1980

Rok 1980 / MCMLXXX

Stanisław Tatar ps. „Erazm”, „Tabor”, „Turski”, „Warta” (ur. 3 października 1896 w Biórkowie Wielkim, zm. 16 grudnia 1980 w Warszawie) – podporucznik artylerii Armii Imperium Rosyjskiego, generał brygady Wojska Polskiego.Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny (szw. Nobelpriset i fysiologi eller medicin) – jest nagrodą przyznawaną corocznie przez Instytut Karolinska za wyjątkowe osiągnięcia naukowe z różnych dziedzin fizjologii lub medycyny. Jest jedną z pięciu Nagród Nobla ustanowionych w testamencie przez Alfreda Nobla (zm. w 1896 roku). Jak zapisał on w swoim testamencie, nadzór nad nagrodą sprawuje Fundacja Noblowska, a przyznawana jest ona przez zgromadzenie wybierane przez Instytut Karolinska. Określana potocznie jako „Nagroda Nobla z medycyny”, w rzeczywistości była precyzyjnie opisana przez Nobla w jego testamencie, jako nagroda z „fizjologii lub medycyny”. Z tego powodu może być przyznana w każdej ze szczegółowych dziedzin obu tych nauk. Pierwszym laureatem nagrody był w roku 1901 Niemiec Emil Adolf von Behring.

stulecia: XIX wiek ~ XX wiek ~ XXI wiek
dziesięciolecia: 1950–1959 • 1960–1969 • 1970–1979 • 1980–1989 • 1990–1999 • 2000–2009 • 2010–2019
lata: 1970 « 1975 « 1976 « 1977 « 1978 « 1979 « 1980 » 1981 » 1982 » 1983 » 1984 » 1985 » 1990

Spis treści

1 Wydarzenia w Polsce

2 Wydarzenia na świecie

3 Dane statystyczne

4 Urodzili się

5 Zmarli

6 Zdarzenia astronomiczne

7 Nagrody Nobla

8 Święta ruchome

9 Zobacz też

10 Przypisy

Wydarzenia w Polsce

1 stycznia:

Zakłady Górnicze Polkowice-Sieroszowice zostały oddany do eksploatacji.

wprowadzono limity zużycia paliw i energii w jednostkach gospodarki uspołecznionej.

7 stycznia – premiera filmu Wściekły.

14 stycznia – premiera sztuki Igraszki z diabłem w Teatrze Telewizji.

16 stycznia – odbyła się premiera filmu Godzina „W”.

19 stycznia – w Krakowie otwarto Ośrodek Teatru Cricot II w nowej siedzibie na ulicy Kanoniczej.

23 stycznia – samolot pasażerski PLL LOT Tu-134 „Władysław Reymont” nie zdołał wyhamować w trakcie lądowania na Okęciu, uderzył w wał ziemny i po odłamaniu prawego skrzydła stanął w płomieniach. W wypadku nikt nie zginął.

26 stycznia – odbyły się pierwsze w historii zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich w Zakopanem. Pierwsze miejsce zajął Polak Stanisław Bobak.

31 stycznia – Sejm przyjął ustawę o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, przewidującą możliwość zaskarżenia decyzji administracji państwowej.

31 stycznia – Sejm przyjął ustawę o godle, barwach i hymnie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

9 lutego – komunikat GUS o 1979 rok – przeciętna płaca wyniosła 5087 zł.

11 lutego – rozpoczął się VIII Zjazd PZPR.

13 lutego – PKP wycofały z użytku ostatni egzemplarz parowozu Pt31.

15 lutego – zakończył się VIII Zjazd PZPR; Edward Gierek ponownie został I sekretarzem.

18 lutego:

rezygnacja Piotra Jaroszewicza z funkcji premiera. Nowym premierem został Edward Babiuch.

premiera filmu Szansa.

14 marca – w pobliżu warszawskiego lotniska Okęcie doszło do katastrofy lecącego z Nowego Jorku samolotu PLL LOT Ił-62 „Mikołaj Kopernik”; zginęło 87 osób (m.in. piosenkarka Anna Jantar).

21 marca – na krakowskim rynku emerytowany piekarz Walenty Badylak dokonał samospalenia, w proteście przeciw przemilczaniu zbrodni katyńskiej.

23 marca – wybory do Sejmu i wojewódzkich rad narodowych. Według danych oficjalnych głosowało 98,9% uprawnionych. Według danych Komitetu Obrony Robotników: 75-85%. Na listę Frontu Jedności Narodu oddano ponad 99% głosów; innej listy nie było.

24 marca:

premiera filmu Dyrygent w reżyserii Andrzeja Wajdy.

premiera filmu Paciorki jednego różańca w reżyserii Kazimierza Kutza.

25 marca – aresztowano Mirosława Chojeckiego, szefa nielegalnego wydawnictwa NOW-a, wzbudziło protesty.

3 kwietnia – inauguracyjne posiedzenie Sejmu VIII kadencji; Henryk Jabłoński ponownie został przewodniczącym Rady Państwa, Edward Babiuch – premierem, Stanisław Gucwa – ponownie marszałkiem Sejmu.

6 kwietnia – Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Kariera Nikodema Dyzmy.

