1941
Podstrony: [1] 2 [3] [4] [5]Przeczytaj także...
Ritchie Valens, właśc. Richard Steven Valenzuela (ur. 13 maja 1941 w Pacoimie, zm. 3 lutego 1959 w Clear Lake) – amerykański muzyk rockowy, wokalista, gitarzysta i kompozytor pochodzenia meksykańsko-hiszpańskiego.Józef Michalik (ur. 20 kwietnia 1941 w Zambrowie) – polski biskup rzymskokatolicki, biskup diecezjalny zielonogórsko-gorzowski w latach 1986–1993 (do 1992 gorzowski), arcybiskup metropolita przemyski od 1993, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski od 2004.
Pozostałe wydarzenia w Polsce[ | edytuj kod]
15 stycznia – w Stalagu VIII A w dzisiejszym Zgorzelcu odbyła się prapremiera kompozycji Quatuor pour la fin du temp Oliviera Messiaena.
15 lutego – dokonano pierwszego zrzutu cichociemnych; wskutek błędu nawigatora oraz braku paliwa spadochroniarze zostali zrzuceni nie jak planowano pod Włoszczową, ale w Dębowcu na Śląsku Cieszyńskim.
17 lutego – Maksymilian Maria Kolbe został aresztowany przez Gestapo.
26 lutego – zostało zlikwidowane getto w Górze Kalwarii.
28 lutego – premiera filmu Żona i nie żona w reżyserii Emila Chaberskiego.
3 marca – hitlerowcy utworzyli w Krakowie getto żydowskie.
4 marca – na terenach polskich anektowanych przez III Rzeszę wprowadzono volkslistę.
7 marca – oskarżony o kolaborację z Niemcami aktor Igo Sym został zastrzelony w swym mieszkaniu w Warszawie z wyroku Wojskowego Sądu Specjalnego ZWZ.
11 marca – w odwecie za zlikwidowanie przez żołnierzy ZWZ kolaboranta Igo Syma hitlerowcy rozstrzelali w Palmirach 21 więźniów Pawiaka.
24 marca – hitlerowcy utworzyli getto lubelskie.
5 kwietnia – hitlerowcy utworzyli w Kielcach getto żydowskie.
Kwiecień – komisarzem miasta Krakowa z nadania okupacyjnych władz niemieckich został Rudolf Pavlu.
1 kwietnia – w Palmirach hitlerowcy rozstrzelali 20 osób przywiezionych z Łowicza.
3 kwietnia – hitlerowcy utworzyli getto radomskie.
5 kwietnia – w Kielcach okupanci niemieccy utworzyli getto dla Żydów.
8 kwietnia – Władysław Bartoszewski został zwolniony z KL Auschwitz.
9 kwietnia – zostało utworzone getto w Częstochowie.
27 kwietnia – w miejsce Uniwersytetu Poznańskiego utworzono Reichsuniversität Posen.
1 maja – na Stadionie Miejskim przy ul. Dolna Wilda w Poznaniu hitlerowcy utworzyli obóz pracy dla Żydów.
19 maja – pancernik „Bismarck” wypłynął z Gdyni w swój pierwszy rejs bojowy, po czym, po dołączeniu krążownika ciężkiego „Prinz Eugen” i eskorty, zespół wziął kurs na Wielki Bełt. 27 maja „Bismarck” został zatopiony przez aliantów na północno-wschodnim Atlantyku.
20 maja – władze niemieckie zezwoliły na otwarcie trzech warszawskich synagog.
28 maja – do obozu Auschwitz trafił Maksymilian Maria Kolbe.
12 czerwca – w Palmirach Niemcy rozstrzelali 30 więźniów Pawiaka, wśród zamordowanych Polaków byli m.in. poeta, krytyk literacki i wydawca Witold Hulewicz; działacz ruchu narodowego i dziennikarz Stanisław Piasecki oraz publicysta i działacz ruchu syndykalistycznego Jerzy Szurig.
22 czerwca – operacja „Barbarossa”, atak Niemiec na ZSRR.
23 czerwca:
miał miejsce pierwszy sowiecki nalot bombowy na Warszawę.
w więzieniu w Łucku NKWD zamordowało blisko 2 tys. Ukraińców i Polaków.
23/24 czerwca – w nocy NKWD przystąpiło do mordowania więźniów przetrzymywanych w więzieniach w Dubnie i Oszmianie oraz w areszcie w Sądowej Wiszni.
24 czerwca:
Adolf Hitler przybył do swej kwatery głównej Wolfsschanze w lesie gierłoskim pod Kętrzynem.
Wehrmacht zajął Przemyśl i Wilno.
NKWD rozpoczęło ewakuację więzienia w Berezweczu. Jej konsekwencją był „marsz śmierci” do Taklinowa, w którego trakcie zginęło około 1-2 tys. więźniów.
