Aleksandria

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Nowy gmach Biblioteki Aleksandryjskiej

Aleksandria (arab. ‏الإسكندرية‎, Al-Iskandarijja; łac. Alexandria; stgr. Ἀλεξάνδρεια, Aleksandreia; kopt. ⲣⲁⲕⲟϯ, Rakodī) – drugie co do wielkości miasto w Egipcie (z liczbą 4,11 mln mieszkańców w 2006) i aglomeracja z liczbą 4,48 mln mieszkańców w 2008, co stawia ją na szóstym miejscu wśród wszystkich aglomeracji Afryki. Leży nad brzegiem Morza Śródziemnego, jest największym portem tego kraju, siedzibą władz muhafazy aleksandryjskiej, ważnym ośrodkiem przemysłowym, handlowym i naukowym oraz kulturalną stolicą Egiptu.

Petersburg (forma zalecana), Sankt Petersburg (egzonim wariantowy) (ros. Санкт-Петербург, Sankt-Pietierburg, potocznie Петербург, Pietierburg; dawniej Piotrogród, ros. Петроград, Leningrad, ros. Ленинград) – miasto w Rosji, położone w delcie Newy nad Zatoką Fińską na terytorium zawierającym m.in. ponad 40 wysp. W latach 1712–1918 stolica Imperium Rosyjskiego. Powierzchnia 1439 km², liczba ludności 4 600 276.Dydym Aleksandryjski, Didymus zwany Ślepym (ur. ok. 313 w Aleksandrii, zm. tamże w 398) – wczesnochrześcijański pisarz kościelny i teolog. W dzieciństwie utracił wzrok, ale poprzez słuchanie nauk, kazań i czytań zdobył taką wiedzę, że napisał szereg prac egzegetycznych i teologicznych, w których wzorował się na poglądach Orygenesa. Przez kilka lat był rektorem Szkoły Katechetycznej w Aleksandrii.

Historia[ | edytuj kod]

Zgodnie z tradycją i opisami historyków starożytnych miasto założył Aleksander Macedoński 7 kwietnia 332 roku p.n.e. według projektu Dejnocharesa, architekta znanego z przebudowy Efezu. Według opublikowanego w „New Scientist” artykułu autorstwa Alaina Verona i współpracowników z Uniwersytetu Paula Cézanne’a w Aix-en-Provence, miasto (pod nazwą Rhakotis) istniało w tym miejscu już od 2686 roku p.n.e., a Aleksander doprowadził jedynie do rozbudowy miasta i nazwał je swoim imieniem, co nie umniejsza zasług władcy Macedonii dla rozwoju tego miasta jako ośrodka handlu i kultury promieniującego na cały obszar basenu Morza Śródziemnego.

Durban (zulu eThekwini, wym. [ˈɛːʔtʰɛˌkwinĭ]) – miasto i główny port Republiki Południowej Afryki i największe miasto prowincji KwaZulu-Natal (nie jest jednak jej stolicą, którą jest dużo mniejszy Pietermaritzburg). Durban położony jest nad Oceanem Indyjskim. Jest on jednym z największych miast RPA i liczy ponad 3,4 mln mieszkańców (2007). Jest dużym ośrodkiem turystycznym, co zawdzięcza subtropikalnemu klimatowi oraz licznym plażom. To właśnie podczas szczytu w tym mieście, 9 lipca 2002 roku, w miejsce Organizacji Jedności Afrykańskiej powołana została Unia Afrykańska. Ewa Maria Wipszycka-Bravo (ur. 27 listopada 1933 w Warszawie) – historyk starożytności, profesor emeritus Uniwersytetu Warszawskiego.

W starożytności i w średniowieczu ośrodek życia kulturalnego i wielki port Morza Śródziemnego. Za rządów Ptolemeuszów był stolicą Egiptu (ustanowiona przez Ptolemeusza I Sotera). Miasto zostało przebudowane na planie siatki hippodamejskiej. Na zachód od murów miejskich zlokalizowane zostały nekropolie i ogrody. We wschodniej części znajdowała się dzielnica egipska która zachowała wcześniejszą nazwę miasta – Rhakotis, granicząca z dzielnicą królewską (grecką) stanowiącą serce metropolii. Położona w pobliżu miasta wyspa Faros połączona była z miastem groblą, zwaną Heptastadionem rozdzielającą dwa porty – Wielki Port i Eunostos. W I wieku liczba mieszkańców płci męskiej w Aleksandrii wynosiła 180 tysięcy.