21 kwietnia – 7 górników zginęło w katastrofie w KWK Barbara-Chorzów.

28 kwietnia – w Warszawie odbyła się inauguracja Międzynarodowych Spotkań Teatralnych.

7 maja – Konferencja Episkopatu Polski ostrzegła przed „niepokojącymi zjawiskami negatywnymi w życiu społecznym, kulturalnym, gospodarczym, i politycznym”, wzywając władze do przeprowadzenia koniecznych reform.

9 maja – w Raciborzu odsłonięto pomnik Arki Bożka.

11 maja – Władysław Kozakiewicz ustanowił rekord świata w skoku o tyczce z wynikiem 5,72 m

20 maja – do portu w Gdyni po 344 dniach samotnej żeglugi, podczas których opłynął glob bez zawijania do portu, powrócił Henryk Jaskuła.

6 czerwca – rozpoczął się pierwszy festiwal w Jarocinie.

9 czerwca – Mirosław Żerkowski ustanowił rekord Polski w biegu na 1500 m wynikiem 3:36,19 s.

12 czerwca:

proces Mirosława Chojeckiego i Stanisława Grzesiaka oskarżonych o kradzież powielacza; kary: 1,5 roku pozbawienia wolności.

od uderzenia pioruna spłonęła wieża kościoła św. Mikołaja w Bydgoszczy.

13 czerwca – w Warszawie, płotkarka Grażyna Rabsztyn ustanowiła rekord świata w biegu płotkarskim na 100 m wynikiem 12,36 s.

16 czerwca – premiera filmu poetyckiego Sowizdrzał świętokrzyski w reżyserii Henryka Kluby.

18 czerwca – w wyniku eksplozji oparów benzyny na statku rybackim budowanym dla ZSRR w gdańskiej Stoczni Północnej zginęło 8 osób, a 20 zostało rannych, z czego 10 zmarło później w szpitalach.

23 czerwca – premiera filmu wojennego Olimpiada ’40 w reżyserii Andrzeja Kotkowskiego.

24 czerwca – podczas posiedzenia Sejmu Edward Gierek powiedział: „Znając patriotyzm naszego narodu, wierząc w jego siły twórcze, z nadzieją patrzymy w przyszłość”.

28 czerwca – biskupi zgromadzeni na Konferencji Episkopatu na Górze Świętej Anny podkreślili „rosnące trudności w życiu społeczeństwa”.

29 czerwca – w leśniczówce w miejscowości Pranie na Mazurach otwarto Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.

1 lipca – wybuch fali strajków. W lipcowych protestach uczestniczyło blisko 200 zakładów pracy. Wybuch spowodowało tzw. „rozszerzenie fali komercyjnej” – faktyczna podwyżka cen mięsa.

2 lipca – rozszerzenie strajków m.in. na Ostrów Wielkopolski, Włocławek, Tczew i Mielec. W stołówkach zakładowych cofnięto podwyżki cen, robotnikom obiecano „dodatek drożyźniany”.

8 lipca – rozpoczął się strajk w świdnickich zakładach WSK.

13 lipca – rozpoczął się strajk pracowników Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Lublinie.

15 lipca:

strajk PKP i licznych zakładów pracy w Lublinie. Po raz pierwszy pośród postulatów ekonomicznych, postulat wyborów do rad zakładowych.

w Warszawie, Anna Bukis ustanowiła rekord Polski w biegu na 1500 m wynikiem 4:04,3 s.

16 lipca – wybuchły strajki w Lublinie i Świdniku.

20 lipca – porozumienie między strajkującymi w Lublinie a Komisją Rządową Mieczysława Jagielskiego. Podwyżka płac.

22 lipca – nagrody państwowe otrzymali m.in.: Hanna Januszewska, Zbigniew Zapasiewicz, Wojciech Kilar, Bronisław Zieliński, Gustaw Zemła, Marek Rostworowski.

31 lipca – strajki lipcowe objęły około 81 tys. osób w 177 zakładach pracy.

Pomnik w Świnoujściu powstały w 2000 r. w 20. rocznicę strajków sierpniowych.

11 sierpnia – Jolanta Januchta ustanowiła rekord Polski w biegu na 800 m wynikiem 1:56,95 s.

14 sierpnia – rozpoczęły się strajki na Wybrzeżu. Stanęła Stocznia Gdańska.

15 sierpnia – sierpień 1980: w Gdańsku do strajku przyłączyły się kolejne zakłady, stocznie, port, komunikacja miejska. Została zablokowana łączność z resztą kraju.

16 sierpnia – sierpień 1980: w Gdańsku powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy pod przewodnictwem Lecha Wałęsy.

17 sierpnia – sierpień 1980: w Gdańsku robotnicy sformułowali 21 postulatów, m.in. utworzenia niezależnych związków zawodowych.

18 sierpnia:

sierpień 1980: rozpoczął się strajk w Stoczni im. Adolfa Warskiego w Szczecinie.

sierpień 1980: w Szczecinie utworzono Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS) pod przewodnictwem Mariana Jurczyka. Sformułowano 36 postulatów.

