Aleja Luizy
Bruksela (fr. Bruxelles, nid. Brussel, niem. Brüssel) – miasto i stolica Belgii oraz Unii Europejskiej, położone w środkowej części kraju nad rzeką Senne.Kasztanowiec (Aesculus L.) – rodzaj drzew, rzadziej krzewów należących do rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae). Obejmuje ok. 25 gatunków pochodzących z południowo-wschodniej Europy, Ameryki Północnej oraz Azji wschodniej. W Polsce wszystkie uprawiane gatunki są introdukowane przez człowieka. Gatunkiem typowym jest kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.).
Język francuski (fr. langue française lub français) – język pochodzenia indoeuropejskiego z grupy języków romańskich. Jako językiem ojczystym posługuje się nim ok. 80 mln ludzi: ok. 65 mln Francuzów, ok. 4,5 mln Belgów (czyli 42%), ok. 1,5 mln Szwajcarów (czyli 20%), a także ok. 8 mln mieszkańców kanadyjskich prowincji Québec, Ontario i Nowy Brunszwik. Ok. 201 milionów osób na całym świecie używa francuskiego jako języka głównego (oszacowanie z 2009 r. według Organisation mondiale de la Francophonie), a 72 miliony jako drugiego języka codziennego (w tym krajach Maghrebu). Wiele z tych osób mieszka w krajach, w których francuski jest jednym z języków urzędowych, bądź powszechnie używanych (54 kraje). Paradoksalnie, w Algierii, Maroku, i Tunezji, gdzie nie ma statusu języka urzędowego, jest bardziej rozpowszechniony niż w wielu krajach Czarnej Afryki, w których jest jedynym językiem urzędowym.
Aleja Luizy (nid. Louizalaan; fr. Avenue Louise) – jedna z głównych arterii komunikacyjnych Brukseli. Prowadzi na południowy wschód od Placu Luizy do parku Bois de la Cambre i ma długość 2,7 kilometra. Nazwa pochodzi od księżniczki Luizy, najstarszej córki króla Leopolda II.
Historia[ | edytuj kod]
Aleja Luizy powstała w celu bezpośredniego połączenia miasta z Bois de la Cambre, do którego do połowy XIX wieku można było dotrzeć jedynie drogą okrężną. W 1841 dwóch właścicieli ziemskich zbudowało plac Charleroi (dzisiejszy plac Stefanii) oraz krótki początkowy odcinek drogi, przy której do 1850 postawiono 18 eleganckich domów.
Bruksela toczyła ponad dziesięcioletnią bezowocną batalię prawną z Ixelles o tereny, przez które miał prowadzić dalszy ciąg alei. W końcu akt prawny wydany 21 kwietnia 1864 oddał Brukseli wąskie pasmo terytorium Saint-Gilles i Ixelles po obu stronach planowanej drogi, w wyniku czego Ixelles została rozdzielona na dwie części. Aleja została szybko wybudowana i wkrótce pojawiły się przy niej liczne eleganckie kamienice, czyniąc ją najbardziej arystokratyczną promenadą Brukseli końca XIX i początku XX wieku. W 1900 zasadzono podwójny rząd kasztanowców, następnie zbudowano po lewej stronie tory tramwajowe, pozostawiając prawą stronę dla ruchu konnego. Środek drogi przeznaczono dla ruchu samochodowego. W 1930 pojawiły się przy alei pierwsze apartamentowce. Wraz ze zwiększeniem natężenia ruchu kołowego aleja straciła wiele ze swego uroku. Pod koniec lat 50. wybudowano tunele (Luizy, Stefanii, Bailly i Vleurgat), które ostatecznie zmieniły jej wygląd.
Aleja nadal pozostaje centrum ekskluzywnego handlu detalicznego i jest jedną z najdroższych ulic Brukseli.