NKWD rozpoczęło ewakuację więzienia w Wilejce. Jej konsekwencją był „marsz śmierci” do Borysowa, w którego trakcie zginęło od 500 do 800 więźniów.
25 czerwca:
we Lwowie sowieckie NKWD rozpoczęło systematyczną eksterminację więźniów osadzonych w tamtejszych więzieniach. W ciągu czterech dni zamordowano od 3,5 do 7 tys. osób.
NKWD rozpoczęło likwidację więźniów osadzonych w więzieniu w Stryju. W ciągu kilku dni zamordowano od 100 do kilkuset osób.
26 czerwca:
NKWD przystąpiło do likwidacji więźniów przetrzymywanych w więzieniu w Brzeżanach.
NKWD rozpoczęło ostateczną likwidację więźniów przetrzymywanych w Dobromilu.
w lesie tarasowskim nieopodal Mińska funkcjonariusze NKWD rozstrzelali około 100 więźniów wyprowadzonych z Wołożyna.
żołnierze Wehrmachtu spacyfikowali wieś Słochy Annopolskie, mordując co najmniej 58 osób.
27 czerwca – niemieckie bataliony policyjne spaliły Wielką Synagogę w Białymstoku wraz z uwięzionymi w niej ok. 2 tys. Żydów.
30 czerwca – Niemcy wkroczyli do Lwowa; o godz. 4:30 rano, siedem godzin przed zajęciem miasta przez 1 dywizję strzelców górskich Wehrmachtu, wkroczył do miasta złożony z Ukraińców batalion Nachtigall; o godzinie 20:00 ukraińscy nacjonaliści ogłosili Akt odnowienia Państwa Ukraińskiego oraz powstanie tzw. rządu Jarosława Stećki; rozpoczął się pogrom Żydów lwowskich.
2 lipca – koniec pierwszego pogromu Żydów lwowskich.
4 lipca – hitlerowcy rozstrzelali we Lwowie grupę 25 polskich profesorów, wśród nich Tadeusza Boya-Żeleńskiego.
10 lipca – w miasteczku Jedwabne doszło do pogromu miejscowych Żydów.
20 lipca – NKWD zamordowało w Humaniu ok. 700–800 więźniów doprowadzonych z Czortkowa.
25 lipca – drugi pogrom Żydów lwowskich.
26 lipca – we Lwowie zamordowany został Kazimierz Bartel, wielokrotny premier rządu RP.
30 lipca – podpisanie układu Sikorski-Majski.
1 sierpnia – na mocy dekretu Hitlera tereny dawnych województw: lwowskiego, tarnopolskiego, stanisławowskiego i wołyńskiego, pod nazwą dystryktu galicyjskiego, weszły w skład Generalnego Gubernatorstwa.
14 sierpnia:
rząd polski zawarł umowę z ZSRR dotyczącą tworzenia polskiej armii na wschodzie – zob. Armia Andersa.
w bloku śmierci w obozie Auschwitz zmarł franciszkanin Maksymilian Maria Kolbe.
14/15 sierpnia – mord w Czarnym Lesie: w nocy z 14 na 15 sierpnia w Czarnym Lesie koło Stanisławowa Niemcy rozstrzelali około ćwierć tysiąca przedstawicieli polskiej inteligencji.
22 sierpnia – w Krakowie założono konspiracyjny Teatr Rapsodyczny.
3 września – w obozie Auschwitz dokonano pierwszej masowej egzekucji z użyciem Cyklonu B. SS-Hauptsturmführer Karl Fritzsch, zastępca komendanta obozu KL Auschwitz po raz pierwszy użył pestycydu cyklonu B do masowej eksterminacji więźniów (gaz został użyty przeciwko 600 sowieckim jeńcom wojennym oraz przeciwko 250 niezdolnym do pracy Polakom).
25 września – hitlerowcy rozstrzelali 575 Żydów w Jaszunach koło Wilna.
6 października – hitlerowcy rozstrzelali w Klecku (ob. Białoruś) około 4 tysięcy Żydów.
7 października – na poligonie wojskowym pod Nowymi Święcianami członkowie litewskiej formacji kolaboracyjnej Ypatingasis būrys zamordowali ponad 3,7 tys. Żydów ze Święcian i okolic.
15 października – w Generalnym Gubernatorstwie wprowadzono karę śmierci dla Żydów opuszczających teren getta i Polaków udzielających Żydom schronienia.
26 października – do kraju powrócił Edward Rydz-Śmigły z zamiarem rozbudowania organizacji Obóz Polski Walczącej i podjęcia walki z okupantem niemieckim.
29 października – marszałek Edward Śmigły-Rydz przybył w ukryciu do Warszawy, gdzie zamieszkał pod przybranym nazwiskiem Adam Zawisza przy ul. Sandomierskiej 18, w domu generałowej Jadwigi Maksymowicz-Raczyńskiej.
1 listopada – Kraków: odbyło się pierwsze przedstawienie konspiracyjnego Teatru Rapsodycznego.