19 sierpnia – katastrofa kolejowa między Otłoczynem a Brzozą na linii Kutno – Toruń (czołowe zderzenie pociągów osobowego i towarowego) – 67 ofiar śmiertelnych, 64 osoby ranne. (według innych źródeł, rannych było 50 osób).

21 sierpnia – sierpień 1980: do Stoczni Gdańskiej przyjechała Komisja Rządowa z Mieczysławem Jagielskim jako przewodniczącym.

23 sierpnia:

sierpień 1980: na Wybrzeżu wybuchł strajk generalny.

sierpień 1980: powstał pierwszy numer Strajkowego Biuletynu Informacyjnego „Solidarność”. Inż. Bogdan Pietruszka przedstawił projekt pomnika ku czci zabitych w 1970 – Pomnika Poległych Stoczniowców.

po 12 latach budowy otwarcie Stadionu Miejskiego w Poznaniu, w meczu inauguracyjnym padł remis (Lech Poznań – Motor Lublin 1:1).

24 sierpnia:

sierpień 1980: w Gdańsku powstała Komisja Ekspertów przy gdańskim MKS. Przewodniczącym został Tadeusz Mazowiecki.

sierpień 1980: IV Plenum KC PZPR, zaszły zmiany w Biurze Politycznym, odwołanie Edwarda Babiucha; stanowisko premiera zajął Józef Pińkowski.

26 sierpnia – sierpień 1980: częstochowska homilia prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego, wzywająca do przerwania strajków. Strajkujący nie posłuchali apelu.

27 sierpnia – sierpień 1980: fala strajków solidarnościowych w całym kraju. Trwały rozmowy komisji rządowych i MKS-ów w Gdańsku i Szczecinie.

28 sierpnia – sierpień 1980: ambasador ZSRR Borys Aristow zażądał od Gierka użycia siły w stosunku do strajkujących w Polsce. Gierek odmówił.

29 sierpnia – sierpień 1980: utworzenie MKS-u w Jastrzębiu, który opracował własne postulaty.

30 sierpnia – sierpień 1980: podpisanie porozumień w Szczecinie (33 postulaty).

31 sierpnia – sierpień 1980: w sali BHP Stoczni Gdańskiej podpisane zostało porozumienie między przedstawicielami Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego (pod przewodnictwem Lecha Wałęsy) i komisją rządową (z wicepremierem Mieczysławem Jagielskim na czele); delegacja rządowa zgodziła się m.in. na utworzenie nowych, niezależnych od PZPR, samorządnych związków zawodowych i ograniczenie cenzury. Wydarzenia te przyjmuje się jako początek procesu obalenia systemu komunistycznego we wschodniej Europie.

1 września:

rozpoczęcie działalności przez Naczelny Sąd Administracyjny.

opublikowanie w prasie protokołów porozumień w Szczecinie i w Gdańsku.

w katastrofie w KWK Halemba w Rudzie Śląskiej zginęło 8 górników.

2 września – Stare Miasto w Warszawie zostało umieszczone na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

3 września – podpisanie porozumień w Jastrzębiu. Zakłady Śląska przystąpiły do pracy.

5 września – premiera filmu Grzeszny żywot Franciszka Buły.

6 września – Edward Gierek ustąpił ze stanowiska I sekretarza KC PZPR, jego następcą został Stanisław Kania.

17 września – w Gdańsku przedstawiciele Międzyzakładowych Komitetów Założycielskich i Międzyzakładowych Komisji Robotniczych powołali jeden ogólnopolski związek zawodowy pod nazwą Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”.

19 września – premiery filmów Constans i Spokój.

21 września – pierwsza od 40 lat transmisja radiowa mszy świętej.

22 września – powstało Niezależne Zrzeszenie Studentów.

23 września – premiera filmu Urodziny młodego warszawiaka.

24 września:

złożenie w Warszawskim Sądzie Wojewódzkim wniosku o rejestrację NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Gdańsku.

na Stadionie Śląskim Włodzimierz Lubański rozegrał ostatni mecz w reprezentacji narodowej (Polska – CSRS 1:1).

26 września – Józef Gajewicz został prezydentem Krakowa.

2 października – rozpoczął się X Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

3 października – na wezwanie „Solidarności” odbyły się w wielu zakładach pracy jednogodzinne strajki na znak protestu przeciwko opieszałej realizacji porozumień sierpniowych.

9 października – Czesław Miłosz został laureatem literackiej Nagrody Nobla.

10 października:

nowym rektorem Uniwersytetu Warszawskiego został Henryk Samsonowicz.

premiera filmu Ćma.

12 października – odsłonięto Pomnik Artylerii Polskiej w Toruniu.

19 października – zwycięzcą X Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina został Wietnamczyk Đặng Thái Sơn.

21 października – spotkanie Stanisława Kani z prymasem Stefanem Wyszyńskim.

22 października – w pierwszym meczu 1/16 Pucharu UEFA Widzew Łódź pokonał Juventus F.C. 3:1.

27 października – powołanie w Toruniu Komisji Konsultacyjno Porozumiewawczej Organizacji Partyjnych (tzw. struktury poziome).

