1932

Rok 1932 / MCMXXXII

Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny (szw. Nobelpriset i fysiologi eller medicin) – jest nagrodą przyznawaną corocznie przez Instytut Karolinska za wyjątkowe osiągnięcia naukowe z różnych dziedzin fizjologii lub medycyny. Jest jedną z pięciu Nagród Nobla ustanowionych w testamencie przez Alfreda Nobla (zm. w 1896 roku). Jak zapisał on w swoim testamencie, nadzór nad nagrodą sprawuje Fundacja Noblowska, a przyznawana jest ona przez zgromadzenie wybierane przez Instytut Karolinska. Określana potocznie jako „Nagroda Nobla z medycyny”, w rzeczywistości była precyzyjnie opisana przez Nobla w jego testamencie, jako nagroda z „fizjologii lub medycyny”. Z tego powodu może być przyznana w każdej ze szczegółowych dziedzin obu tych nauk. Pierwszym laureatem nagrody był w roku 1901 Niemiec Emil Adolf von Behring.Ferdinand Édouard Buisson (ur. 20 grudnia 1841 w Paryżu, zm. 16 lutego 1932 tamże) – francuski pedagog i polityk, laureat pokojowej Nagrody Nobla.

stulecia: XIX wiek ~ XX wiek ~ XXI wiek
dziesięciolecia: 1900–1909 • 1910–1919 • 1920–1929 • 1930–1939 • 1940–1949 • 1950–1959 • 1960–1969
lata: 1922 « 1927 « 1928 « 1929 « 1930 « 1931 « 1932 » 1933 » 1934 » 1935 » 1936 » 1937 » 1942

Spis treści

1 Wydarzenia w Polsce

2 Wydarzenia na świecie

3 Urodzili się

4 Zmarli

5 Zdarzenia astronomiczne

6 Nagrody Nobla

7 Święta ruchome

8 Zobacz też

Wydarzenia w Polsce

8 stycznia – dokonano oblotu samolotu pasażerskiego PZL.4.

13 stycznia – ogłoszono wyroki w procesie brzeskim przywódców Centrolewu.

15 stycznia – w mieszkaniu przy ul. św. Gertrudy 6 w Krakowie policja zatrzymała 38 uczestniczek komunistycznego zebrania wychowawczyń dzieci i pielęgniarek. Spośród zatrzymanych aresztowano 12 osób.

19 stycznia – krakowska policja aresztowała dwóch członków Ligi Zielonej Wstążki, rozrzucających ulotki wzywające do bojkotu sklepów żydowskich.

8 lutego – został opatentowany polski pistolet Vis.

18 lutego – początek strajku górników Zagłębia Dąbrowskiego i Chrzanowskiego. W starciach z policją zginęło 4 robotników.

20 lutego – wszedł do służby okręt podwodny ORP Żbik.

25 lutego – zostało założone Częstochowskie Towarzystwo Naukowe.

Luty – strajk górników w Polsce.

6 marca – rozpoczął się II Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

11 marca – została wprowadzona reforma szkolnictwa, tzw. reforma jędrzejewiczowska.

16 marca – strajk powszechny 300 tys. robotników, zorganizowany przez Komisję Centralną Związków Zawodowych.

17 marca:

obniżono o 38% zasiłki dla bezrobotnych i skrócono okres ich wypłacania.

podczas strajku w Pabianicach w starciach z policją zginęło 5 osób.

23 marca – Aleksandr Juninskij z ZSRR został laureatem I nagrody II Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.

Kwiecień – strajki robotników rolnych w Polsce.

3 kwietnia – powstało Narodowe Stronnictwo Pracy.

20 kwietnia – weszła w życie Ustawa o prywatnych szkołach oraz zakładach naukowych i wychowawczych.

15 maja:

w Piotrkowie swe obrady rozpoczął III Zjazd OM TUR.

w Pabianicach, Jadwiga Wajs ustanowiła rekord świata w rzucie dyskiem wynikiem 40,345 m.

29 maja – został utworzony Instytut Radowy im. Marii Skłodowskiej-Curie, obecnie Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy.

1 czerwca – utworzono Pieniński Park Narodowy.

3 czerwca – dokonano oblotu samolotu RWD-6.

12 czerwca:

w Warszawie, Edward Trojanowski ustanowił rekord Polski w biegu na 200 m wynikiem 22,0 s.

w Królewskiej Hucie, Janusz Kusociński ustanowił rekord Polski w biegu na 1500 m wynikiem 3:54,0 s.

