Afryka Wschodnia
Przeczytaj także...
Mauritius, Republika Mauritiusu – państwo wyspiarskie położone w południowo-zachodniej części Oceanu Indyjskiego, około 900 km na wschód od Madagaskaru. Wyspa jest częścią archipelagu Maskarenów. Poza wyspą do Mauritiusa należą wyspy: Rodrigues (w odległości 563 km na wschód od wyspy głównej), archipelag Cargados Carajos (402 km na północ) i Wyspy Agalega (933 km na północ). Około 174 km na południowy zachód od Mauritiusa położony jest Reunion.Erytrea, oficjalnie Państwo Erytrea (tigrinia ኤርትራ – Ertra, ሃግሬ ኤርትራ – Hagere Ertra; arab. إرتري – Iritrija, دولة إرتري – Daulat Iritrija) – państwo w Afryce Wschodniej, nad Morzem Czerwonym. Graniczy z Etiopią, Dżibuti i Sudanem.
Komory (arabski: جزر القمر, Juzur al-Qumur) oficjalnie Związek Komorów (fr. Union des Comores, arabski: جمهورية القمر المتحدة, Jumhūriyyat al-Qumur al-Muttaḥidah) – wyspiarskie państwo w północnej części Kanału Mozambickiego, zlokalizowane pomiędzy północną częścią Madagaskaru a północno-wschodnią częścią Mozambiku. Najbliższymi państwami są Mozambik, Tanzania, Madagaskar oraz Seszele.
Mauritius, Republika Mauritiusu – państwo wyspiarskie położone w południowo-zachodniej części Oceanu Indyjskiego, około 900 km na wschód od Madagaskaru. Wyspa jest częścią archipelagu Maskarenów. Poza wyspą do Mauritiusa należą wyspy: Rodrigues (w odległości 563 km na wschód od wyspy głównej), archipelag Cargados Carajos (402 km na północ) i Wyspy Agalega (933 km na północ). Około 174 km na południowy zachód od Mauritiusa położony jest Reunion.Erytrea, oficjalnie Państwo Erytrea (tigrinia ኤርትራ – Ertra, ሃግሬ ኤርትራ – Hagere Ertra; arab. إرتري – Iritrija, دولة إرتري – Daulat Iritrija) – państwo w Afryce Wschodniej, nad Morzem Czerwonym. Graniczy z Etiopią, Dżibuti i Sudanem.
Komory (arabski: جزر القمر, Juzur al-Qumur) oficjalnie Związek Komorów (fr. Union des Comores, arabski: جمهورية القمر المتحدة, Jumhūriyyat al-Qumur al-Muttaḥidah) – wyspiarskie państwo w północnej części Kanału Mozambickiego, zlokalizowane pomiędzy północną częścią Madagaskaru a północno-wschodnią częścią Mozambiku. Najbliższymi państwami są Mozambik, Tanzania, Madagaskar oraz Seszele.
Afryka Wschodnia – umowny region geograficzny w Afryce obejmujący tereny na wschód od Nilu i Wielkiego Rowu Afrykańskiego, w tym wyspy na Oceanie Indyjskim, tradycyjnie zaliczane do Afryki.
Wielkie Rowy Afrykańskie – jednostka fizycznogeograficzna we wschodniej części Afryki obejmująca zespół południkowo rozciągniętych rowów tektonicznych, ryftów. Jej charakterystycznym elementem są strome zbocza i dna częściowo wypełnione jeziorami. Rowy powstały na skutek oddalania się płyty afrykańskiej od płyty arabskiej i somalijskiej, co prowadzi do powolnego (w skali czasu geologicznego) oddzielania się cypla wschodniej Afryki z Wyżyną Wschodnioafrykańską od większej części kontynentu afrykańskiego. Rowy wschodnioafrykańskie są zauważalne na hipsometrycznej mapie Afryki, a wyraźnie widoczne na mapie geomorfologicznej.Kenia (Kenya, Republika Kenii, ang. Republic of Kenya, sua. Jamhuri ya Kenya) – państwo we wschodniej Afryce nad Oceanem Indyjskim. Państwo graniczy od północy z Somalią, Etiopią i Sudanem Południowym, od zachodu z Ugandą, a od południa z Tanzanią. Stolicą Kenii jest Nairobi.
Do skład Afryki Wschodniej zazwyczaj zalicza się następujące państwa:
oraz terytorium zależne Reunion. Czasem do Afryki Wschodniej zalicza się też Mozambik, Sudan i Sudan Południowy. Z drugiej strony termin ten bywa też niekiedy stosowany jedynie na określenie państw położonych wokół Jeziora Wiktorii, a więc Kenii, Tanzanii, Ugandy, czasem też Rwandy i Burundi.
Mozambik (port. Moçambique, Republika Mozambiku República de Moçambique) – państwo położone w południowo-wschodniej Afryce. Graniczy z RPA, Suazi, Tanzanią, Malawi, Zimbabwe i Zambią.Jezioro Wiktorii (Ukerewe, Victoria Nyanza, ang. Lake Victoria) – jezioro pochodzenia tektonicznego, położone na Wyżynie Wschodnioafrykańskiej, w kotlinie między Wielkim Rowem Zachodnim a Wielkim Rowem Wschodnim. Zaliczane jest do tzw. Wielkich Jezior Afrykańskich. Jego wody podzielone są między trzy państwa: Kenię, Ugandę i Tanzanię. Zajmuje powierzchnię 68,8 tys. km², co sprawia, że pod względem powierzchni jest to największe jezioro Afryki i największe tropikalne jezioro świata, a także drugie słodkowodne jezioro świata, a trzecie na świecie jeśli brać pod uwagę wszystkie jeziora, łącznie ze słonymi. Pod względem objętości zajmuje ósme miejsce na świecie.
