21P/Giacobini-Zinner
Przeczytaj także...
Koma – pyłowo-gazowa „atmosfera” o zazwyczaj kulistym kształcie, otaczająca jądro komety i powstająca w miarę zbliżania się do Słońca pod wpływem jego promieniowania. Termin pochodzi od łacińskiego słowa coma, co znaczy włosy.Jądro kometarne – lodowo-skalna bryła znajdująca się we wnętrzu głowy komety (tzw. komy) podczas trwającego zjawiska aktywności kometarnej. Rozmiary jąder komet znacząco się różnią, najczęściej mieszczą się jednak w przedziale od kilku do kilkuset kilometrów.
Kometa rodziny Jowisza – kometa krótkookresowa należąca do rodziny komet pozostających pod silnym wpływem grawitacji Jowisza. W swoim ruchu orbitalnym komety rodziny Jowisza poruszają się pomiędzy Słońcem a Jowiszem. Komety te nie pochodzą z rozpadu jednej większej komety, lecz na ich obecny kształt orbit miał wpływ Jowisz.
Koma – pyłowo-gazowa „atmosfera” o zazwyczaj kulistym kształcie, otaczająca jądro komety i powstająca w miarę zbliżania się do Słońca pod wpływem jego promieniowania. Termin pochodzi od łacińskiego słowa coma, co znaczy włosy.Jądro kometarne – lodowo-skalna bryła znajdująca się we wnętrzu głowy komety (tzw. komy) podczas trwającego zjawiska aktywności kometarnej. Rozmiary jąder komet znacząco się różnią, najczęściej mieszczą się jednak w przedziale od kilku do kilkuset kilometrów.
Kometa rodziny Jowisza – kometa krótkookresowa należąca do rodziny komet pozostających pod silnym wpływem grawitacji Jowisza. W swoim ruchu orbitalnym komety rodziny Jowisza poruszają się pomiędzy Słońcem a Jowiszem. Komety te nie pochodzą z rozpadu jednej większej komety, lecz na ich obecny kształt orbit miał wpływ Jowisz.
Kometa Giacobini-Zinnera (nazwa oficjalna 21P/Giacobini-Zinner) – kometa okresowa należąca do rodziny komet Jowisza, odkryta 20 grudnia 1900 przez Michela Giacobiniego i powtórnie odkryta 23 października 1913 przez Ernsta Zinnera. W czasie powrotu w 1998 roku przeszła przez peryhelium odległe o 1,03 j.a. od Słońca w dniu 21 listopada 1998, a najbliżej Ziemi w odległości 0,85 j.a. znalazła się 26 listopada 1998. Ostatnie przejście tej komety przez peryhelium miało miejsce 11 lutego 2012.
Warkocz kometarny – strumień gazów i pyłu wydobywający się z komety pod wpływem oddziaływania wiatru słonecznego. Z uwagi na różnorodność wydobywających się z komety substancji, posiada ona dwa odrębne warkocze - gazowy oraz pyłowy, z których każdy skierowany jest w innym kierunku.Sonda kosmiczna – bezzałogowy, prawie zawsze zautomatyzowany statek kosmiczny przeznaczony do prowadzenia badań naukowych w przestrzeni pozaziemskiej.
Właściwości fizyczne komety[ | edytuj kod]
21P/Giacobini-Zinner posiada jądro o średnicy ok. 2 km. Kometa ta jest ciałem macierzystym roju meteorów zwanego Drakonidami (nazywanego też Giacobinidami), który widoczny jest na niebie około 8 października każdego roku. W 1946 r. Ziemia przecięła orbitę komety zaledwie 15 dni po jej przejściu. Zanotowano wtedy ok. 2300 meteorów w ciągu godziny.
Kometa okresowa – kometa mająca okres orbitalny wynoszący poniżej 200 lat lub potwierdzone przez obserwacje więcej niż jedno przejście przez peryhelium. Nazwy komet okresowych poprzedzane są przez literę P. W przypadku komet okresowych, które uległy zniszczeniu, ich nazwy poprzedza się literą D. Po drugim zaobserwowanym przejściu przez peryhelium kometa otrzymuje oficjalny, kolejno nadawany numer, który poprzedza literę P lub literę D (np. 19P/Borrelly). Najkrótszy okres orbitalny posiada kometa 2P/Encke (3,3 roku). Z kolei kometa okresowa 153P/Ikeya-Zhang potrzebuje aż 366,5 roku na wykonanie jednego obiegu wokół Słońca.Peryhelium, perihelium (zlatynizowany wyraz pochodzenia greckiego, od gr. peri, przy i helios, Słońce) – punkt na orbicie ciała niebieskiego obiegającego Słońce, znajdujący się w miejscu największego zbliżenia obu ciał. Przeciwieństwem peryhelium jest aphelium. W odniesieniu do orbity okołoziemskiej stosuje się odpowiednio perygeum i apogeum, zaś w ogólnym przypadku, np. orbit wokół gwiazd – perycentrum i apocentrum.