14 czerwca – doszło do tzw. kryzysu gdańskiego, gdy niszczyciel ORP Wicher wszedł do miejscowego portu, wymuszający prawa port d’attaché dla Polski.

18-19 czerwca – XI Mistrzostwa Polski kobiet w lekkiej atletyce. Trzy zwycięstwa Jadwigi Janowskiej: wzwyż – 1,43 m; w dal – 5,07 m; 5-bój 3 559,71 pkt oraz rekord świata Jadwigi Wajs w rzucie dyskiem wynikiem 42,43 m.

21 czerwca – rozpoczyna się bunt chłopski znany jako powstanie leskie.

23 czerwca – do służby wszedł kuter patrolowy Straży Granicznej ORP Batory, który jest najstarszym zachowanym polskim okrętem.

29 czerwca – Zygmunt Heljasz ustanowił w Poznaniu rekord świata w pchnięciu kulą wynikiem 16,05 m.

9 lipca – zostało zdławione powstanie leskie.

11 lipca – kodeks Makarewicza: reforma polskiego prawa karnego (m.in. legalizacja kontaktów homoseksualnych).

25 lipca – Polska i ZSRR podpisały w Moskwie pakt o nieagresji.

31 lipca:

Janusz Kusociński zdobył w Los Angeles złoty medal olimpijski w biegu na 10 000 m wynikiem 30:11,4 s.

w Gdyni po raz pierwszy obchodzono Święto Morza.

7 sierpnia – w Mysłowicach odbyły się pierwsze mistrzostwa Polski w jeździe indywidualnej na żużlu.

10 sierpnia – podniesienie bandery na niszczycielu ORP Burza.

11 sierpnia – utworzono Białowieski Park Narodowy, znany m.in. z największej na świecie populacji żubra na wolności.

17 sierpnia – otwarto Port lotniczy Wilno-Porubanek.

28 sierpnia – zwycięstwo polskich pilotów Franciszka Żwirko i Stanisława Wigury (Międzynarodowe Zawody Samolotów Turystycznych).

1 września – wszedł w życie nowy Kodeks karny.

2 września – wybuchł strajk powszechny w przemyśle naftowym.

5 września – została uruchomiona Elektrociepłownia Kalisz-Piwonice.

11 września – w wypadku lotniczym zginęli piloci: Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura.

21 września – podpisano umowę licencyjną z Fiatem na produkcję w kraju Fiata 508.

25 września – zostało wydane rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o wykonywaniu praktyki lekarskiej, które wprowadziło wymóg, aby konieczność medyczna usunięcia ciąży była potwierdzona przez dwóch lekarzy innych niż przeprowadzający zabieg, a podejrzenie, że do poczęcia doszło wskutek przestępstwa zostało stwierdzone odpowiednim zaświadczeniem prokuratora.

Październik – początek strajków chłopskich w Polsce.

18 października – sprinterka Stanisława Walasiewicz ustanowiła w Warszawie rekord Polski w biegu na 800 m, wynikiem 2:24,0 s.

2 listopada – Józef Beck został ministrem spraw zagranicznych w rządzie Aleksandra Prystora.

10 listopada – powołano Archiwum Państwowe w Katowicach.

12 listopada – początek rozruchów antyżydowskich we Lwowie.

11 listopada – odsłonięto pomnik Lotnika w Warszawie.

26 listopada – założono klub hokejowy Podhale Nowy Targ.

27 listopada – we Lwowie rozpoczęła się kolejna odsłona rozruchów antyżydowskich.

Warszawski Klub Narciarzy wybudował duże schronisko na Polanie Chochołowskiej.

Krościenko nad Dunajcem utraciło prawa miejskie z powodu spadku liczby mieszkańców.

Wydarzenia na świecie

1 stycznia – Poczta Stanów Zjednoczonych wydała serię 12 znaczków dla upamiętnienia dwusetnej rocznicy urodzin George’a Washingtona.

3 stycznia – Brytyjczycy aresztowali i internowali Mahatmę Gandhiego i Vallabhbhaia Patela, zdelegalizowano również ich partię – Kongres Narodowy.

6 stycznia – Joseph Lyons został premierem Australii.