31 października:

spotkanie Józefa Pińkowskiego z Lechem Wałęsą. Rząd obiecał do 10 lutego 1981 rozpatrzyć odwołanie w sprawie statutu. Krajowa Komisja Porozumiewawcza (KKP) ogłosiła na 12 listopada 1980 gotowość strajkową.

Stefan Bratkowski prezesem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

w pożarze szpitala w Górnej Grupie zginęło 55 chorych psychicznie.

Październik – powstało Zjednoczenie Patriotyczne „Grunwald”.

9 listopada – premiera serialu Dom.

10 listopada – rejestracja Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” przez Sąd Najwyższy.

14 listopada – spotkanie Stanisława Kani z Lechem Wałęsą w Warszawie.

19 listopada – rozpoczęto wydobycie węgla w Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów.

21 listopada – Jerzy Ozdowski, poseł katolicki, został wicepremierem.

1 grudnia:

władze radzieckie przekazały generałom Tadeuszowi Hupałowskiemu i Franciszkowi Puchale plany inwazji na Polskę pod pretekstem manewrów Układu Warszawskiego.

odbyła się premiera filmu Tango ptaka.

2 grudnia – w Warszawie podczas VII Plenum KC PZPR usunięto Edwarda Gierka z KC i obarczono go odpowiedzialnością za kryzys ekonomiczny, społeczny i wewnątrzpartyjny.

9 grudnia – erupcja ropy i gazu w Karlinie.

10 grudnia:

Czesław Miłosz otrzymał literacką nagrodę Nobla.

powstał Instytut Nauk Ekonomicznych PAN.

12 grudnia – wybór nowych władz PAN, prezesem został Aleksander Gieysztor.

14 grudnia – zjazd „solidarności wiejskiej” w Warszawie.

16 grudnia – Gdańsk: odsłonięcie Pomnika Poległych Stoczniowców 1970.

19 grudnia – zgodnie z decyzją VII Plenum KC PZPR na posiedzeniu Sejmu mandaty złożyli m.in.: Edward Gierek, Piotr Jaroszewicz, Jerzy Łukaszewicz, Jan Szydlak.

22 grudnia – w związku z tzw. aferą na Okęciu Ryszard Kulesza został zdymisjonowany z funkcji selekcjonera piłkarskiej reprezentacji Polski.

24 grudnia – premiera 1. odcinka serialu Królowa Bona.

27 grudnia – zorganizowana grupa młodzieży zabłądziła na Pilsku w Beskidzie Żywieckim. Trzy osoby zmarły z wycieńczenia.

29 grudnia – XXI Zjazd ZLP, prezesem został Jan Józef Szczepański.

30 grudnia – opuszczono banderę na parowcu SS Sołdek, pierwszym polskim statku wybudowanym po wojnie.

Wydarzenia na świecie

1 stycznia:

Włochy objęły prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.

71 osób zginęło, a około 400 zostało rannych w trzęsieniu ziemi na portugalskim archipelagu Azory.

3 stycznia – Francisco Sá Carneiro został premierem Portugalii.

4 stycznia – w reakcji na radziecką interwencję w Afganistanie prezydent USA Jimmy Carter ogłosił wprowadzenie sankcji polityczno-gospodarczych wobec ZSRR.

6 stycznia – rozpoczęto odmierzanie czasu GPS.

8 stycznia – na Kubie utworzono Park Narodowy Turquino.

9 stycznia – w Arabii Saudyjskiej ścięto publicznie 63 islamskich radykałów, którzy w listopadzie 1979 roku brali udział w zajęciu meczetu w Mekce.

14 stycznia – Partia Kongresowa Indiry Gandhi przejęła władzę w Indiach.

21 stycznia – w katastrofie irańskiego Boeinga 727 w prowincji Markazi na zachodzie Iranu zginęło 120 osób.

22 stycznia – fizyk i dysydent Andriej Sacharow został aresztowany i skazany na wewnętrzne wygnanie do miasta Gorki (Niżny Nowogród) z powodu krytyki radzieckiej interwencji w Afganistanie.

23 stycznia – prezydent USA Jimmy Carter ogłosił tzw. Doktrynę Cartera, dotyczącą zabezpieczenia amerykańskich interesów w Zatoce Perskiej.

25 stycznia – Abol Hassan Bani-Sadr został wybrany prezydentem Islamskiej Republiki Iranu.

26 stycznia:

Izrael i Egipt nawiązały stosunki dyplomatyczne.

w Auckland, Amerykanka Mary Decker-Slaney ustanowiła rekord świata w biegu 1 milę (4.21,7 s.)

27 stycznia – otwarto granicę między Izraelem a Egiptem.

31 stycznia:

39 wieśniaków okupujących hiszpańską ambasadę w Gwatemali zginęło w pożarze budynku, który wybuchł podczas interwencji wojska.

królowa Holandii Juliana zapowiedziała w wystąpieniu telewizyjnym swoją abdykację w dniu 71. urodzin (30 kwietnia 1980), na rzecz córki Beatrycze.

1 lutego – masakra gwatemalskich studentów i chłopów okupujących pokojowo ambasadę Hiszpanii dokonana przez reżim wojskowy Gwatemali.

