latach 1975–1998. Miasto położone jest w dorzeczu Wisły, na Nizinie Środkowomazowieckiej, w południowej części Równiny Łowicko-Błońskiej. Były miastem duchownym.

    W 1646 został biskupem chełmińskim. W 1647 z jego polecenia kanonicy M. Bystram i F. Rzeszowski przeprowadzili wizytację diecezji chełmińskiej. W 1650 ustanowił w kapitule chełmińskiej urząd archidiakona, ok. 1650 ufundował główny ołtarz do katedry w Chełmży, a w 1651 erygował seminarium duchowne w Chełmnie.

    Jan Leszczyński (zm. 1657) – duchowny rzymskokatolicki, brat Andrzeja Leszczyńskiego. Wyznaczony w kwietniu 1655 na biskupa kijowskiego, nie objął diecezji wobec zniszczenia jej przez Kozaków. W styczniu 1656 przeniesiony na biskupstwo chełmińskie. Mianowany także administratorem diecezji pomezańskiej. Zmarł przed ingresem.Archidiakon (gr. arche - pierwszeństwo) – urząd kościelny, który pojawił się pod tą nazwą około IV wieku. Archidiakon był zarządcą diecezji.

    Już jednak w 1653 został prymasem oraz arcybiskupem gnieźnieńskim (ingres do katedry odbył 20 października 1654) i musiał złożyć pieczęć większą. W czasie potopu szwedzkiego wraz z królem Janem II Kazimierzem wycofał się na Śląsk, a zarazem zabiegał o pomoc dla króla u cesarza rzymskiego i papieża. Był zwolennikiem przeprowadzenia reform państwa. Odznaczał się wybitnymi zdolnościami dyplomatycznymi, lecz brak mu było silnej woli i energii. Starał się łagodzić antagonizmy między królem a magnaterią. Obok mów wygłoszonych na sejmach wydał: "Oratio in funere S. Caeciliae Renatae..." (1644).

    Kalisz (gr. Καλισία, łac. Calisia, jid. קאַליש) – miasto na prawach powiatu w środkowo-zachodniej Polsce, położone na Wysoczyźnie Kaliskiej, nad Prosną, u ujścia Swędrni; historyczna stolica Wielkopolski, stolica Kaliskiego, drugi co do wielkości ośrodek województwa wielkopolskiego, siedziba powiatu kaliskiego, główny ośrodek aglomeracji kalisko-ostrowskiej i Kalisko-Ostrowskiego Okręgu Przemysłowego; stolica diecezji kaliskiej.Opat (łac. abbas – „ojciec”, aram. ‏abba‎ – „ojciec”) – wyższy przełożony w męskich zakonach katolickich należących do kręgu zakonów mniszych. Odpowiednikiem w zakonach żeńskich jest ksieni.

    Zmarł 15 kwietnia 1658 r. w Skierniewicach, pochowany w kolegiacie łowickiej.

    Przypisy

    1. ↑ Gąsiorowski, Topolski 1981 ↓, s. 413.
    2. Mikołaj Pukianiec, Organizacja i funkcjonowanie poznańskiej kapituły katedralnej w XVII wieku, s. 134.

    Bibliografia[]

  • Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski [red.]: Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 413. ISBN 83-01-02722-3.

    • Linki zewnętrzne[]

  • Visitationes ecclesiarum dioecesis Culmensis et Pomesaniae Andrea Leszczynski episcopo A. 1647. facta
  • Catholic-hierarchy
    • Sakrament święceń, święcenia kapłańskie, kapłaństwo, święcenia – sakrament w Kościele katolickim, także Kościołach prawosławnych, anglikańskich i starokatolickich, który nadaje władzę uświęcania, tj. udzielania innych sakramentów.Pleszew – miasto w województwie wielkopolskim, w Kaliskiem, na Wysoczyźnie Kaliskiej, nad Nerem, siedziba powiatu pleszewskiego i gminy Pleszew; muzeum (1983).