23 listopada – w odwecie za wysłanie anonimu z groźbami do władz niemieckich, przed kościołem na poznańskich Krzesinach ciężko pobito spędzonych tam Polaków z Krzesin, Krzesinek i Szczepankowa.
4 grudnia – władze hitlerowskie wydały rozporządzenie o utworzeniu sądów doraźnych dla Polaków i Żydów, na terenach zaanektowanych do III Rzeszy.
8 grudnia – hitlerowcy utworzyli obóz zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem.
11 grudnia – Polska wypowiedziała wojnę Japonii.
16 grudnia – hitlerowcy utworzyli getto w Brześciu nad Bugiem.
17 grudnia – hitlerowcy utworzyli getto w Rzeszowie.
18 grudnia – Gestapo aresztowało 456 żołnierzy Inspektoratu Katowickiego ZWZ. Trzech zabito podczas akcji, a większość pozostałych zginęła później w obozach i egzekucjach.
27/28 grudnia – w nocy została zrzucona do Polski tzw. Grupa Inicjatywna komunistów (Paweł Finder, Marceli Nowotko i in.).
Pozostałe wydarzenia na świecie[ | edytuj kod]
6 stycznia – prezydent Franklin Delano Roosevelt w przemówieniu do Kongresu zdefiniował „4 wolności” mające stanowić podstawę ładu światowego, do którego będą dążyć Stany Zjednoczone: wolność słowa, wolność wyznania, wolność od biedy i wolność od strachu.
9 stycznia:
Adolf Hitler podjął decyzję o wsparciu włoskich działań wojennych w Afryce.
dokonano oblotu ciężkiego bombowca brytyjskiego Avro Lancaster.
10 stycznia – w Berlinie i Moskwie podpisano układy sowiecko-niemieckie o granicach we wschodniej Europie i wymianie handlowej. W zamian za artykuły przemysłowe Niemcy miały otrzymywać żywność i surowce. Niemcy będą czerpać korzyści z tej umowy do momentu swojego ataku na Związek Radziecki.
15 stycznia:
w Stalagu VIII A odbyła się prapremiera Quatuor pour la fin du temp Olivier Messiaena.
została odkryta Kometa de Kocka-Paraskevopulosa.
16 stycznia – została założona Litewska Akademia Nauk.
17 stycznia – stoczono bitwę pod Ko Chang.
19 stycznia – w Moskwie doszło do podpisania przez przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych ZSRR Wiaczesława Mołotowa i ambasadora Niemiec Friedricha Wernera von Schulenburga protokołu o rezygnacji Niemców z roszczeń do części terytorium Litwy, wskazanego w Tajnym Uzupełniającym Protokole z 28 września 1939.
21 stycznia – w Rumunii Żelazna Gwardia dokonała nieudanego zamachu stanu.
23 stycznia – rumuńska organizacja faszystowska Żelazna Gwardia została zdelegalizowana po nieudanym puczu wymierzonym w rząd Iona Antonescu.
24 stycznia – znacjonalizowano Koleje Hiszpańskie.
8 lutego – w West Palm Beach w stanie Floryda otwarto Norton Museum of Art.
12 lutego – II wojna światowa w Afryce: generał Erwin Rommel wylądował w Afryce Północnej.
16 lutego – w londyńskim piśmie Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie ukazał się pierwszy fragment poematu Kwiaty polskie Juliana Tuwima.
22 lutego – w Toronto ukazał się pierwszy numer polonijnego czasopisma Kronika Tygodniowa.
23 lutego – zespół kierowany przez amerykańskiego chemika Glenna T. Seaborga po raz pierwszy wytworzył pluton.
25 lutego – wszedł do służby niemiecki pancernik Tirpitz.
27 lutego – odbyła się 13. ceremonia wręczenia Oscarów.
28 lutego – w stolicy Kolumbii Bogocie założono klub piłkarski Independiente Santa Fe.
1 marca – podpisanie paktu trzech przez Bułgarię.
4 marca – brytyjscy komandosi dokonali rajdu na norweski archipelag Lofoty.
7 marca:
na Atlantyku zaginął bez śladu niemiecki okręt podwodny U-47, który w czasie swej służby w Kriegsmarine zatopił 30 statków handlowych o łącznym tonażu 162 769 BRT i jeden pancernik o wyporności 29 150 ton.
u wybrzeży Islandii został zatopiony przez brytyjskie korwety okręt podwodny U-70; zginęło 20 członków załogi, uratowano 25.
11 marca – uchwalono Lend-Lease Act w sprawie pomocy dla krajów istotnych z punktu widzenia obrony USA.
17 marca – bitwa o Atlantyk: Brytyjczycy zatopili niemieckie okręty podwodne U-99 i U-100; zginęło 3 i 38 członków ich załóg.
24 marca – II wojna światowa w Afryce: rozpoczęła się niemiecko-włoska ofensywa w Cyrenajce.