2 lutego – telewizja NBC poinformowała o prowadzonej przez FBI od 1978 roku operacji specjalnej „Abscam”, wymierzonej w skorumpowanych kongresmenów i senatorów.

4 lutego – Abol Hassan Bani-Sadr został pierwszym prezydentem Iranu.

10 lutego – w Brazylii została założona Partia Pracujących (PT).

11 lutego – premiera filmu Moskwa nie wierzy łzom.

13–25 lutego – XIII Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Lake Placid.

17 lutego – pierwsze zimowe wejście na Mount Everest dokonane przez polskich himalaistów, Leszka Cichego i Krzysztofa Wielickiego.

18 lutego – otwarto ambasadę Izraela w Kairze.

20 lutego – USA postanowiły zbojkotować letnie igrzyska olimpijskie w Moskwie w ramach sankcji za interwencję w Afganistanie.

21 lutego – Kennedy Alphonse Simonds został premierem Saint Kitts i Nevis.

22 lutego – składająca się z amatorów hokejowa reprezentacja USA pokonała w meczu rundy medalowej turnieju olimpijskiego w Lake Placid reprezentację ZSRR 4:3 (tzw. „Cud na lodzie”).

24 lutego – w Izraelu została wprowadzona nowa waluta – szekel.

25 lutego – podpułkownik Dési Bouterse dokonał wojskowego zamachu stanu w Surinamie.

1 marca – został odkryty księżyc Saturna – Helena.

3 marca:

Pierre Trudeau został po raz drugi premierem Kanady.

Prem Tinsulanonda został premierem Tajlandii.

został wycofany ze służby pierwszy atomowy okręt podwodny USS Nautilus.

4 marca – Robert Mugabe został premierem Zimbabwe.

5 marca:

utworzono Park Narodowy Channel Islands w Kalifornii.

premiera filmu Skąpiec.

6 marca – pisarka Marguerite Yourcenar jako pierwsza kobieta została wybrana do Akademii Francuskiej.

9 marca:

odbyły się pierwsze wybory do parlamentu baskijskiego.

Kanadyjczyk Steve Collins został w wieku 15 lat najmłodszym skoczkiem narciarskim, który wygrał zawody w ramach Pucharu Świata.

11 marca – założono Niemiecki Instytut Kultury Polskiej w Darmstadt.

13 marca:

został odkryty księżyc Saturna – Kalipso.

amerykański seryjny morderca John Wayne Gacy został skazany na karę śmierci.

18 marca – 50 osób zginęło na kosmodromie w Plesiecku, gdy w czasie napełniania paliwem eksplodowała rakieta Wostok.

21 marca – Stany Zjednoczone ogłosiły bojkot Igrzysk Olimpijskich w Moskwie, w proteście przeciwko radzieckiej interwencji w Afganistanie.

24 marca – zastrzelono arcybiskupa Salwadoru, obrońcę praw człowieka Oscara Romero.

26 marca – założono międzynarodowe komercyjne przedsiębiorstwo Arianespace, zajmujące się transportem kosmicznym.

27 marca:

nastąpił krach i panika na rynku handlu srebrem (tzw. „srebrny czwartek”).

123 osoby zginęły w wyniku runięcia na Morzu Północnym norweskiej platformy wiertniczej Alexander Kjelland.

30 marca – ustanowiono nową flagę Syrii.

5 kwietnia – w centrum Tajpej – stolicy Republiki Chińskiej (Tajwanu) – odsłonięto Halę Pamięci Czang Kaj-szeka.

7 kwietnia:

Stany Zjednoczone zerwały stosunki dyplomatyczne z Iranem.

5 palestyńskich terrorystów przekroczyło granicę libańsko-izraelską i zaatakowało kibuc Misgaw Am, biorąc 9 dzieci jako zakładników. W wyniku szturmu izraelskich komandosów zginęli wszyscy terroryści, dziecko, sekretarz kibucu i antyterrorysta, a 4 dzieci zostało rannych.

8 kwietnia – Voyager 1 odkrył Telesto, jeden z księżyców Saturna.

9 kwietnia – został wystrzelony statek kosmiczny Sojuz 35.

12 kwietnia:

w wojskowym zamachu stanu został obalony i zamordowany prezydent Liberii William Richard Tolbert Jr.

w brazylijskim Florianópolis 55 osób zginęło w katastrofie Boeinga 727 linii Transbrasil.

chory na raka Terry Fox rozpoczął bieg w poprzek Kanady.

14 kwietnia:

odbyła się 52. ceremonia wręczenia Oscarów.

ukazał się debiutancki album brytyjskiej grupy Iron Maiden pt. Iron Maiden.

17 kwietnia – Wielka Brytania przyznała niepodległość Zimbabwe.

18 kwietnia – Zimbabwe (dotychczasowa Rodezja) uzyskało niepodległość (od Wielkiej Brytanii). Pierwszym prezydentem został Canaan Banana, a premierem Robert Mugabe.

19 kwietnia – w Hadze odbył się 25. Konkurs Piosenki Eurowizji.

22 kwietnia – 313 osób zginęło w wyniku zatonięcia po kolizji z tankowcem filipińskiego promu pasażerskiego MV San Juan.