    w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

    Warto wiedzieć że... beta

    Podkanclerzy koronny (łac. subcancellarius, vicecancellarius regni Poloniae) – urzędnik centralny w I Rzeczypospolitej, odpowiedzialny za mniejszą kancelarię państwa. Wchodził w skład senatu jako jeden z ministrów.
    Sakra − święcenia duchowne w kościołach chrześcijańskich, najczęściej dotyczy święceń biskupich. Niegdyś sakrę nadawano nowo wybranym królom, w formie namaszczenia na stanowisko.
    Władysław IV Waza (ur. 9 czerwca 1595 w Łobzowie, zm. 20 maja 1648 w Mereczu) – syn Zygmunta III Wazy i Anny Habsburżanki, król Polski w latach 1632–1648, tytularny król Szwecji 1632–1648, tytularny car Rosji do 1634.
    Chełmno (łac. Culmen, niem.: Culm, Kulm) – miasto i gmina w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim w dolinie Dolnej Wisły, nad Wisłą i wpadającą do niej Frybą. Miasto leży 40 km na północ od Torunia i 30 km na zachód od Grudziądza. W pobliżu most przez Wisłę na trasie drogi krajowej nr 91. Historyczne centrum Chełmna leży na wysokiej skarpie odległej około 1,5 km od Wisły, pozostałe osiedla – głównie wielkopłytowe – na wschód i południe od niego. Miasto jest stolicą historyczno-geograficznego regionu ziemia chełmińska. Łącznie z Toruniem jest najstarszym miastem tego obszaru i jednocześnie w północnej Polsce (prawa miejskie – tzw. prawo chełmińskie, w 1233).
    Wieniawa (Bawola Głowa, Bawół, Bavolina Caput, Caput Bawola, Caput Bubalum, Pierstynia, Ząbrza Głowa, Zubrza Głowa) – herb szlachecki pochodzenia morawskiego, noszący zawołanie Wieniawa. Przekazy legendarne umieszczają początki tego herbu w XI wieku, jednakże najstarsza znana pieczęć z tym herbem pochodzi z 1382 roku. Był najbardziej rozpowszechniony na ziemi poznańskiej, łęczyckiej, sieradzkiej, lubelskiej i sandomierskiej oraz w księstwie oświęcimskim.
    Potop szwedzki – najazd Szwecji na Rzeczpospolitą w 1655 w czasie II wojny północnej (1655–1660). Formalnie zakończył go pokój w Oliwie zawarty w 1660. Wojna ta prowadzona była nie tylko przez Szwecję, w czasie wojny zmieniały się zarówno sojusze, jak i siły obu stron. Była ona kontynuacją wcześniejszych wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą, miała także swoje korzenie w sporze o tron Szwecji zapoczątkowanym jeszcze przez króla Zygmunta III Wazę. Potop szwedzki pokazał słabość organizacyjną Rzeczypospolitej, a najeźdźca skuteczność swoich działań uzyskał m.in. poprzez kolaborację i przekupstwo po stronie Rzeczypospolitej. I choć ostatecznie Szwedzi zostali wyparci, to jednak poniesione straty i koszty ustępstw pokojowych były wysokie, a niektóre zniszczenia materialne, szczególnie szwedzka grabież dóbr kultury polskiej, są widoczne współcześnie.
    Bitwa pod Beresteczkiem – jedna z największych bitew lądowych XVII-wiecznej Europy, rozegrała się w dniach 28 czerwca-10 lipca 1651 roku pod Beresteczkiem na Wołyniu, w trakcie powstania Chmielnickiego, między wojskami polskimi pod dowództwem Jana Kazimierza, a siłami tatarsko-kozackimi. Bitwa zakończyła się zwycięstwem strony polskiej, które było zasługą dowodzącego wojskami polskimi Jana Kazimierza, który w trzecim dniu bitwy zastosował skuteczną taktykę szachownicową. Polegała ona na ustawieniu oddziałów piechoty na przemian z jazdą. W decydującej fazie bitwy ważne okazało się też wykorzystanie przez piechotę, znajdującą się w centrum ugrupowania polskiego, siły ognia muszkietów i artylerii.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.036 sek.