25 marca:
Jugosławia przystąpiła do Paktu trzech.
niemiecki krążownik pomocniczy HSK Thor zatopił u zachodniego wybrzeża Afryki płynący do Bombaju statek pasażerski SS Britannia, w wyniku czego zginęło 122 członków załogi i 127 pasażerów.
27 marca:
w Jugosławii w wyniku zamachu stanu generała Dušana Simovicia obalono regenta Pawła Karadziordziewicia. Król Piotr II Karadziordziewić przejął rzeczywistą władzę.
Jugosławia wystąpiła z paktu trzech.
kampania śródziemnomorska: rozpoczęła się bitwa u przylądka Matapan.
28 marca – 10 osób zginęło w katastrofie samolotu pasażerskiego Lockheed 18 w Elands Bay w Związku Południowej Afryki.
29 marca – zakończyła się bitwa u przylądka Matapan u wybrzeży Grecji; okręty marynarek brytyjskiej i australijskiej odniosły miażdżące zwycięstwo nad włoską Regia Marina.
31 marca – II wojna światowa w Afryce: ruszyło natarcie wojsk niemiecko-włoskich w północnej Afryce.
1 kwietnia – w Iraku doszło do wojskowego zamachu stanu.
3 kwietnia – premier Węgier Pál Teleki popełnił samobójstwo nie chcąc się ugiąć przed żądaniami Niemiec dotyczącymi ataku na Jugosławię. Nowym premierem został László Bárdossy.
4 kwietnia:
II wojna światowa w Afryce: niemiecki Afrika Korps zdobył libijski port Bengazi.
bitwa o Atlantyk: prezydent USA Franklin Delano Roosevelt udostępnił amerykańskie doki brytyjskim okrętom wojennym.
5 kwietnia – Jugosławia podpisała z ZSRR układ o przyjaźni i nieagresji.
6 kwietnia:
III Rzesza zaatakowała Grecję i Jugosławię.
II wojna światowa w Afryce: wojska brytyjskie zdobyły Addis Abebę.
9 kwietnia – duński ambasador w USA (który odmówił uznania niemieckiej okupacji Danii) podpisał traktat z USA, dający ich siłom zbrojnym prawo do zakładania swoich baz wojskowych na obszarze Grenlandii (traktat Kauffmana).
10 kwietnia – ustasze utworzyli faszystowskie Niepodległe Państwo Chorwackie z Ante Paveliciem na czele.
11 kwietnia – wojska włoskie i węgierskie najechały na Jugosławię.
12 kwietnia – Niemcy wkroczyli do Belgradu.
13 kwietnia:
Japonia i ZSRR podpisały układ o nieagresji.
Węgry przystąpiły do wojny przeciwko Jugosławii.
bitwa o Atlantyk: brytyjski krążownik pomocniczy SS Rajputana został zatopiony u wybrzeży Islandii przez niemiecki okręt podwodny U-108, w wyniku czego zginęło 41 członków załogi, a 277 lub 283 zostało uratowanych przez niszczyciele HMS Legion i ORP Piorun.
w Rosji przy ujściu rzek Mołoga i Szeksna do Wołgi otwarto Zbiornik Rybiński.
15 kwietnia:
marionetkowe Niepodległe Państwo Chorwackie przystąpiło do paktu trzech.
Luftwaffe dokonała nalotu bombowego na Belfast w którym zginęło ponad 900 osób.
16 kwietnia:
bitwa o Anglię: w wyniku niemieckiego bombardowania Londynu zginęło ponad tysiąc osób.
kampania śródziemnomorska: u wybrzeży Tunezji Brytyjczycy zniszczyli niemiecko-włoski konwój „Tarigo”.
17 kwietnia – kampania bałkańska: kapitulacja Jugosławii.
18 kwietnia – wybuchła wojna brytyjsko-iracka.
19 kwietnia:
założono Muzeum Ameryki w Madrycie.
premiera sztuki Bertolta Brechta Matka Courage i jej dzieci.
23 kwietnia – wojna grecko-włoska: w Salonikach podpisano akt kapitulacji Grecji wobec wojsk włoskich i niemieckich.
24 kwietnia – kampania śródziemnomorska: rozpoczęła się operacja „Demon”; ewakuacja na Kretę i do Egiptu około 50 tys. żołnierzy alianckich (głównie Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego) z plaż i portów zajętej przez Niemców Grecji.
25 kwietnia – kampania bałkańska: zwycięstwo wojsk niemieckich nad australijsko-nowozelandzkimi w bitwie pod Termopilami.
27 kwietnia – kampania bałkańska: wojska niemieckie wkroczyły do Aten.
28 kwietnia:
bitwa o Atlantyk: niemiecki okręt podwodny U-65 został zatopiony na północnym Atlantyku przez brytyjski niszczyciel HMS Douglas; zginęła cała 50-osobowa załoga.
