Akademia (łac. academia, gr. Akadémia) – początkowo zgromadzenie uczonych lub artystów, którzy kształcili się pod kierunkiem wybitnego autorytetu, mające na celu rozwój nauki i sztuki. Nazwa wywodzi się od starożytnej szkoły Platona założonej w gaju Akademosa.
Pierwsze nowożytne akademie powstały w epoce renesansu we Włoszech. Model współczesnej akademii nauk jako instytucji publicznej o zasięgu ogólnokrajowym ukształtował się XVII–XVIII wieku. Współcześnie terminem tym nadal określa się zgromadzenia naukowców, np. Polska Akademia Nauk, oraz rodzaj uczelni.
Lotnicza Akademia Wojskowa (LAW; Szkoła Orląt) – polska uczelnia wojskowa z siedzibą w Dęblinie, wchodząca w skład Sił Powietrznych i kształcąca żołnierzy zawodowych oraz kandydatów na żołnierzy zawodowych dla potrzeb polskich Sił Zbrojnych oraz personel lotniczy dla służb cywilnych.
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie (AGH; dawniej: Akademia Górnicza w Krakowie; nazwa międzynarodowa: AGH University of Science and Technology; dawniej: University of Mining and Metallurgy) – jedna z największych polskich wyższych uczelni, została powołana 8 kwietnia 1919 uchwałą Rady Ministrów. Jest zaliczana do najlepszych uczelni technicznych w kraju. Według ogólnoświatowego rankingu szkół wyższych Webometrics Ranking of World Universities z lipca 2013, opracowanego przez hiszpański instytut Consejo Superior de Investigaciones Científicas uczelnia zajmuje 3. miejsce w Polsce wśród uczelni technicznych, a na świecie 526. pośród wszystkich typów uczelni.
Akademie w Polsce[ | edytuj kod]
W Polsce nazwa ta pojawia się w drugiej połowie XVI w. W okresie przedrozbiorowym określano nią zarówno uniwersytety (Akademia Krakowska), uczelnie aspirujące do miana uniwersytetu (Akademia Lwowska), jak i niektóre wyróżniające się szkoły niższego szczebla (Akademia Chełmińska).
Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.Uniwersytet Jagielloński (historyczne nazwy: Akademia Krakowska, Szkoła Główna Koronna, Szkoła Główna Krakowska, Uniwersytet Krakowski; łac. Universitas Jagellonica Cracoviensis) – najstarsza polska szkoła wyższa, jeden z najstarszych uniwersytetów na świecie, mieszczący się w Krakowie.
Polskie uczelnie będące akademiami[ | edytuj kod]
Współcześnie uczelnia może używać w nazwie określenia akademia, jeśli jest uczelnią akademicką, tj. jeżeli prowadzi działalność naukową i posiada kategorię naukową A+, A albo B+ w co najmniej 1 dyscyplinie naukowej albo artystycznej. Inne typy uczelni w Polsce to: uniwersytet, uniwersytet techniczny, uniwersytet przymiotnikowy, politechnika.
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (APS) - najstarsza uczelnia pedagogiczna w Polsce. Założycielką i patronką uczelni jest Maria Grzegorzewska.Społeczna Akademia Nauk w Łodzi (dawniej Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania) – niepubliczna szkoła wyższa, funkcjonująca na podstawie decyzji Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 grudnia 1994 r. Nr DNS 3-0145/TBM/362/94 (wraz z późniejszymi zmianami).
Uczelnie publiczne będące akademiami[ | edytuj kod]
O profilu humanistycznym[ | edytuj kod]
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie
Akademia Pomorska w Słupsku
O profilu technicznym[ | edytuj kod]
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Akademie wojskowe[ | edytuj kod]
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu
Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie
Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni
Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie
Lotnicza Akademia Wojskowa w Dęblinie
Pozostałe akademie[ | edytuj kod]
Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie
Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie
Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Akademie muzyczne
Akademie sztuk pięknych (ASP)
Akademie wychowania fizycznego (AWF)
Akademia Morska w Szczecinie
Uczelnie niepubliczne będące akademiami[ | edytuj kod]
Akademia Finansów w Warszawie
Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Akademia Polonijna w Częstochowie
Europejska Akademia Sztuk w Warszawie
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Akademia Ignatianum w Krakowie
Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej
Społeczna Akademia Nauk w Łodzi
Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych w Warszawie
Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie
- Art. 16 ust. 1 w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r. poz. 1668, z późn. zm.).

Uniwersytet techniczny – uczelnia, której jednostki organizacyjne posiadają uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora co najmniej w dziesięciu dyscyplinach, w tym co najmniej sześć uprawnień w zakresie nauk technicznych.
Akademia Chełmińska - chełmińska szkoła akademicka powstała w 1386 r. Powołał ja na mocy przywileju papież Urban VI. Była ona filią Akademii Bolońskiej (istnieją opinie, iż nie podjęła ona działalności). W 1434 r. cesarz Zygmunt Luksemburski wydał nowy akt fundacyjny. W 1473 r. zaczęła ona funkcjonować jako katolicka schola paticularis (szkoła średnia). Zarządzali nią bracia wspólnego życia, którzy zostali sprowadzeni z Niderlandów. Szkoła została zamknięta w 1539 r.
Warto wiedzieć że... beta
Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku (dawniej Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora) - niepaństwowa szkoła wyższa utworzona w 1994 roku przez Akademickie Towarzystwo Edukacyjno-Naukowe „Atena”. Jej pierwszym rektorem był prof. Andrzej Bartnicki.
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego (KA, rzadziej AFM) – krakowska wyższa szkoła akademicka, będąca największą uczelnia niepubliczna w Małopolsce oraz drugą pod względem liczby studentów w Polsce. W zależności od kierunku zapewnia naukę na poziomie studiów I i II stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich. Posiada uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora. Na 19 oferowanych przez uczelnię kierunkach kształci obecnie ponad 18 tysięcy studentów. Uczelnia posiada certyfikat „Wiarygodna Szkoła” przyznany przez Akademickie Centrum Informacyjne.
Akademia Leona Koźmińskiego (ALK) – polska niepubliczna uczelnia akademicka, specjalizująca się w zakresie nauk ekonomicznych, humanistycznych i prawnych. Akademia Leona Koźmińskiego posiada trzy najbardziej prestiżowe akredytacje: AACSB, AMBA i EQUIS.
Autorytet (łac. auctoritas - powaga, znaczenie) – pojęcie mające kilka odmiennych, choć nakładających się często znaczeń.
Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego (WAT) – publiczna, cywilno-wojskowa uczelnia techniczna z siedzibą w Warszawie.
Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie (do 1996 jako Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna) – publiczna szkoła wyższa z siedzibą w Warszawie.
Akademia Techniczno-Humanistyczna (ATH) – publiczna szkoła wyższa z siedzibą w Bielsku-Białej, powstała 1 października 2001 roku z przekształcenia istniejącej od 1969 filii Politechniki Łódzkiej, na mocy Ustawy z dnia 19 lipca 2001 r. o utworzeniu Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej (Dz. U. z 2001 r. Nr 101, poz. 1088). Kształci 7282 studentów na kierunkach technicznych i humanistycznych.