Alioth
UWAGA: TA PODSTRONA MOŻE ZAWIERAĆ TREŚCI PRZEZNACZONE TYLKO DLA OSÓB PEŁNOLETNICH
Encyklopedia PWN – encyklopedia internetowa, oferowana – bezpłatnie i bez konieczności uprzedniej rejestracji – przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Encyklopedia zawiera około 122 tysiące haseł i 5 tysięcy ilustracji.Międzynarodowa Unia Astronomiczna (ang. International Astronomical Union; fr. Union Astronomique Internationale – IAU/UAI/MUA) – międzynarodowa organizacja zrzeszająca 10871 zawodowych astronomów (wymagane jest posiadanie co najmniej doktoratu) rekomendowanych przez odpowiednie Komitety Narodowe. Koordynuje działalność badawczą w dziedzinie astronomii na świecie, organizuje kongresy generalne co trzy lata (ostatni, XXVII, odbył się w sierpniu 2012 w Pekinie), sympozja i inne konferencje specjalistyczne, prowadzi działalność wydawniczą i informacyjną (np. telegramy o nowych odkryciach). Zorganizowana jest w 37 komisji specjalistycznych grupujących się w 12 zespołach. Obecnym prezydentem MUA jest Robert Williams, a sekretarzem generalnym Ian F. Corbett.
Zestawienie to zawiera gwiazdy o wielkości gwiazdowej do 6,5 magnitudo w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Dodatkowo uwzględniono w nim inne ciekawe obiekty gwiazdowe.
Alioth (Epsilon Ursae Majoris, ε UMa) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy, część asteryzmu Wielkiego Wozu. Jest oddalona o 83 lata świetlne od Słońca.
Nazwa[ | edytuj kod]
Tradycyjna nazwa gwiazdy, Alioth, pochodzi od zniekształconego arabskiego słowa الجون al ǧaūn, oznaczającego „czarny koń” lub „byk”. To samo pochodzenie ma nazwa gwiazdy Alkor. W znanej dziś formie nazwa Alioth pojawiła się w średniowiecznych tablicach alfonsyńskich. Nazwie tej przypisywano też inny źródłosłów, m.in. wywodząc ją od arabskiego الية alyat, oznaczającego „tłusty ogon [wschodniej owcy]”. Chińczycy znali tę gwiazdę pod nazwą chiń. 玉衡; pinyin Yùhéng; dosł. „jadeitowa tuba do patrzenia” (przodek lunety). Dla Hindusów nosiła nazwę Angiras, imię jednego z siedmiu wielkich mędrców. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 formalnie zatwierdziła użycie nazwy Alioth dla określenia tej gwiazdy.
Charakterystyka[ | edytuj kod]
Alioth to biała gwiazda należąca do typu widmowego A. Ma temperaturę 9400 K i jasność 108 razy większą niż jasność Słońca. Masa tej gwiazdy jest około trzy razy większa niż masa Słońca, a jej promień czterokrotnie większy niż promień Słońca. Prawdopodobnie zbliża się do końca okresu syntezy wodoru w hel w jądrze.
Jest gwiazdą zmienną typu Alfa² Canum Venaticorum o okresie zmienności 5,1 dnia, związanym z obrotem gwiazdy i jej pola magnetycznego. Obserwowana wielkość gwiazdowa zmienia się od 1,76 do 1,79. Pole to jest słabe jak na gwiazdę tego typu, 15 razy słabsze niż u gwiazdy Cor Caroli, ale też sto razy silniejsze niż ziemskie pole magnetyczne. Jest wystarczająco silne, aby gwiazda miała osobliwe widmo, związane z koncentracją pierwiastków chemicznych w niektórych obszarach powierzchni. Przykładowo tlen i chrom mają znacznie podwyższoną zawartość w pobliżu równika magnetycznego, który jest odchylony od równika gwiazdy.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- ↑ Alioth w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ Jim Kaler: Alioth (ang.). STARS. [dostęp 2017-12-29].
- ↑ Anderson E., Francis C.: HIP 62956 (ang.). W: Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2017-12-29].
- ↑ Ursa Major, the great bear. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6.
- ↑ Ursa Major, the Greater Bear. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 439. ISBN 0-486-21079-0. (ang.)
- Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2017-12-29].
- Alioth (ang.). Alcyone ephemeris. [dostęp 2017-12-29].