Isaías Medina Angarita został wybrany przez Kongres Narodowy na urząd prezydenta Wenezueli.
29 kwietnia – chorwaccy ustasze dokonali masakry 192 (lub 196) serbskich mieszkańców wsi Gudovac.
30 kwietnia:
w okupowanej Grecji powstał kolaboracyjny rząd Jeorjosa Tsolakoglu.
bitwa o Atlantyk: niemiecki okręt podwodny U-552 zatopił na północnym Atlantyku brytyjski statek pasażersko-towarowy „Nerissa”; zginęło 207 osób.
Maj – katastrofa górnicza w kopalni węgla kamiennego „Ruben” w Neurode (obecnie Nowa Ruda); podczas przebijania przekopem pokładu „Franciszek” doszło do największej katastrofy w noworudzkich kopalniach. Zginęło 187 górników.
1 maja – premiera filmu Obywatel Kane.
2 maja – kampania śródziemnomorska: brytyjski niszczyciel HMS Jersey wszedł na niemiecką minę magnetyczną i zatonął przy wejściu do portu La Valetta na Malcie; zginęło 2 oficerów i 33 marynarzy.
5 maja:
cesarz Hajle Syllasje I powrócił do Addis Abeby.
Isaías Medina Angarita został prezydentem Wenezueli.
6 maja:
Józef Stalin został szefem rządu ZSRR zastępując Wiaczesława Mołotowa.
dokonano oblotu amerykańskiego samolotu myśliwsko-szturmowego Republic P-47 Thunderbolt.
8 maja – podszywający się pod jednostkę norweską niemiecki krążownik pomocniczy HSK Pinguin został zatopiony na Oceanie Indyjskim przez brytyjski krążownik HMS Cornwall. Zginęło 342 członków załogi i 203 brytyjskich jeńców wojennych.
9 maja – bitwa o Atlantyk: Brytyjczycy przechwycili niemiecki okręt podwodny U-110 wraz z maszyną szyfrującą Enigma.
10 maja – Rudolf Heß, jeden z przywódców III Rzeszy, zastępca Führera, w tajemnicy poleciał samolotem Me 110E do Szkocji, gdzie został aresztowany; lot Heßa i jego pobyt na terenie Wielkiej Brytanii uchodzą za jedną z największych zagadek II wojny światowej, dokumenty zostały utajnione przez Brytyjczyków na 75 lat.
11 maja – chorwaccy ustasze uprowadzili 373 serbskich mieszkańców chorwackiego Glina i zamordowali ich w sąsiedniej wsi.
12 maja – Konrad Zuse zaprezentował w Berlinie pierwszy działający, w pełni automatyczny komputer o zmiennym programie Z3.
13 maja – feldmarszałek Wilhelm Keitel wydał w imieniu Hitlera rozkaz o „Jurysdykcji Barbarossa”, regulujący zasady postępowania Wehrmachtu na terenach przyszłej okupacji niemieckiej w ZSRR.
15 maja:
II wojna światowa w Afryce: Brytyjczycy rozpoczęli operację „Brevity”, której celem było wyzwolenie Tobruku.
dokonano oblotu pierwszego brytyjskiego samolotu odrzutowego Gloster E.28/39.
Élie Lescot został prezydentem Haiti.
16 maja – w Mongolii ustanowiono Order Suche Batora.
17 maja:
II wojna światowa w Afryce: zwycięstwo wojsk brytyjskich nad włoskimi w bitwie pod Amba Alagi w Etiopii.
w Tiranie 19-letni Vasil Laçi ostrzelał z rewolweru limuzynę, którą jechali król Włoch Wiktor Emanuel III i premier kolaboracyjnego rządu albańskiego Shefqet Verlaçi. Obaj nie odnieśli obrażeń.
18 maja – książę Aimone (jako Tomisław II) został królem marionetkowego państwa chorwackiego pod kontrolą Włoch i Niemiec.
20 maja – kampania śródziemnomorska: wojska niemieckie przeprowadziły desant na Kretę.
21 maja – utworzono norweską formację hitlerowskiego Allgemeine SS (Norges SS).
24 maja – bitwa o Atlantyk: w Cieśninie Duńskiej pancernik Bismarck zatopił krążownik HMS „Hood” z 1418 marynarzami i oficerami na pokładzie.
27 maja – bitwa o Atlantyk: niemiecki pancernik Bismarck został zatopiony przez Brytyjczyków. Spośród 2220 członków załogi uratowało się 115.
30 maja:
zakończyła się wojna brytyjsko-iracka.
kampania bałkańska: Kreta została opanowana przez wojska niemieckie.
31 maja:
bitwa o Anglię: Niemcy dokonali nalotu bombowego na Dublin, pomimo że Irlandia ogłosiła swoją neutralność w wojnie.
kampania bałkańska: po inwazji niemieckiej wojska brytyjskie ewakuowały się z Krety.