24 kwietnia – Operacja Orli Szpon: doszło do nieudanej próby odbicia zakładników z ambasady USA w Teheranie.

25 kwietnia – 146 osób zginęło w katastrofie brytyjskiego Boeinga 727 na Wyspach Kanaryjskich.

26 kwietnia – w niemieckiej stoczni został zwodowany prom pasażersko-samochodowy MF Estonia.

30 kwietnia:

holenderska królowa Juliana abdykowała na rzecz swojej córki Beatrycze.

Londyn: sześciu terrorystów wtargnęło do irańskiej ambasady i wzięło jej pracowników jako zakładników. 5 maja zostali uwolnieni w wyniku szturmu jednostki specjalnej SAS.

2 maja – rozpoczęła się 5. podróż apostolska Jana Pawła II do sześciu krajów afrykańskich.

5 maja:

Konstandinos Karamanlis został prezydentem Grecji.

Operacja Nimrod: oddział antyterrorystyczny uwolnił zakładników przetrzymywanych w irańskiej ambasadzie w Londynie.

8 maja – Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła świat wolny od ospy.

9 maja – premiera horroru Piątek, trzynastego w reżyserii Seana S. Cunninghama.

11 maja:

Władysław Kozakiewicz ustanowił w Mediolanie rekord świata w skoku o tyczce (5,72 m).

czechosłowacki astronom Ladislav Brožek odkrył asteroidę nr 3834 JE, która została nazwana ZappaFrank.

12 maja – prezydent Ugandy Godfrey Binaisa został obalony przez wojsko.

16 maja – premiera amerykańskiego musicalu filmowego Sława w reżyserii Alana Parkera.

17 maja – w Korei Południowej wprowadzono stan wojenny.

18 maja:

w wyniku erupcji wulkanu Mount St. Helens w amerykańskim stanie Waszyngton zginęło 57 osób.

w południowokoreańskim Kwangju doszło do masakry studentów protestujących przeciwko wojskowej dyktaturze generała Chun Doo Hwana.

obalony w 1968 roku przez wojsko Fernando Belaúnde Terry zwyciężył ponownie w wyborach prezydenckich w Peru.

w Jenie Niemka Karin Roßley ustanowiła rekord świata w biegu na 400 m ppł. (54,28 s.)

20 maja – 59,5% spośród głosujących w referendum w kanadyjskiej prowincji Quebec opowiedziało się przeciwko ogłoszeniu przez nią niepodległości.

21 maja:

południowoafrykańska wojna graniczna: zwycięstwo Afrykanerów nad rebeliantami angolańskimi w bitwie o Savate.

premiera filmu science fiction Gwiezdne wojny: część V – Imperium kontratakuje w reżyserii Irvina Kershnera.

22 maja – ukazała się gra komputerowa Pac-Man.

23 maja – premiera horroru Lśnienie w reżyserii Stanleya Kubricka.

25 maja – na mityngu w niemieckim Eberstadt Jacek Wszoła ustanowił rekord świata w skoku wzwyż (2,35 m).

26 maja:

został wystrzelony Sojuz 36 z pierwszym węgierskim kosmonautą Bertalanem Farkasem.

brytyjska interwencja zbrojna na zbuntowanej wyspie Tanna w archipelagu Nowe Hebrydy (obecnie Vanuatu).

27 maja:

Hua Guofeng jako pierwszy w historii premier Chin przybył z wizytą do Japonii.

w południowokoreańskim mieście Kwangju (Gwangju) wojsko krwawo stłumiło trwające od 18 maja powstanie skierowane przeciwko zamachowi stanu z 12 grudnia 1979 i rządom wojskowej dyktatury gen. Chun Doo-hwana. Według oficjalnych danych zginęło 207 osób, a 987 zostało rannych.

28 maja – 2 miesiące przed formalnym uzyskaniem niepodległości przez Vanuatu słabo uzbrojeni zwolennicy ruchu Nagriamel opanowali wyspę Espiritu Santo i ogłosili utworzenie niezależnej Republiki Vemerana.

30 maja – rozpoczęła się wizyta Jana Pawła II we Francji.

1 czerwca – amerykańska telewizja informacyjna CNN rozpoczęła emisję.

5 czerwca – rozpoczęła się misja załogowa Sojuz T-2 na stację orbitalną Salut 6.

9 czerwca – zakończyła się misja załogowa Sojuz T-2.

11 czerwca – we Włoszech rozpoczęły się VI Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej.

20 czerwca – premiera filmu przygodowego Błękitna laguna w reżyserii Randala Kleisera.

22 czerwca – w finale rozgrywanych we Włoszech VI Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej RFN pokonała Belgię 2:1.

23 czerwca – wojna kambodżańsko-wietnamska: stoczono bitwę o Non Mak Mun.

26 czerwca – prezydent Syrii Hafiz al-Asad został lekko ranny w zamachu zorganizowanym przez Braci Muzułmańskich.

27 czerwca – w katastrofie lotniczej samolotu McDonnell Douglas DC-9 linii lotniczych Aerolinee Itavia u wybrzeży Sycylii zginęło 81 osób na pokładzie; oficjalnych przyczyn nie ustalono, po 33 latach od katastrofy włoski sąd orzekł, że są dowody wskazujące na zestrzelenie rakietą przeciwlotniczą.