Demis Roussos (gr. Nτέμης Pούσσος), właściwie Artemios Wenturis Roussos (gr. Αρτέμιος Bεντούρης Pούσσος) (ur. 15 czerwca 1946 w Aleksandrii) – grecki piosenkarz muzyki pop.Chrześcijaństwo, chrystianizm (gr. Χριστιανισμóς, łac. Christianitas) – monoteistyczna religia objawienia, bazująca na nauczaniu Jezusa Chrystusa zawartym w kanonicznych ewangeliach. Jej wyznawcy uznają w nim obiecanego Mesjasza i Zbawiciela, który ustanowił Królestwo Boże poprzez swoje Zmartwychwstanie. Kanon wiary chrześcijańskiej został spisany w Nowym Testamencie i przekazywany jest przez Kościoły.

Za czasów rzymskich była siedzibą władz prowincji. Pod koniec starożytności jeden z czterech największych ośrodków chrześcijaństwa w basenie Morza Śródziemnego (pozostałe to Antiochia Syryjska, Konstantynopol i Rzym). Starożytni mówiąc o mieście stosowali zwrot Aleksandria przy Egipcie, a nie Aleksandria w Egipcie, bowiem pod względem prawno-administracyjnym nie stanowiła ona części Egiptu.

Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.Hydrie Hadra - w starożytności grupa naczyń glinianych produkowanych na Krecie w środkowej części wyspy w okresie hellenistycznym. Najintensywniej produkowano je w 2. połowie III wieku p.n.e. Według najnowszych badań produkcja trwała do 3. ćwierci I wieku p.n.e.

Aleksandria była stolicą Egiptu przez blisko tysiąc lat, tj. do 641 naszej ery, kiedy to kraj został podbity przez muzułmanów. W późniejszych wiekach, po przeniesieniu stolicy do Kairu, stopniowo traciła na znaczeniu, by ponownie odzyskać swą pozycję w czasach nowożytnych.

W Aleksandrii powstała grecka Septuaginta, pierwsze tłumaczenie Starego Testamentu dokonane przez Żydów aleksandryjskich. O Aleksandrii i jej mieszkańcach można znaleźć wzmianki w Biblii. Aleksandryjczycy, czyli Żydzi z Aleksandrii, znajdowali się wśród tych, którzy toczyli spór ze świętym Szczepanem przed jego rozprawą. Aleksandria była rodzinnym miastem Apollosa. Z miasta pochodziły również dwa statki, którymi św. Paweł z Tarsu podróżował jako więzień do Rzymu (Dz 6:9; 18:24; 27:6; 28:11).

Stany Zjednoczone, Stany Zjednoczone Ameryki (ang. United States, US, United States of America, USA) – federacyjne państwo w Ameryce Północnej graniczące z Kanadą od północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.Latarnia morska na Faros – starożytna latarnia, która została zbudowana ok. 280-279 p.n.e. na podstawie planów architekta Sostratosa i na polecenie Ptolemeusza I, ukończona podczas rządów jego syna Ptolemeusza II. Możliwe, że pomysłodawcą budowy latarni był sam Aleksander Macedoński. Ze względu na wielkość i wspaniałość architektonicznego ukształtowania uważano ją za jeden ze starożytnych cudów świata.

Aleksandria dzisiaj[ | edytuj kod]

Podział administracyjny[ | edytuj kod]

Aleksandria nocą

Współczesna Aleksandria dzieli się na 6 okręgów administracyjnych:

  • Montaza: 1 190 287 mieszkańców
  • Sharak (Wschodnia Aleksandria): 985 786 mieszkańców
  • Wassat (Aleksandria Centralna): 520 450 mieszkańców
  • Amriya: 845 845 mieszkańców
  • Agamy (Zachodnia Aleksandria): 386 374 mieszkańców
  • Gumrok: 145 558 mieszkańców

    • W skład aglomeracji miejskiej Aleksandrii wchodzą również dwa miasta:

  • Borg al-Arab: 186,9 tys. mieszkańców
  • New Borg al-Arab: 7,6 tys. mieszkańców

    • Dzielnice miasta[ | edytuj kod]