1 czerwca – wraz z zajęciem przez Niemców Krety zakończyła się kampania bałkańska.
2 czerwca – kampania bałkańska: w odwecie za opór stawiany przez miejscową ludność niemieckim spadochroniarzom podczas desantu na Kretę rozstrzelali oni kilkudziesięciu mężczyzn z wioski Kondomari.
3 czerwca – kampania bałkańska: oddział niemieckich strzelców górskich dokonał masakry około 180 mieszkańców wsi Kandanos na Krecie, w odwecie za rzekome zabójstwa niemieckich jeńców.
5 czerwca – w wyniku pożaru wywołanego japońskim nalotem na chińskie miasto Chongqing udusiło się około 4 tys. osób kryjących się przed bombami w tunelu.
6 czerwca – feldmarszałek Wilhelm Keitel wydał w imieniu Hitlera rozkaz nakazujący niemieckim oddziałom na przyszłym froncie wschodnim rozstrzeliwanie wziętych do niewoli radzieckich komisarzy politycznych (Kommissarbefehl).
8 czerwca – kampania śródziemnomorska: wojska alianckie dokonały inwazji na Syrię i Liban.
9 czerwca – operacja „Exporter”: zwycięstwo Aliantów nad wojskami Francji Vichy w bitwie nad rzeką Litani w Libanie.
14 czerwca – rozpoczęły się masowe deportacje obywateli Litwy, Łotwy i Estonii na Syberię.
15 czerwca – rozpoczęła się aliancka odsiecz dla oblężonego Tobruku (operacja „Battleaxe”).
17 czerwca – Amerykanin Lester Steers ustanowił w Los Angeles rekord świata w skoku wzwyż (2,11 m), który przetrwał do 1953 roku.
18 czerwca – Turcja zawarła traktat o przyjaźni i nieagresji z III Rzeszą, formalnie zachowując neutralność.
22 czerwca:
atak Niemiec na ZSRR (operacja Barbarossa).
Rumunia i Włochy wypowiedziały wojnę ZSRR.
Rapid Wiedeń zdobył tytuł piłkarskiego mistrza Niemiec jako jedyna w historii drużyna austriacka.
23 czerwca – Słowacja wypowiedziała wojnę ZSRR.
24 czerwca – zwodowano japoński lotniskowiec Hiyō.
25 czerwca:
po atakach sowieckiego lotnictwa bombowego na miasta fińskie Finlandia wypowiedziała wojnę ZSRR.
kryzys przesilenia letniego: rząd szwedzki, wbrew ogłoszonej neutralności, zgodził się na tranzyt wojsk niemieckich na front wschodni.
w Kownie doszło do pogromu ludności żydowskiej.
w lesie Rainiai funkcjonariusze NKWD i żołnierze Armii Czerwonej zamordowali 76 więźniów przywiezionych z więzienia w Telszach.
26 czerwca:
po zajęciu miasta Szawle na Litwie Niemcy rozstrzelali około tysiąca miejscowych Żydów.
w obozie dla polskich jeńców i uchodźców wojennych w Prawieniszkach na Litwie NKWD dokonało masakry 477 osób.
27 czerwca:
Węgry wypowiedziały wojnę ZSRR.
rozpoczęła się trzydniowa masakra ponad 13 tysięcy Żydów w mieście Jassy w Rumunii.
29 czerwca:
atak Niemiec na ZSRR: kapitulacja Mińska.
rozpoczęła się operacja „Silberfuchs”, nieudana niemiecko-fińska próba zajęcia Murmańska.
6 lipca – rozpoczęła się miesięczna bitwa pod Smoleńskiem.
7 lipca – amerykańskie wojska wylądowały w Islandii celem zapobieżenia niemieckiej inwazji.
16 lipca – w okolicach Witebska dostał się do niemieckiej niewoli Jakow Dżugaszwili, syn Józefa Stalina.
30 lipca – w Londynie podpisano polsko-radziecki układ Sikorski-Majski, przewidujący m.in. wznowienie stosunków dyplomatycznych, amnestię dla polskich więźniów i utworzenie armii polskiej w ZSRR.
1 sierpnia – rozpoczęła się seryjna produkcja samochodu Willys Jeep.
6 września – w Paryżu powstała Polska Organizacja Walki o Niepodległość.
10 sierpnia – w Sztokholmie, Szwed Gunder Hägg ustanowił rekord świata w biegu na 1500 m wynikiem 3.47,6 s.
12 sierpnia – w ZSRR wydano amnestię dla obywateli Polski przebywających w łagrach.
14 sierpnia – Franklin Delano Roosevelt i Winston Churchill podpisali deklarację zwaną Kartą Atlantycką.
22 sierpnia – masakra dzieci żydowskich w Białej Cerkwi na Ukrainie.
23 sierpnia – Niemcy i ich litewscy kolaboranci dokonali ostatecznej likwidacji getta w Poniewieżu, mordując 7523 Żydów.