7 stycznia – rząd amerykański, w odpowiedzi na japońską inwazję na Mandżurię, ogłosił doktrynę Stimsona (ang. Stimson Doctrine). Doktryna ta głosiła że Stany Zjednoczone nie uznają zmian terytorialnych w relacjach międzynarodowych, które zostały wymuszone zbrojnie.

8 stycznia – w Wielkiej Brytanii arcybiskup Canterbury zakazał wyznawcom kościoła anglikańskiego, którzy byli rozwiedzieni, ponownego małżeństwa.

12 stycznia – Hattie Caraway stała się pierwszą kobietą wybraną do Senatu Stanów Zjednoczonych.

14 stycznia – debiut koncertu fortepianowego G-dur francuskiego kompozytora Maurice’a Ravela. Orkiestrą „Lamoureux Orchestra” dyrygował sam Ravel, a solistką koncertu była Marguerite Long.

15 stycznia – w Niemczech bezrobocie osiągnęło poziom około 6 milionów osób.

21 stycznia – w Helsinkach podpisano fińsko-radziecki pakt o nieagresji.

22 stycznia – w Salwadorze wybuchło powstanie przeciwko dyktaturze gen. Maximiliano Martíneza.

24 stycznia:

rząd hiszpański uchwalił rozwiązanie Towarzystwa Jezusowego i konfiskatę jego mienia.

otwarto Stadio Renzo Barbera w Palermo.

26 stycznia – brytyjski okręt podwodny HMS M2 zatonął, śmierć poniosło 60 marynarzy. HMS M2 był dostosowany do transportu samolotów.

28 stycznia – japońskie siły zbrojne wkroczyły do Szanghaju, pod pretekstem stłumienia powstania antyjapońskiego.

29 stycznia – powstanie mniejszościowego rządu Karla Burescha w Austrii, kończy kryzys rządowy w tym kraju.

30 stycznia – ukazała się powieść autorstwa Aldousa Huxleya Nowy wspaniały świat.

31 stycznia – japońskie okręty przybyły do Nankinu.

2 lutego:

rozpoczęła się ogólna konwencja rozbrojeniowa w Genewie.

Liga Narodów ponownie zaleca negocjacje między Japonią i Chinami.

agencja rządu USA pod nazwą Korporacja Odbudowy Finansów (ang. Reconstruction Finance Corporation) rozpoczyna operację w Waszyngtonie.

4 lutego:

rozpoczęły się Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Lake Placid w stanie Nowy Jork.

japońskie wojska wkraczają do chińskiego miasta Harbin.

11 lutego – w Watykanie papież Pius XI spotkał się z Benito Mussolinim.

15 lutego – pierwszy odcinek słuchowiska „Clara, Lu & Em”, uważanego za pierwowzór opery mydlanej, został wyemitowany przez stacje radiową NBC.

18 lutego – Japonia proklamowała powstanie państwa Mandżukuo niezależnego od Chin, a powstałego na okupowanych przez nią obszarach Mandżurii, w północno-wschodnich Chinach.

20 lutego – André Tardieu został po raz trzeci premierem Francji.

23 lutego – w wiosce Olăneşti w Mołdawskiej SRR zastrzelono 40 „kułaków”, co odbiło się szerokim echem w prasie europejskiej.

25 lutego – Adolf Hitler otrzymał niemieckie obywatelstwo przez naturalizację, co umożliwiło mu ubieganie się w wyborach o stanowisko kanclerza Niemiec.

27 lutego:

doszło do nieudanej próby obalenia rządu w Finlandii (fiń. Mäntsälän kapina).

John Chadwick ogłosił na łamach tygodnika Nature odkrycie neutronu.

1 marca:

z domu w pobliżu miejscowości Hopewell w stanie New Jersey, zostało porwane niemowlę – syn Charlesa Lindbergha.

Puyi zostaje mianowany prezydentem, zależnego od Japonii, Cesarstwa Mandżukuo.

3 marca – wycofaniem wojsk chińskich zakończyły się chińsko-japońskie walki o miasto wywołane przez tzw. incydent szanghajski z 28 stycznia.

7 marca – w Dearborn w stanie Michigan policja otworzyła ogień do 3000 bezrobotnych, protestujących przed fabryką Forda (ang. River Rouge Plant) – cztery osoby zostały zabite.

