Andrzej I Bogolubski
Język rosyjski (ros. русский язык, russkij jazyk; dawniej też: język wielkoruski) – język należący do grupy języków wschodniosłowiańskich, posługuje się nim jako pierwszym językiem około 145 mln ludzi, ogółem (według różnych źródeł) 250-300 mln. Jest językiem urzędowym w Rosji, Kirgistanie i na Białorusi, natomiast w Kazachstanie jest językiem oficjalnym oraz jest jednym z pięciu języków oficjalnych a jednocześnie jednym z sześciu języków konferencyjnych Organizacji Narodów Zjednoczonych. Posługuje się pismem zwanym grażdanką, graficzną odmianą cyrylicy powstałą na skutek jej upraszczania.Litewska Biblioteka Narodowa im. Martynasa Mažvydasa (lit. Lietuvos nacionalinė Martyno Mažvydo biblioteka) – litewska biblioteka narodowa założona w 1919 roku w Kownie, przeniesiona w 1963 roku i działająca do dziś w Wilnie.
Republika Nowogrodzka lub Rzeczpospolita Nowogrodzka (rosyjski Новгородская республика lub Новгородская земля, staroruski Новгородская земьля) – średniowieczne państwo ruskie istniejące w latach 1136-1478, położone pomiędzy Bałtykiem a Syberią. Powstało na skutek usamodzielnienia się Księstwa Nowogrodzkiego w czasie rozbicia dzielnicowego Wielkiego Księstwa Kijowskiego. W państwie o ustroju feudalnym rozwinęła się z czasem specyficzna forma demokracji.
Andrzej Bogolubski (ros. Андрей Юрьевич Боголюбский) (ur. ok. 1111, zm. w czerwcu 1174 w Bogolubowie koło Włodzimierza) – wielki książę włodzimierski. Syn Jerzego Dołgorukiego.
Życiorys[ | edytuj kod]
Od śmierci ojca (1157) książę rostowsko-suzdalski. Przeniósł stolicę do Włodzimierza. W 1169 r. opanował Kijów uzyskując tym samym tytuł wielkiego księcia. Odmiennie od swoich poprzedników, również ojca, nie przeniósł do tego miasta swej stolicy lecz po złupieniu Kijowa osadzał tam swoich krewnych jako podległych książąt (pierwszym był jego młodszy brat Gleb Jurijewicz). Centrum swego księstwa pozostawił Włodzimierz, który odtąd stał się stolicą wielkiego księstwa. Andrzej zmusił również Nowogród Wielki do uznania swego zwierzchnictwa i narzucił mu zależnych od siebie książąt.
Bogolubski starał się ograniczyć znaczenie polityczne bojarów w swoich księstwach oraz wymuszał bezwzględne posłuszeństwo podległych mu książąt. W połączeniu z charakterem księcia, który znany był ze swego nieopanowania, spowodowało to powstanie w otoczeniu księcia spisku, którego uczestnicy zamordowali Andrzeja Bogolubskiego.
W Bogolubowie wzniósł w końcu lat 50. XII w. kompleks zamkowy z cerkwią Narodzenia Matki Bożej, przy której prawdopodobnie utworzył męski monaster. Tradycja cerkiewna przypisuje mu widzenie Matki Bożej, po którym powstała Bogolubowska Ikona Matki Bożej.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Maciej Salamon (red.), Wielka Historia Świata, t. 4. Kształtowanie średniowiecza, Kraków: Oficyna Wydawnicza FOGRA, 2005, s. 524, ISBN 83-85719-85-7 .
- A. Masztafarow, Боголюбский в честь явления Боголюбской иконы Божией Матери (Рождества Богородицы) монастырь (ros.)