Aldosteron – organiczny związek chemiczny z grupy steroidów. Należy do hormonów sterydowych wytwarzanych przez warstwę kłębkowatą kory nadnerczy. Aldosteron należy do grupy hormonów kory nadnerczy określanych jako mineralokortykosteroidy (aldosteron i 11-dezoksykortykosteron).
Uniwersytet Alberty (ang. University of Alberta) to uniwersytet działający w kanadyjskim mieście Edmonton, w prowincji Alberta. Ma 3200 wykładowców i ponad 35 tys. studentów.Wodór (H, łac. hydrogenium) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 1, niemetal z bloku s układu okresowego. Jego izotop, prot, jest najprostszym możliwym atomem, zbudowanym z jednego protonu i jednego elektronu.
Regulują one gospodarkę wodno-mineralną ustroju, w ramach tzw. układu RAA. Razem z 11-deoksykortykosteronem działa on na komórki główne (jasne) kanalików łączących i cewek zbiorczych nerki (także na końcowe odcinki kanalików dystalnych ), wzmagając resorpcję zwrotną soli sodowych, hamują ich wydalanie do moczu sodu w postaci chlorku sodu. Wraz z NaCl w ustroju zatrzymana jest woda oraz występuje obniżenie się ilości potasu w płynach ustrojowych.
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego - wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego -najstarszej uczelni w Polsce. Wydaje ponad 200 tytułów rocznie. Wydawnictwo specjalizuje się w podręcznikach akademickich (również medycznych). Równie istotne są wydawnictwa seryjne i monografie naukowe. Do najważniejszych serii należą: antropologiczna Cultura, poświęcona kulturom Wschodu Ex Oriente, historyczna Historiai, serie Psychiatria i Psychologia oraz najnowsze: Media, Politika, Mysterion. Profil Wydawnictwa wykracza znacznie poza ramy oficyn uniwersyteckich - wydawnictwo publikuje także książki popularnonaukowe i popularyzatorskie. Wydaje także publikacje niskonakładowe (które ukazują się zasadniczo w oparciu o dotacje).Ciśnienie tętnicze (ang. blood pressure – BP) – ciśnienie wywierane przez krew na ścianki tętnic, przy czym rozumie się pod tą nazwą ciśnienie w największych tętnicach, np. w tętnicy w ramieniu. Jest ono wyższe niż ciśnienie krwi wywierane na ścianki żył.
Aldosteron i słabiej od niego działający 11-deoksykortykosteron ma istotny wpływ na mineralny skład moczu. Zwiększa on wchłanianie (resorpcję) zwrotne sodu w kanalikach dystalnych oraz jego wymianę na jony potasu i wodoru zwiększając tym samym wydalanie potasu przez nerki. W rezultacie rośnie stężenie sodu we krwi i w tkankach, spada zaś jego wydalanie w moczu. Wzrost stężenia sodu w organizmie wywołuje wzrost ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych, zwiększa się więc wydzielanie wazopresyny, która hamuje diurezę i wydalanie wody, aż do ustalenia się normalnych stosunków osmotycznych.
Mineralokortykosteroidy (mineralokortykoidy) – hormony wytwarzane w organizmie człowieka przez warstwę kłębkowatą kory nadnerczy. Wpływają na nieorganiczną przemianę materii.Kanalik dystalny (kanalik dalszy, kanalik II rzędu, łac. Tubulus contortus distalis) – odcinek kanalika nerkowego między pętlą Henlego, a kanalikiem zbiorczym. Obejmuje on gruby odcinek ramienia wstępującego pętli Henlego oraz kanalik kręty. Jest zbudowany z nabłonka pokrytego licznymi mikrokosmkami, zwiększającymi powierzchnię wchłaniania. W komórkach tego nabłonka występuje duża liczba mitochondriów, zapewniających energię dla transportu aktywnego, zachodzącego w procesie resorpcji nieobowiązkowej. Cały kanalik jest opleciony przez tętniczkę odprowadzającą. W kanaliku dystalnym zachodzi również proces sekrecji, w którym do kanalika są wydzielane m.in. jony potasowe (K) oraz amonowe (NH+4).
Istnieje wzajemne ścisłe powiązanie między aldosteronem i wazopresyną. Na wydzielanie jednego i drugiego wpływa zmiana objętości krwi krążącej. Na regulację wydzielania aldosteronu ma duży wpływ angiotensyna, oktapeptyd o bardzo silnym działaniu zwężającym naczynia krwionośne. Dzięki temu, mimo że wywołuje wzrost ciśnienia tętniczego, zmniejsza przepływ krwi przez nerki. Działanie to powoduje w konsekwencji zmniejszenie przesączania kłębuszkowego i zmniejszenie ilości wydalanego moczu. Wywiera ona wpływ na procesy transportowe w nerkach, a w konsekwencji wydzielanie aldosteronu w korze nadnerczy.