    Fragment miasta od strony Nowej Biblioteki Aleksandryjskiej
    Mężczyźni smażący i sprzedający pączki na wybrzeżu Morza Śródziemnego w Aleksandrii
  • Agami
  • Aleksandria – Port Wschodni
  • Aleksandria – Port Zachodni
  • Amreya
  • Anfoushi
  • Assafra
  • Attarine
  • Azarita (Mazarita, oryginalnie Lazarette)
  • Bab Sidra
  • Bahari
  • Bachus
  • Bulkeley (Bokla)
  • Burg el-Arab
  • Cleopatra
  • Dekheila
  • Śródmieście
  • Fleming
  • Gabbari (Qabbari)
  • Gianaclis
  • Glym (skrót od Glymenopoulos)
  • Gumrok
  • Hadara
  • Ibrahimeya
  • Kabbary (Qabbary)
  • King Mariout
  • Kafr Abdu
  • Karmous (Karmouz)
  • Kom el-Dik (Kom el-Dekka)
  • Labban
  • Laurent
  • Maamoura Beach
  • Maamoura
  • Mafrouza
  • Mandara
  • Manshiyya
  • Mex
  • Miami
  • Montaza
  • Muharram Bey
  • Mustafa Kamel
  • Ramleh (el-Raml)
  • Ras el-Tin
  • Rushdy
  • Saba Pasha
  • San Stefano
  • Shatby
  • Schutz
  • Sidi Bishr
  • Sidi Gaber
  • Smouha
  • Sporting
  • Stanley
  • Syouf
  • Tharwat
  • Victoria
  • Wardeyan
  • Zizinia

    • Place[ | edytuj kod]

  • Orabiego, w śródmieściu
  • Mansheya, w dzielnicy Mansheya
  • Saad Zaghlul, w śródmieściu
  • Tahrir (poprzednio Muhammada Alego, oryginalnie Place des Consuls), w śródmieściu
  • Ahmeda Zewailego, w pobliżu Wabour El Mayah

    • Mosty[ | edytuj kod]

  • Stanleya
  • Beja Muharrama

    • Pałace[ | edytuj kod]

  • Montaza
  • Ras el-Tin
  • Pałac prezydencki w dzielnicy Maamoura

    • Szkoły, uczelnie instytuty naukowe[ | edytuj kod]

  • Sacred Heart Girls’ School (SHS) – w dzielnicy Roushdy
  • Abbas Helmy High School
  • Alexandria Institute of Technology (AIT)
  • Alexandria Language School (ALS)
  • Alexandria University
  • Arab Academy for Science and Technology and Maritime Transport
  • High Institute For Computers & Information Systems – HICIS Abo Qir
  • Al-Madina al-Monawara High School
  • Al-Ramml High School
  • British School of Alexandria
  • Collège de la Mère de Dieu
  • Collège Saint Marc
  • Deutsche Schule der Borromärinnen (DSB)
  • Don Bosco
  • Ecole Champollion
  • Ecole Gérard
  • Ecole Saint Gabriel
  • Ecole Saint-Vincent de Paul
  • Ecole Sainte Catherine
  • Egyptian American School
  • Egypt Modern School
  • El Nasr Boys’ School
  • El Nasr Girls’ College
  • Gamal Abdel Naser High School
  • Institution Sainte Jeanne-Antide
  • Janaklees National School (JNS)
  • Lycée La Liberté (Lycée Al-Horreya)
  • Mubarak Technologichal School (MTS)
  • Modern American School
  • Riada Language School (RLS)
  • Schutz American School
  • Sidi Gaber Language School {SLS}
  • Taymour English School (TES)
  • Université Senghor
  • Victoria College
  • Zahran Language School (ZLS)

    • Biblioteki[ | edytuj kod]

    Nowoczesna Biblioteka Aleksandryjska

    Biblioteka Aleksandryjska była kiedyś największą biblioteką świata. Została przypuszczalnie założona w III wieku p.n.e. za panowania króla Ptolemeusza II. Pierwszym obiektem była Świątynia Muz, czyli Museion (gr. Μουσείον). skąd wywodzi się dzisiejsze muzeum.

    Litewska Biblioteka Narodowa im. Martynasa Mažvydasa (lit. Lietuvos nacionalinė Martyno Mažvydo biblioteka) – litewska biblioteka narodowa założona w 1919 roku w Kownie, przeniesiona w 1963 roku i działająca do dziś w Wilnie. Muzeum Aleksandryjskie, Muzejon, Musejon (gr. Μουσεῖον τῆς Ἀλεξανδρείας, Μουσεῖον Mouseíon ‘świątynia muz’) – największy w starożytności instytut naukowy.