9 marca – Éamon de Valera został wybrany na Prezydenta Rady Wykonawczej (ang. President of the Executive Council) w Wolnym Państwie Irlandzkim. Była to pierwsza zmiana w rządzie od 10 lat.

13 marca – w ostatnich powszechnych wyborach prezydenta Niemiec Paul von Hindenburg uzyskał ponad 7 milionów głosów więcej, niż Adolf Hitler; rozstrzygająca 2 tura głosowania odbyła się 10 kwietnia.

18 marca:

rozpoczęły się pokojowe negocjacje pomiędzy Chinami i Japonią.

założono klub piłkarski Real Saragossa.

19 marca – został otwarty most w Sydney nad zatoką Port Jackson – Sydney Harbour Bridge.

20 marca – sterowiec Graf Zeppelin rozpoczął regularne rejsy do Ameryki Południowej.

25 marca – premiera filmu Człowiek-małpa z olimpijskim medalistą Johnnym Weissmullerem w roli głównej – pierwszy film o Tarzanie.

28 marca – w Tel Awiwie rozpoczęła się I Olimpiada Machabejska (międzynarodowe igrzyska żydowskie).

5 kwietnia – po przeprowadzonym referendum, przepisy o prohibicji przestały obowiązywać w Finlandii.

6 kwietnia:

prezydent USA Herbert Hoover wypowiedział się za ograniczeniem zbrojeń.

w Berlinie rozpoczął się proces Otto Wackera – oszusta handlującego dziełami sztuki.

10 kwietnia:

wybory prezydenckie w Niemczech: Paul von Hindenburg został wybrany ponownie prezydentem Niemiec, pokonując w II turze Adolfa Hitlera.

w Moskwie podpisano polsko-radziecką umowę „O stosunkach prawnych na granicy państwowej”.

12 kwietnia – premiera filmu Ludzie z hotelu.

14 kwietnia – John Cockcroft i Ernest Walton dokonali reakcji jądrowej przyspieszonymi (w specjalnie zbudowanym akceleratorze) cząstkami – protonami.

17 kwietnia – w Etiopii cesarz Haile Selassie ogłosił prawo zabraniające niewolnictwa.

23 kwietnia – w ZSRR rozwiązano Proletkult.

2 maja – po raz pierwszy w amerykańskim radiu został wyemitowany program Jacka Benny’ego.

4 maja – skazany na 11 lat pozbawienia wolności za oszustwa podatkowe Al Capone został przewieziony do ciężkiego więzienia federalnego w Atlancie.

6 maja – w Paryżu Paul Gorguloff postrzelił francuskiego prezydenta Paula Doumera, który zmarł następnego dnia.

10 maja:

Albert Lebrun zostaje wybrany prezydentem Francji.

pieśń Het Wilhelmus została ustanowiona hymnem Holandii.

12 maja – po 10 tygodniach od uprowadzenia, kilka kilometrów od domu, odnaleziono ciało syna Charlesa Lindbergha.

14 maja – w Londynie oddano do użytku Broadcasting House, główną siedzibę BBC.

15 maja:

w ZSRR Stalin ogłosił plan partyjnej i państwowej polityki religijnej. Zgodnie z nim do dnia 1 maja 1937 r. na całym terytorium ZSRR nie powinien pozostać ani jeden dom modlitewny i samo pojęcie Boga winno zostać przekreślone jako przeżytek średniowiecza, jako instrument ucisku mas pracowniczych.

japońskie wojska opuściły Szanghaj.

premier Japonii Tsuyoshi Inukai zginął w zamachu zorganizowanym przez oficerów Japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej.

16 maja:

w Bombaju doszło do zamieszek pomiędzy wyznawcami Hinduizmu i Muzułmanami. W starciach tych zginęło i odniosło rany tysiące osób.

u wybrzeży Jemenu zatonął francuski statek pasażerski MS Georges Philippar. Zginęły 54 spośród 865 osób na pokładzie.

20 maja – Engelbert Dollfuß został kanclerzem Austrii.

20-21 maja – Amelia Earhart przeleciała z USA do Derry w Irlandii Północnej w 14 godzin i 54 minuty.

21 maja – trzęsienie ziemi zniszczyło miasto Zacatecoluca w Salwadorze.

24 maja – niemiecki astronom Karl Wilhelm Reinmuth odkrył planetoidę (1862) Apollo, potencjalnie zagrażającą Ziemi.