Resorpcja w nerkach (wchłanianie zwrotne) - jest to drugi etap tworzenia się moczu. Z moczu pierwotnego do krwi powraca wiele ważnych i cennych substancji dla organizmu. Proces przebiega bardzo intensywnie, gdyż kanaliki nefronów otacza gęsta sieć włosowatych naczyń krwionośnych. Wchłanianiu zwrotnemu podlegają: znaczna część wody, soli mineralnych, witamin, glukoza, aminokwasy, jony niektórych pierwiastków i innych składników odżywczych zawartych w moczu pierwotnym. Dzięki temu zagęszcza się mocz oraz zmienia się jego skład. Ok. 1,5 litra moczu powstaje w wyniku wchłaniniania zwrotnego. Skład moczu ostatecznego to : znaczna część wody, ok. 95%. Związki organiczne (m.in. mocznik i barwniki moczu), ok. 2,5%. Sole mineralne ( w większości chlorek sodu), ok. 1,5%. Zachodzi w kanalikach nefronów.Kora nadnerczy (łac.cortex suprarenalis) – położona zewnętrznie część nadnercza stanowiąca około 80% masy tego narządu.
Hiperaldosteronizm pierwotny lub wtórny – podwyższone stężenie aldosteronu wywołane przerostem kory nadnerczy, gruczolakiem wydzielającym ten hormon lub mutacją genu syntazy aldosteronu. Hiperaldosteronizm obserwuje się w przebiegu nadciśnienia tętniczego i niewydolności serca.
Krew (łac. sanguis, stgr. αἷμα, haima) – płyn ustrojowy, który za pośrednictwem układu krążenia pełni funkcję transportową oraz zapewnia komunikację pomiędzy poszczególnymi układami organizmu. Krew jest płynną tkanką łączną, krążącą w naczyniach krwionośnych (układ krwionośny zamknięty) lub w jamie ciała (układ krwionośny otwarty). W szerokiej definicji obejmuje krew obwodową i tkankę krwiotwórczą, a w wąskiej tylko tę pierwszą. Jako jedyna (wraz z limfą) występuje w stanie płynnym. Dziedzina medycyny zajmująca się krwią to hematologia.Układ renina–angiotensyna–aldosteron, skrótowiec RAA lub RAAS (z ang. renin–angiotensin–aldosterone system) – układ hormonalno-enzymatyczny, w skład którego wchodzą: renina, angiotensyna i aldosteron. Układ ten kontroluje objętość krążącej w ustroju krwi i stężenia jonów sodowych i potasowych w płynach ustrojowych. Występuje we krwi jako układ działający w całym organizmie lub lokalnie, między innymi w mięśniu sercowym, ścianach naczyń krwionośnych, nerkach.
Zespół Liddle’a – mutacja genu kodującego sodowy kanał nabłonkowy, który jest aktywowany przez aldosteron. W wyniku nadmiernej aktywacji tych kanałów rośnie retencja sodu, objętość krwi, pojemność minutowa, opór naczyniowy, a co za tym idzie nadciśnienie tętnicze. Pojawią się obrzęki oraz rozwija się nefropatia.
Osmoza – dyfuzja rozpuszczalnika przez błonę półprzepuszczalną rozdzielającą dwa roztwory o różnym stężeniu. Osmoza spontanicznie zachodzi od roztworu o niższym stężeniu substancji rozpuszczonej do roztworu o wyższym, czyli prowadzi do wyrównania stężeń obu roztworów.Potas (K, łac. kalium) – pierwiastek chemiczny z grupy metali alkalicznych w układzie okresowym i liczbie atomowej 19.
Hipoaldosteronizm – powoduje wzrost stężenia potasu we krwi (hiperkaliemia), spadek objętości krwi (hipowolemia) oraz spadek ciśnienia tętniczego.
- Department of Chemistry, The University of Akron: Aldosterone (ang.). [dostęp 2012-02-06].
- ↑ Aldosterone, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB04630 (ang.).
- Aldosterone SC-210774 (ang.). Santa Cruz Biotechnology. [dostęp 2019-11-25].
- TadeuszT. Cichocki TadeuszT., Jan A.J.A. Litwin Jan A.J.A., JadwigaJ. Mirecka JadwigaJ., Kompendium Histologii, podrecznik dla studentów nauk medycznych i przyrodniczych, wyd. V, Kanaliki łączące i cewki zbiorcze, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 368, ISBN 978-83-233-4166-6 .
- TadeuszT. Cichocki TadeuszT., Jan A.J.A. Litwin Jan A.J.A., JadwigaJ. Mirecka JadwigaJ., Kompendium Histologii, podrecznik dla studentów nauk medycznych i przyrodniczych, wyd. V, Kanalik dystalny, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 365, ISBN 978-83-233-4166-6 .
Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 337. ISBN 83-7430-031-0.
Stanisław J. Konturek (red.): Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny. Wrocław, Elsevier Urban & Partner, 2014 ISBN 978-83-7609-673-5.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Biblioteka Narodowa Francji (fr. Bibliothèque nationale de France, BnF) – francuska biblioteka narodowa, znajdująca się w Paryżu. Przewidziana jest jako repozytorium dla wszystkich materiałów bibliotecznych, wydawanych we Francji. Obecnym dyrektorem Biblioteki jest Bruno Racine.Steroidy (sterydy) − organiczne związki chemiczne, lipidy, których wspólną cechą jest występowanie w ich cząsteczkach szkieletu węglowego w formie czterech sprzężonych pierścieni, czyli steranu (cyklopentanoperhydrofenantrenu).