    Biblioteka w swych długich dziejach kilkakrotnie padała ofiarą pożaru, a odtworzenie spalonych manuskryptów było kosztowne, czasami niemożliwe. Do dnia dzisiejszego stopień zniszczeń dokonanych przez kolejnych podpalaczy jest sprawą kontrowersyjną. Nowoczesna Bibliotheca Alexandrina podjęła działalność w 2003 niemal w tym samym miejscu.

    Kazimierz Józef Marian Michałowski (ur. 14 grudnia 1901 w Tarnopolu, zm. 1 stycznia 1981 w Warszawie) – polski archeolog, egiptolog, historyk sztuki, członek PAN, twórca polskiej szkoły archeologii śródziemnomorskiej.Konstandinos Petru Kawafis (gr. Κωνσταντίνος Πέτρου Καβάφης, ur. 29 kwietnia 1863 w Aleksandrii w Egipcie, zm. tamże 29 kwietnia 1933) – nowożytny poeta grecki; twórca kunsztownej poezji w duchu tzw. parnasizmu i symbolizmu pozostający pod silnym wpływem literatury starożytnej; przedstawiciel greckiego modernizmu. Uważany za jednego z nawybitniejszych poetów greckich XX w. W jego twórczości dominuje tematyka hellenistyczna i osobista. Zapoczątkował nowy typ liryki, pisząc językiem epigramatycznym, zbliżonym do prozy.

    Muzea[ | edytuj kod]

  • Alexandria Aquarium
  • Graeco-Roman Museum
  • Royal Jewelry Museum
  • Museum of Fine Arts
  • Cavafy Museum

    • Zoo, ogrody i parki[ | edytuj kod]

  • Królewskie Ogrody Montaza
  • Park Antoniades
  • Ogrody Shallalat
  • Zoo Aleksandryjskie
  • Green Plaza
  • Fantasy Land
  • Plaża Maamoura Beach
  • Marina

    • | edytuj kod]

  • Katakumby Kom al-Shuqafa

    • Kościoły[ | edytuj kod]

    Koptyjska katedra św. Marka
  • Aleksandra Newskiego (rosyjski prawosławny)
  • Św. Anargyri (grecki prawosławny)
  • Wniebowzięcia (grecki prawosławny)
  • Św. Antoniego (grecki prawosławny)
  • Archaniołów Gabriela i Michała (grecki prawosławny)
  • Św. Katarzyny (grecki prawosławny)
  • Św. Katarzyny (katolicki)
  • Św. Cyryla z Aleksandrii (koptyjski prawosławny)
  • Katedra Dormition, w dzielnicy Mansheya (greckokatolicki)
  • Dormition (grecki prawosławny)
  • Proroka Eliasza (grecki prawosławny)
  • Św. Jerzego w dzielnicy Sporting (koptyjski prawosławny)
  • Św. Jerzego (grecki prawosławny)
  • Niepokalanego Poczęcia w dzielnicy Ibrahemeya (greckokatolicki)
  • Kościół jezuicki w dzielnicy Cleopatra (katolicki)
  • Św. Józefa w dzielnicy Fleming (greckokatolicki)
  • Józefa z Arymatei (grecki prawosławny)
  • Katedra św. Marka (koptyjski)
  • Św. Marka w dzielnicy Shatby (katolicki, koptyjskokatolicki i koptyjski)
  • Kaplica św. Marka i Nektariosa w dzielnicy Ramleh (grecki prawosławny)
  • Św. Marka i Piotra z Aleksandrii (koptyjski prawosławny)
  • NMP w dzielnicy Assafra (koptyjski prawosławny)
  • NMP w dzielnicy Gianaclis (koptyjski prawosławny)
  • Św. Miny w dzielnicy Fleming (koptyjski prawosławny)
  • Św. Miny w dzielnicy Mandara (koptyjski prawosławny)
  • Św. Mikołaja (grecki prawosławny)
  • Św. Paraskewii (grecki prawosławny)
  • Św. Sawy w dzielnicy Ramleh (grecki prawosławny)
  • Św. Tekli Haymanot (koptyjski prawosławny)
  • Kaplica św. Teodora (grecki prawosławny)
  • Katedra Zwiastowania (grecki prawosławny)

    • Meczety[ | edytuj kod]