26 maja – Aleksandros Papanastasiu został po raz drugi premierem Grecji.

28 maja – zakończono budowę tamy Afsluitdijk w Holandii, wskutek czego dawna morska zatoka Zuiderzee została przekształcona w słodkowodne jezioro IJsselmeer.

29 maja – około 15 tys. weteranów I wojny światowej zorganizowało zlot w Waszyngtonie, domagając się natychmiastowego wypłacenia wojskowej bonifikaty (ang. Bonus Army).

30 maja – niemiecki kanclerz Heinrich Brüning podał się do dymisji. Prezydent Hindenburg zaproponował Franzowi von Papenowi objęcie tego stanowiska.

1 czerwca – Franz von Papen został kanclerzem Niemiec.

3 czerwca:

Édouard Herriot został po raz trzeci premierem Francji.

Ásgeir Ásgeirsson został premierem Islandii.

4 czerwca – doszło do wojskowego puczu w Chile.

5 czerwca:

Harmodio Arias Madrid został po raz drugi prezydentem Panamy.

w Finlandii utworzono faszystowskie i nacjonalistyczne ugrupowanie polityczne Patriotyczny Ruch Ludowy (IKL).

w Haarlemie Holenderka Tollien Schuurman ustanowiła rekord świata w biegu na 100 m wynikiem 11,9 s.

6 czerwca:

Alexandru Vaida-Voievod został po raz drugi premierem Rumunii.

w USA ustanowiono „Akt Przychodu” (ang. The Revenue Act of 1932), był to pierwszy federalny podatek nałożony na paliwo do samochodów (1 cent na każdy galon paliwa).

14 czerwca – w Niemczech został cofnięty zakaz działalności oddziałów szturmowych NSDAP – SA i SS.

15 czerwca – wybuch wojny pomiędzy Boliwią a Paragwajem.

16 czerwca:

Carlos Dávila został prezydentem Chile.

w Lozannie rozpoczęła się konferencja międzynarodowa w sprawie definitywnego rozwiązania kwestii spłat niemieckich reparacji wojennych na podstawie tzw. planu Younga.

19 czerwca – w Helsinkach, Fin Lauri Lehtinen ustanowił rekord świata w biegu na 5000 m wynikiem 14.17,0 s.

20 czerwca – rozpoczęły się negocjacje w sprawie unii celnej Belgii, Holandii i Luksemburga (Benelux).

24 czerwca – po relatywnie bezkrwawym wojskowym puczu Syjam stał się monarchią konstytucyjną.

5 lipca – António de Oliveira Salazar został faszystowskim premierem Portugalii (funkcję tę pełnił przez następne 36 lat).

7 lipca – francuski okręt podwodny „Sromethee” zatonął w pobliżu Cherbourga, 66 osób straciło życie.

8 lipca – indeks akcji Dow Jones Industrial Average, osiągnął najniższy poziom w czasie wielkiego kryzysu, spadł do wartości 41,22.

9 lipca – Szwajcaria darowała dług wojenny Republice Weimarskiej.

12 lipca:

Norwegia zaanektowała północną Grenlandię.

w Ankarze założono Instytut Języka Tureckiego.

17 lipca – Krwawa niedziela Altońska: w Niemczech w Altonie doszło do zamieszek, uzbrojeni bojówkarze komunistyczni zaatakowali bojówki NSDAP należące do organizacji S.A. W starciach zginęło 18 osób.

25 lipca – w Moskwie zawarto pakt o nieagresji między Polską a ZSRR.

28 lipca – prezydent Herbert Hoover wydał rozkaz armii, użycia siły przeciwko weteranom I wojny światowej, domagającym się zapłaty (ang. Bonus Army). Do następnego dnia oddziały Armii Amerykańskiej rozproszyły weteranów w Waszyngtonie.

30 lipca:

rozpoczęły się Letnie Igrzyska Olimpijskie w Los Angeles.

w Los Angeles odbyła się premiera filmu Walta Disneya pod tytułem Kwiaty i drzewa (ang. Flowers and Trees) – pierwszego kolorowego (Technicolor) filmu animowanego.

31 lipca – wybory do Reichstagu wygrała NSDAP, zdobywając 37,7% głosów.

Sierpień – początek buntu farmerów na środkowym zachodzie w USA.