28 czerwca – na Florydzie utworzono Park Narodowy Biscayne.

29 czerwca – pierwsza kobieta w Europie na stanowisku prezydenta: Vigdis Finnbogadóttir – prezydent Islandii.

30 czerwca – rozpoczęła się 7. podróż apostolska Jana Pawła II do Brazylii.

1 lipca:

Luksemburg objął prezydencję w Radzie Unii Europejskiej

O Canada stało się oficjalnym hymnem Kanady.

3 lipca – w Mediolanie, Amerykanin Edwin Moses ustanowił rekord świata w biegu na 400 m ppł. wynikiem 47,13 s.

7 lipca – 166 osób zginęło w katastrofie samolotu Tu-154B w Kazachstanie.

19 lipca-3 sierpnia – XXII Letnie Igrzyska Olimpijskie w Moskwie.

23 lipca:

zespół ABBA wydał płytę „Gracias Por La Musica”.

Wietnamczyk Phạm Tuân, uczestnik lotu Sojuza 37 na stację orbitalną Salut 6, został pierwszym Azjatą w kosmosie.

25 lipca:

prezydent Jimmy Carter podpisał doktrynę ograniczonej wojny jądrowej.

został wydany album Back in Black australijskiej grupy AC/DC, sprzedany w 50 milionach kopii oraz plasujący się na 2 miejscu listy najlepiej sprzedających się płyt wszech czasów.

29 lipca – została ustanowiona flaga Iranu.

30 lipca:

izraelski parlament Kneset uchwalił ustawę Podstawowe Prawo Jerozolimy, która stwierdza, że zjednoczona Jerozolima jest stolicą Izraela.

francusko-brytyjskie kondominium Nowe Hebrydy uzyskało niepodległość pod nazwą Vanuatu.

Letnie Igrzyska Olimpijskie w Moskwie: Władysław Kozakiewicz ustanowił rekord świata (5,78 m) i został mistrzem olimpijskim w skoku o tyczce.

2 sierpnia – zamach bombowy prawicowych ekstremistów na dworzec kolejowy w Bolonii spowodował śmierć 80 osób.

19 sierpnia – na lotnisku w Rijadzie spłonął po awaryjnym lądowaniu Lockheed L-1011 linii Saudi Arabian Airlines. Zginęło 301 osób.

20 sierpnia – Reinhold Messner dokonał pierwszego solowego wejścia na Mount Everest.

25 sierpnia – Zimbabwe zostało członkiem ONZ.

27 sierpnia – w Koblencji, Brytyjczyk Steve Ovett ustanowił rekord świata w biegu na 1500 m wynikiem 3.31,36 s.

5 września – został oddany do użytku drogowy tunel Świętego Gotarda.

11 września – została przyjęta w referendum konstytucja Chile.

12 września – przewrót wojskowy w Turcji.

14 września – odsłonięto Pomnik Katyński w Toronto.

15 września – premiera serialu Szogun.

16 września – Saint Vincent i Grenadyny zostało członkiem ONZ.

18 września – uczestnik misji Sojuz 38 Arnaldo Tamayo Méndez został pierwszym Kubańczykiem w kosmosie.

22 września – Irak zaatakował Iran, co zapoczątkowało trwającą blisko osiem lat wojnę w Zatoce Perskiej.

23 września – w Pittsburghu odbył się ostatni koncert Boba Marleya.

25 września – Kabul: pierwszy kongres Democratic Youth Organization of Afghanistan.

26 września:

w zamachu bombowym na Oktoberfest w Monachium zginęło 13 osób; rannych zostało 219.

dokonano oblotu chińskiego samolotu pasażerskiego Shanghai Y-10.

28 września – odkryto kometę 89P/Russell.

30 września – zawarto porozumienie o zakupie przez Wielką Brytanię amerykańskich pocisków balistycznych Trident.

3 października – zamach bombowy na synagogę w Paryżu.

5 października – w RFN odbyły się wybory parlamentarne.

10 października:

w Szalif (Algieria) wskutek trzęsienia ziemi zginęło ponad 3,5 tys. osób, a około 10 tys. zostało rannych.

w Salwadorze powstała lewicowa organizacja partyzancka Front Wyzwolenia Narodowego im. Farabundo Marti (FMLN).

11 października – na Ziemię powrócili Leonid Popow i Walerij Riumin, po rekordowych wówczas 185 dniach spędzonych na orbicie.

17 października – Elżbieta II została przyjęta w Watykanie przez papieża Jana Pawła II jako pierwszy w historii brytyjski monarcha.

18 października – Arnaldo Forlani został premierem Włoch.

20 października:

Grecja powróciła do zintegrowanej struktury wojskowej NATO.

ukazał się debiutancki album Boy grupy U2.

23 października – Nikołaj Tichonow został premierem ZSRR.

24 października – Paul McCartney został wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa jako kompozytor i artysta, którego utwory sprzedawały się najlepiej w historii muzyki.

25 października:

odkryto księżyce Saturna – Pandorę i Prometeusza.

Szafik Wazzan został premierem Libanu.