25 sierpnia – rozpoczęła się brytyjsko-radziecka interwencja w Iranie, będącego miejscem silnej infiltracji wywiadu niemieckiego.
28 sierpnia – została zlikwidowana Niemiecka Nadwołżańska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka.
29 sierpnia – Arthur Fadden został premierem Australii.
11 września:
w Niemczech opatentowano metadon.
rozpoczęła się budowa Pentagonu w Waszyngtonie.
12 września – dokonano oblotu brytyjskiego szybowca transportowego Airspeed Horsa.
15 września – rozpoczęto seryjną produkcję radzieckiego czołgu T-60.
16 września – szach Iranu Reza Pahlawi, pod naciskiem Wielkiej Brytanii i ZSRR, abdykował na rzecz swego syna, Mohammada.
21 września – dokonano oblotu amerykańskiego bombowca B-29.
24 września:
Londyn: członkowie koalicji antyhitlerowskiej podpisali Kartę Atlantycką.
powstał francuski rząd emigracyjny.
25 września:
II wojna chińsko-japońska : tzw. pięciu wojowników z góry Langya odciągnęło kilkusetosobowy oddział japoński od miejsca zamieszkanego przez cywilów i oddziału chińskiego w stronę góry Langya (prowincja Hebei). Akcja ta dała czas Chińczykom na zorganizowanie oporu. Żołnierze, ostrzeliwani przez wroga, zdecydowali się na skok z góry, w wyniku czego 3 z nich poniosło śmierć na miejscu.
w Hiszpanii utworzono Narodowy Instytut Przemysłu (INI).
26 września – operacja Barbarossa: zwycięstwem Niemców zakończyła się bitwa o Kijów, w jej wyniku straty (zabici, zaginieni i wzięci do niewoli) wynosiły ponad 600 tysięcy żołnierzy radzieckich.
27 września – Reinhard Heydrich został mianowany Protektorem Czech i Moraw.
28 września – Adolf Hitler ustanowił odznaczenie Krzyża Niemieckiego.
8 października – hitlerowcy rozpoczęli masakrę 16 tys. Żydów z getta w Witebsku.
18 października – japoński kontrwywiad aresztował w Tokio agenta INO NKWD Richarda Sorge.
20–21 października – wyniku akcji odwetowej hitlerowcy rozstrzelali od 2800 do 5000 mieszkańców serbskiego miasta Kragujevac.
23 października – premiera amerykańskiego filmu animowanego Dumbo, wyprodukowanego przez wytwórnię Walta Disneya.
30 października:
Franklin Delano Roosevelt wyraził zgodę na udzielenie pożyczki dla Związku Radzieckiego w ramach Lend-Lease Act.
wojska niemiecko-rumuńskie rozpoczęły oblężenie Sewastopola.
31 października – na Mount Rushmore w Dakocie Południowej zakończono 14-letnie prace nad wykutym w skale monumentem, przedstawiającym głowy czterech prezydentów USA.
3 listopada – w Niemczech zwiększono opodatkowanie wyrobów tytoniowych o 85–95% ceny detalicznej.
8 listopada – powstała Komunistyczna Partia Albanii.
14 listopada – zatonął brytyjski lotniskowiec HMS Ark Royal storpedowany poprzedniego dnia przez niemiecki okręt podwodny.
19 listopada – na Oceanie Indyjskim doszło do bitwy morskiej HMAS „Sydney” z HSK „Kormoran”.
22 listopada – w katastrofie lotniczej we Wrocławiu zginął niemiecki as myśliwski Werner Mölders.
25 listopada – Finlandia przystąpiła do paktu antykominternowskiego.
26 listopada – amerykański sekretarz stanu Cordell Hull przekazał ambasadorowi Cesarstwa Japonii notę dyplomatyczną w formie ultimatum, będącą ostatnim elementem sankcji Stanów Zjednoczonych wobec Japonii.
30 listopada – generał Władysław Sikorski rozpoczął oficjalną wizytę w Związku Radzieckim.
3 grudnia:
Józef Stalin w trakcie spotkania z generałami Władysławem Sikorskim i Władysławem Andersem oświadczył, że w sowieckich obozach nie ma już polskich oficerów, a zaginieni zapewne uciekli do Mandżurii.
rozpoczęło nadawanie Chińskie Radio Międzynarodowe.
4 grudnia – w Moskwie zakończyły się dwudniowe rozmowy między Józefem Stalinem a gen. Władysławem Sikorskim.
5 grudnia:
w czasie bitwy pod Moskwą rozpoczęła się kontrofensywa zimowa wojsk radzieckich.
Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Finlandii, Węgrom i Rumunii.
7 grudnia:
atak na Pearl Harbor: Japończycy przeprowadzili niespodziewany atak na amerykańską bazę wojskową Pearl Harbor na Hawajach.
Kanada wypowiedziała wojnę Finlandii, Węgrom, Rumunii i Japonii.