Języki urzędowe[]
Języki urzędowe używane w Afryce Wschodniej, to:
Nil (łac. Nilus, gr. Νεῖλος, arab. النيل) – najdłuższa rzeka na Ziemi (według niektórych źródeł, najdłuższa jest Amazonka i ta wersja pojawia się coraz częściej w nowych opracowaniach) w środkowej i północno-wschodniej Afryce, przecinająca wszystkie strefy klimatyczne kontynentu. Płynie na obydwu półkulach; źródło znajduje się na 2°16′55.92″S, 29°19′52.32″E, a ujście na 31°N. Licząca prawie 3 mln km² powierzchnia dorzecza, na kontynencie afrykańskim ustępuje jedynie dorzeczu rzeki Kongo.Uganda – państwo we wschodniej Afryce nad Jeziorem Wiktorii, o pow. 236 tys. km². Graniczy z Sudanem Południowym, Demokratyczną Republiką Konga, Rwandą, Tanzanią i Kenią. Ludność zajmuje się głównie rolnictwem i hodowlą, kraj słabo rozwinięty.
Warto wiedzieć że... beta
Język francuski (fr. langue française lub français) – język pochodzenia indoeuropejskiego z grupy języków romańskich. Jako językiem ojczystym posługuje się nim ok. 80 mln ludzi: ok. 65 mln Francuzów, ok. 4,5 mln Belgów (czyli 42%), ok. 1,5 mln Szwajcarów (czyli 20%), a także ok. 8 mln mieszkańców kanadyjskich prowincji Québec, Ontario i Nowy Brunszwik. Ok. 201 milionów osób na całym świecie używa francuskiego jako języka głównego (oszacowanie z 2009 r. według Organisation mondiale de la Francophonie), a 72 miliony jako drugiego języka codziennego (w tym krajach Maghrebu). Wiele z tych osób mieszka w krajach, w których francuski jest jednym z języków urzędowych, bądź powszechnie używanych (54 kraje). Paradoksalnie, w Algierii, Maroku, i Tunezji, gdzie nie ma statusu języka urzędowego, jest bardziej rozpowszechniony niż w wielu krajach Czarnej Afryki, w których jest jedynym językiem urzędowym.
Suahili, swahili (nazwa w języku suahili: kiswahili) – język z rodziny bantu. Używany w Afryce Środkowej i Wschodniej (Kenia, Tanzania, Demokratyczna Republika Konga, Uganda), jest językiem kontaktowym. Zapisywany zarówno alfabetem łacińskim (obecnie) jak i arabskim (dawniej). Składa się z ok. 20 dialektów (kiamu, kimwita, kingwana i inne). Najczęściej używanym (tzw. standard swahili) jest dialekt unguja wywodzący się z Zanzibaru. Językiem suahili jako ojczystym posługuje się około 800 tysięcy ludzi.
Etiopia (Federalna Demokratyczna Republika Etiopii – w języku amharskim ኢትዮጵያ, ye-Ītyōṗṗyā Fēdēralāwī Dīmōkrāsīyāwī Rīpeblīk), dawniej Abisynia – państwo położone we wschodniej Afryce. Od południa graniczy z Kenią, na zachodzie z Sudanem i Sudanem Południowym, na wschodzie z Dżibuti i Somalią, a na północnym wschodzie z Erytreą.
Sudan – państwo, położone w północno-wschodniej części Afryki nad Morzem Czerwonym. Do 9 lipca 2011 roku, był największym państwem w Afryce. Po secesji południowej części, spadł na trzecie miejsce ustępując miejsca Algierii i DRK.
Sudan Południowy (ang. South Sudan; Republika Sudanu Południowego, ang. Republic of South Sudan) – afrykańskie państwo ze stolicą w Dżubie powstałe 9 lipca 2011 roku w wyniku porozumienia rządu sudańskiego z Ludową Armią Wyzwolenia Sudanu, które zakończyło II wojnę domową w Sudanie – najdłuższą wojnę domową w Afryce.
Język amharski (አማርኛ, ’ämarəña, amhara) – język semicki z grupy etiopskiej, rodziny języków afroazjatyckich (chamito-semickich) z silnym wpływem substratu kuszyckiego. Jako język ojczysty używany jest przez około 18 mln osób, pełni także rolę języka urzędowego Etiopii, dzięki czemu na terenie kraju faktyczna liczba jego użytkowników jest większa. Językiem amharskim posługuje się także ok. 2,7 mln etiopskich emigrantów, głównie w Egipcie, Izraelu i Szwecji. Jest roboczym językiem rządu etiopskiego, etiopskiej armii oraz Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego.
Somalia (som. Soomaaliya; arab. الصومال, As-Sumal, Aş-Şūmāl), Federalna Republika Somalii – państwo w północno-wschodniej części Afryki położone na Półwyspie Somalijskim (zwanym „Rogiem Afryki”). Przylega do Oceanu Indyjskiego i Zatoki Adeńskiej. Na północnym zachodzie graniczy z Dżibuti, na zachodzie z Etiopią, zaś na południowym zachodzie z Kenią.