30 października – Salwador i Honduras podpisały traktat pokojowy, kończący trwający od 1969 spór graniczny, tzw. wojnę futbolową.

3 listopada – ukazał się album Super Trouper grupy ABBA.

4 listopada – Ronald Reagan został wybrany 40. prezydentem USA.

9 listopada – wojna iracko-irańska: Saddam Husajn ogłosił wojnę przeciw Iranowi.

12 listopada – NASA: sonda Voyager 1 zbliżyła się do Saturna i wykonała pierwsze fotografie jego pierścieni.

14 listopada:

Gwinea Bissau: przeprowadzono bezkrwawy zamach stanu.

premiera filmu Wściekły Byk.

15 listopada – rozpoczęła się wizyta Jana Pawła II w RFN.

17 listopada – Yoko Ono i John Lennon wydali album Double Fantasy.

20 listopada – w Pekinie rozpoczął się proces bandy czworga.

21 listopada – w Las Vegas 87 osób zginęło, a ponad 650 zostało rannych w wyniku pożaru MGM Grand Hotel.

23 listopada – Włochy: w trzęsieniu ziemi z epicentrum pod Neapolem zginęło 2914 osób.

24 listopada – utworzono Park Narodowy Jeziora Malawi.

25 listopada – pułkownik Saye Zerbo przeprowadził zamach stanu w Górnej Wolcie (obecnie Burkina Faso).

27 listopada – wystrzelono statek kosmiczny Sojuz T-3 z trzynastą misją załogową na stację orbitalną Salut 6.

28 listopada – wojna iracko-irańska: rozpoczęła się dwudniowa irańska operacja Morvarid, w wyniku której zniszczonych zostało około 70% jednostek irackiej marynarki wojennej.

30 listopada – papież Jan Paweł II wydał encyklikę Dives in misericordia.

2 grudnia – na Alasce utworzono 8 parków narodowych.

4 grudnia:

w katastrofie lotniczej pod Lizboną zginęli: premier Portugalii Francisco Sá Carneiro, minister obrony Adelino Amaro da Costa wraz ze swymi żonami, szef gabinetu premiera i 2 pilotów.

w oświadczeniu prasowym ogłoszono rozpad angielskiej grupy muzycznej Led Zeppelin, która była jednym z pionierów hard rocka.

8 grudnia – w Nowym Jorku Mark David Chapman zastrzelił członka zespołu The Beatles Johna Lennona.

10 grudnia:

Czesław Miłosz odebrał literacką nagrodę Nobla.

w Ugandzie odbyły się pierwsze od 1962 roku wybory parlamentarne, w których zwyciężył Kongres Ludowy Ugandy, co umożliwiło powrót do władzy prezydentowi Miltonowi Obote, obalonemu w 1971 roku przez generała Idi Amina.

11 grudnia – premiera pierwszego odcinka serialu kryminalnego Magnum.

13 grudnia – zlikwidowano komunikację tramwajową na Placu Wacława w Pradze.

17 grudnia – Milton Obote został drugi raz prezydentem Ugandy.

19 grudnia – w Południowej Afryce utworzono bantustan Tswanaland.

21 grudnia – w katastrofie samolotu Sud Aviation Caravelle pod kolumbijskim miastem Ríohacha zginęło 70 osób.

26 grudnia – były środkowoafrykański dyktator Jean-Bédel Bokassa został skazany zaocznie na karę śmierci.

W amerykańskim mieście Athens (stan Georgia) uformował się zespół R.E.M.

W Paryżu odbyła się pierwsza Międzynarodowa Konferencja Irydologów.

Data dzienna nieznana:

Utworzono Batalion Atlacatl

Komitet Obrony Robotników – polska organizacja opozycyjna działająca od września 1976 do września 1977, sprzeciwiająca się polityce władz PRL, niosąca pomoc osobom represjonowanym w wyniku wydarzeń Czerwca 1976, przede wszystkim w Radomiu i Ursusie. Po częściowym spełnieniu jej postulatów przez władze PRL przekształciła się w Komitet Samoobrony Społecznej KOR.Linor Abargil (ur. 17 lutego 1980 r. w Netanii, Izrael) – izraelska modelka, Miss Świata w 1998, aktualnie prawniczka i działaczka na rzecz ofiar przemocy seksualnej. W 2006 roku wyszła za mąż za litewskiego koszykarza Šarūnasa Jasikevičiusa, z którym rozwiodła się w 2008 roku. W 2010 roku wróciła do życia religijnego i jako ortodoksyjna żydówka poślubiła managera Orena Halfona. W 2013 roku miał premierę film dokumentalny Brave Miss World o gwałcie, którego padła ofiarą w Mediolanie kilka tygodni przed wyborem na Miss Świata w 1998 roku. Sprawcą przestępstwa był Uri Shlomo, agent Abargil. Początkowo zwolniony przez władze włoskie z powodu braku dowodów, następnie poszukiwany międzynarodowym listem gończym przez władze izraelskie, zwabiony podstępem do Izraela został aresztowany i skazany na 16 lat więzienia za gwałt ze szczególnym okrucieństwem na Abargil w oparciu o dowód z materiału genetycznego znalezionego w jego samochodzie.

Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]