8 grudnia – Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i jej dominia oraz sojusznicy wypowiedzieli wojnę Japonii.
11 grudnia – Niemcy i Włochy wypowiedziały wojnę Stanom Zjednoczonym, natomiast Polska znalazła się w stanie wojny z Imperium Japońskim.
12 grudnia – premiera filmu Wilkołak.
13 grudnia – ponad 6 tys. osób zginęło po przerwaniu brzegów górskiego jeziora i zalaniu przez falę powodziową wschodniej dzielnicy miasta Huaraz w Peru.
16 grudnia – do służby wszedł Yamato, największy pancernik świata i największy okręt II wojny światowej.
19 grudnia – w związku z niepowodzeniami na froncie wschodnim Adolf Hitler objął osobiście stanowisko Naczelnego Dowódcy Wojsk Lądowych.
21 grudnia:
Stany Zjednoczone wypowiedziały wojnę Niemcom i Włochom.
zawarto tajlandzko-japoński sojusz wojskowy.
23 grudnia – dokonano oblotu amerykańskiego samolotu transportowego Douglas C-47 Skytrain.
26 grudnia – Winston Churchill jako pierwszy brytyjski premier wygłosił przemówienie w Kongresie USA.
Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny (szw. Nobelpriset i fysiologi eller medicin) – jest nagrodą przyznawaną corocznie przez Instytut Karolinska za wyjątkowe osiągnięcia naukowe z różnych dziedzin fizjologii lub medycyny. Jest jedną z pięciu Nagród Nobla ustanowionych w testamencie przez Alfreda Nobla (zm. w 1896 roku). Jak zapisał on w swoim testamencie, nadzór nad nagrodą sprawuje Fundacja Noblowska, a przyznawana jest ona przez zgromadzenie wybierane przez Instytut Karolinska. Określana potocznie jako „Nagroda Nobla z medycyny”, w rzeczywistości była precyzyjnie opisana przez Nobla w jego testamencie, jako nagroda z „fizjologii lub medycyny”. Z tego powodu może być przyznana w każdej ze szczegółowych dziedzin obu tych nauk. Pierwszym laureatem nagrody był w roku 1901 Niemiec Emil Adolf von Behring.Ivan Gašparovič (ur. 27 marca 1941 w Poltárze) – słowacki polityk i wykładowca, profesor prawa, prezydent Słowacji od 15 czerwca 2004.
Podstrony: [1] 2 [3] [4] [5]
Warto wiedzieć że... beta
Walter Johannes Mixa (ur. 25 kwietnia 1941 w Chorzowie) – niemiecki biskup rzymskokatolicki, obecnie biskup senior diecezji augsburskiej.
Dni Petlury – aresztowanie i zabójstwa Żydów we Lwowie po zajęciu miasta przez Wehrmacht po ataku Niemiec na ZSRR połączone z grabieżą ich mieszkań. Zaplanowany i zorganizowany przez niemieckie władze okupacyjne przy udziale milicji ukraińskiej i cywilnych bojówkarzy ukraińskich z podlwowskich wsi. Przeprowadzony w dniach 25–27 lipca 1941 roku. Kolokwialne określenie wydarzeń powstałe w 1941 pochodzi od nazwiska byłego prezydenta Ukraińskiej Republiki Ludowej, Symona Petlury, zamordowanego w 1926 przez zamachowca żydowskiego pochodzenia inspirowanego przez OGPU.
Yamato (jap. 大和) – pancernik służący w Japońskiej Cesarskiej Marynarce Wojennej w okresie II wojny światowej, pierwszy okręt typu Yamato. Jego nazwa pochodziła od historycznej japońskiej prowincji Yamato. „Yamato”, wraz z bliźniaczym „Musashi”, były największymi pancernikami, jakie kiedykolwiek zbudowano, oba miały przy pełnym obciążeniu wyporność około 65 000 ton i miały artylerię główną w postaci dziewięciu dział kalibru 460 mm. Żaden z nich nie przetrwał wojny.
Wolf Klinz (ur. 13 września 1941 w Lipsku) – niemiecki polityk, ekonomista i menedżer, od 2004 poseł do Parlamentu Europejskiego.
Stanley Cowell (ur. 5 maja 1941 w Toledo w Stanach Zjednoczonych) – amerykański pianista i kompozytor jazzowy, wraz z Charlesem Tolliverem współzałożyciel w 1971 roku wytwórni Strata-East Records.
Janusz Karol Barański (ur. 31 grudnia 1941 w Warszawie) – polski animator kultury, właściciel księgarni-antykwariatu "Nike" w Łodzi, działacz Stowarzyszenia Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza, instruktor harcerski w stopniu harcmistrza.
Wiesław Aleksander Niewęgłowski (ur. 11 lipca 1941 w Zbuczynie k. Siedlec) – polski prezbiter katolicki, pracownik naukowy, pisarz oraz były duszpasterz środowisk twórczych.