    Meczet Qaed Ibrahim
  • Ali ibn Abi Talib
  • Bilal ibn Ribah
  • El-Gamee el-Bahari
  • Hatem
  • Hoda el-Islam
  • Abu el-Abbas el-Mursi
  • El-Mowasah w dzielnicy Hadara
  • Sharq el-Madina w dzielnicy Miami
  • El-Shohadaa w dzielnicy Mostafa Kamel
  • Qaed Ibrahim
  • Yehia w dzielnicy Zizinya
  • Sidi Beshr w dzielnicy Sidi Beshr
  • Sidi Gaber w dzielnicy Sidi Gaber
  • Asr El Islam w dzielnicy Sidi Gaber
  • El Qabany w dzielnicy Fleming
  • Abo El Nor w dzielnicy Bakos
  • El Manara w dzielnicy Shaby
  • Ansar El Haq w dzielnicy Sidi Beshr
  • EL Sayda Amna w dzielnicy Sidi Gaber
  • El Sadaka w dzielnicy Sidi Beshr
  • Tag EL Ser w dzielnicy Victoria
  • EL Fath w dzielnicy Semouha

    • Synagogi[ | edytuj kod]

  • Eliyahu Hanavi
    • Egipt (arab. مصر Miṣr; dialekt egipski: Máṣr (/masˤɾ/); łac. Aegyptus, gr. Αίγυπτος Aígyptos), nazwa oficjalna Arabska Republika Egiptu (arab. جمهوريّة مصر العربيّة Dżumhurijjat Misr Al-Arabijja) – państwo położone w północno-wschodniej Afryce z półwyspem Synaj w zachodniej Azji. Egipt graniczy z Izraelem i Strefą Gazy na północnym wschodzie, Sudanem na południu i Libią na zachodzie. Od północy rozpościera się Morze Śródziemne, a na wschodzie Morze Czerwone.Koptyjska katedra św. Marka w Aleksandrii – historyczna siedziba patriarchy Aleksandrii, zwierzchnika Koptyjskiego Kościoła Ortodoksyjnego. Aktualnym patriarchą jest sprawujący swój urząd od 2012 Tawadros II, 118. następca św. Marka.


    Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6]




    Warto wiedzieć że... beta

    Katedra Zwiastowania – prawosławna katedra w Aleksandrii, główna świątynia Prawosławnego Patriarchatu Aleksandryjskiego.
    Aix-en-Provence (prowan. Ais de Provença) to miejscowość i gmina we Francji, w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Delta Rodanu. Miasto jest ulokowane w dolinie rzeki Arc, o milę od prawego brzegu rzeki.
    Rakotis - osada egipska z okresu Starego Państwa. Na ruinach Rakotis Aleksander Macedoński założył Aleksandrię w 332 roku p.n.e.
    Stadion – budowla sportowa, przeznaczona do rozgrywania zawodów różnych dyscyplin sportowych oraz innych masowych imprez widowiskowych lub komercyjnych (targi).
    Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich (Międzynarodowy Dzień Książki, Światowy Dzień Książki) – doroczne święto organizowane przez UNESCO w celu promocji czytelnictwa, edytorstwa i ochrony własności intelektualnej za pomocą praw autorskich. Dzień ten po raz pierwszy obchodzono w 1995 roku.
    Kair (arab. القاهرة; - trl. Al-Qāhirah, trb. Al-Kahira) – stolica i największe miasto Egiptu (214 km², liczba ludności 6 787 000 stałych mieszkańców, zespół miejski 17,285 mln mieszkańców (tzw. Wielki Kair) – największe miasto Afryki i Bliskiego Wschodu). Nie ma dokładnych statystyk na temat liczby ludności Kairu. Powodują to ciągłe wędrówki mieszkańców. Szacuje się, że codziennie przybywa tu tysiąc nowych mieszkańców. Ponad 2 mln osób mieszka w tzw. „Mieście umarłych”. Kair nazywane jest „Miastem tysiąca minaretów” lub „Matką Świata”. To największy ośrodek świata islamskiego. Położone jest nad Nilem.
    Orygenes (gr. Ὠριγένης, Origenes, ok. 185-254) – jeden z najbardziej płodnych komentatorów Pisma Świętego w epoce patrystycznej. Zajmował się, podobnie jak później Hieronim ze Strydonu (330-420), egzegezą krytyczną oraz literalną; egzegezę alegoryczną doprowadził do szczytu rozwoju. W zasadniczy sposób przyczynił się do ukształtowania tradycji teologicznej Szkoły Aleksandryjskiej. Znany jest również jako twórca, odrzuconej później przez Magisterium, teorii preegzystencji dusz. Był wykształcony filozoficznie; razem z Plotynem studiował u Amoniusza Sakkasa. Jest zaliczany do pisarzy starochrześcijańskich, a także, mimo że niektóre jego teorie uznano za błędne, do Ojców Kościoła.

    Reklama