Badania bezpośrednie[ | edytuj kod]
Kometa Giacobiniego-Zinnera stała się pierwszą kometą, do której zbliżyła się sonda kosmiczna. 11 września 1985 sonda ICE przeleciała w odległości 7862 km od jądra komety, dokonując pomiarów materii w obrębie jej głowy i warkocza. Pomiary skoncentrowały się na magnetycznej interakcji plazmy z wiatru słonecznego z rozszerzającą się otoczką komety.
Lista komet okresowych, czyli posiadających okres obiegu wokół Słońca mniejszy niż 200 lat. Przedstawia ona oznaczenia oficjalne komet (według standardu IAU) oraz nazwiska odkrywców. "P" w nazwie oznacza kometę o okresie do 200 lat (lub z udokumentowaną wcześniejszą obserwacją wskazującą na periodyczność dłuższą nawet niż 200 lat), natomiast "D" informuje o fakcie rozpadu komety, zderzeniu się jej z jakąś planetą, zagubieniu komety lub też jednorazowości jej przejścia w pobliżu naszej Dziennej Gwiazdy (obiekt spoza Układu Słonecznego).Wiatr słoneczny – strumień cząstek wypływających ze Słońca, składający się przede wszystkim z protonów i elektronów o dużej energii. Protony spokojnej fazy wiatru mają energię około 0,5 keV, zaś podczas rozbłysków rejestrowane są cząstki o energii do 1 GeV. Rozchodzą się one promieniście we wszystkich kierunkach. Badania sondy Ulysses wykazały, że w płaszczyźnie słonecznego równika prędkość wiatru jest średnio ponad dwukrotnie mniejsza, niż na szerokościach heliograficznych obszaru polarnego. Podczas szczytu aktywności słonecznej, gdy zanikają polarne dziury koronalne, prędkość wiatru emitowanego w kierunku bliskim osi obrotu Słońca zmniejsza się.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Bibliografia[ | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
International Cometary Explorer (ICE) – sonda kosmiczna, która była pierwotnie nazywana International Sun / Earth Explorer 3 (ISEE-3). Jej misja rozpoczęła się 12 sierpnia 1978 roku. Sonda stanowiła część międzynarodowego programu współpracy pomiędzy NASA i ESA, który miał posłużyć do badania interakcji między ziemskim polem magnetycznym a wiatrem słonecznym. W programie wykorzystano trzy statki kosmiczne: ISEE 1 i ISEE 2 oraz ISEE 3 na heliocentrycznej orbicie (później przemianowany na ICE).Jet Propulsion Laboratory (pl. Laboratorium Napędu Odrzutowego) – jedno z centrów badawczych NASA, znajduje się w miejscowości Pasadena w stanie Kalifornia, ok. 50 km na północ od Los Angeles. JPL jest odpowiedzialny za prowadzenie lotów bezzałogowych dla NASA, jest centrum dowodzenia dla prób przeprowadzanych przez NASA w przestrzeni kosmicznej poza strefą przyciągania Ziemi.
Warto wiedzieć że... beta
Rój meteorów – zjawisko polegające na spalaniu się drobinek materii z roju meteoroidów w górnych warstwach atmosfery ziemskiej. Powstaje wtedy zjawisko tzw. "spadających gwiazd". Meteory, wskutek skrótu perspektywicznego, wybiegają z jednego punktu na sferze niebieskiej zwanego radiantem.
Minor Planet Center – organizacja działająca pod auspicjami Międzynarodowej Unii Astronomicznej odpowiedzialna za zbieranie danych obserwacyjnych małych ciał Układu Słonecznego (planetoid i komet). Działa przy Smithsonian Astrophysical Observatory (SAO), które jest częścią Center for Astrophysics (CfA) wraz z Harvard College Observatory (HCO).
Drakonidy (GIA) zwane też Giacobinidy – coroczny stały rój meteorów o aktywności między 6 października a 10 października i maksimum przypadającym na 8 października.
Rodziny komet – komety okresowe należą do rodzin, powiązanych z jakimiś planetami – znaczy to, że ich orbity w najbardziej od Słońca oddalonym punkcie znajdują się w okolicach trajektorii jednej z planet. Wyróżnia się rodziny Jowisza, Saturna, Urana i Neptuna. Okresy obiegu komet z rodziny Jowisza wynoszą zazwyczaj kilka lat, Saturna od 13 do 20, Urana 27-50, a Neptuna 50-100 lat. Obecnie znamy około 400 komet należących do rodziny Jowisza, 8 należących do rodziny Saturna, 6 do rodziny Urana, 10 do rodziny Neptuna. Orbity 5 komet znajdują się w odległości zbliżonej do orbity Plutona, a 8 komet należy do jeszcze jednej rodziny, której aphelium orbity znajduje się daleko poza orbitą Plutona. Komety powiązane z tymi planetami w rodziny są często określane mianem krótkookresowych, gdyż czas w jakim obiegają one Słońce to zazwyczaj maksymalnie "tylko" kilkadziesiąt lat.