1 sierpnia:

w Los Angeles, Amerykanin Glenn Hardin ustanowił rekord świata w biegu na 400 m ppł. wynikiem 51,9 s.

po raz drugi był obchodzony Międzynarodowy Rok Polarny, rozpoczęła się międzynarodowa współpraca naukowców na temat regionów polarnych Ziemi.

2 sierpnia:

po raz pierwszy został zaobserwowany pozyton, dokonał tego Carl David Anderson.

w Los Angeles, Brytyjczyk Tommy Hampson ustanowił rekord świata w biegu na 800 m wynikiem 1.49,8 s.

4 sierpnia – w Los Angeles, Amerykanka Mildred Didrikson ustanowiła rekord świata w biegu płotkarskim na 80 m wynikiem 11,7 s.

5 sierpnia – w Los Angeles, Amerykanin Bill Carr ustanowił rekord świata w biegu na 400 m wynikiem 46,2 s.

6 sierpnia – po raz pierwszy odbył się Festiwal Filmowy w Wenecji, wbrew pozorom nie odbywa się w Wenecji, tylko na wyspie Lido.

10 sierpnia – meteoryt (chondryt) o masie około 5,1 kilograma rozpadł się na co najmniej 7 części, uderzył w ziemię w pobliżu miasta Archie w stanie Missouri w USA.

18 sierpnia:

balonem August Piccard osiągnął rekordową wysokość 16,197 metrów, dokonując w czasie lotu pomiarów dotyczących atmosfery i promieniowania kosmicznego.

pierwszy samotny przelot nad Atlantykiem w trudniejszym kierunku zachodnim, dokonany przez szkockiego pilota Jim Mollisona na lekkim samolocie sportowym de Havilland Puss Moth.

22 sierpnia – BBC rozpoczęła eksperymentalną emisję programu telewizyjnego.

28 sierpnia – w Berlinie Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura wygrali międzynarodowe zawody lotnicze Challenge.

30 sierpnia – Hermann Göring został wybrany przewodniczącym parlamentu Republiki Weimarskiej – Reichstagu.

31 sierpnia – całkowite zaćmienie słońca było widoczne w północnej Kanadzie, a w USA w stanach: Vermont, New Hampshire, Maine i na półwyspie Cape Cod w stanie Massachusetts.

6 września – w Hiszpanii zniesiono kary śmierci i dożywotniego pozbawienia wolności.

9 września – w ramach II Republiki Hiszpańskiej, został przywrócony „Generalitat”, samorząd kataloński, a od 25 września Katalonia uzyskała autonomię polityczną.

11 września:

lecąc na miting lotniczy do Pragi, Franciszek Żwirko wraz ze Stanisławem Wigurą zginęli w katastrofie w lesie pod Cierlickiem Górnym koło Cieszyna na Śląsku Cieszyńskim, na terenie Czech na skutek oderwania się skrzydła samolotu RWD-6 podczas burzy.

wystartowała najwyższa francuska liga piłkarska Ligue 1.

16 września – premiera filmu Blond Venus z Marlene Dietrich w roli głównej.

20 września – Mahatma Gandhi rozpoczął strajk głodowy w więzieniu w Pune.

23 września – została założona przez króla Abd al-Aziz ibn Sauda współczesna Arabia Saudyjska.

27 września – włoski transatlantyk SS Rex rozpoczął swój pierwszy rejs.

28 września – zgodnie z pruskimi statystykami, 115 osób zostało zabitych w zamieszkach w ciągu roku.

1 października – na wodach Kattegatu zatonął polski statek SS Niemen.

3 października – brytyjskie terytorium mandatowe w Mezopotamii uzyskało formalną niepodległość jako Królestwo Iraku.

15 października – linie lotnicze „Tata Airlines”, później przemianowane na Air India, dokonały pierwszego lotu.

19 października – książę Szwecji Gustaw Adolf poślubił swoją kuzynkę Sybillę Calmę Marię Alice Bathildis Feodora Prinzessin von Sachsen-Coburg-Gotha.

29 października – zwodowano statek pasażerski SS Normandie.

1 listopada:

gmach opery w San Francisco został oddany do użytku (ang. War Memorial Opera House).

Eva Braun usiłowała popełnić samobójstwo, strzelając sobie w szyję.

6 listopada – NSDAP wygrała przedterminowe wybory parlamentarne w Niemczech.

8 listopada – Franklin Delano Roosevelt wygrał wybory prezydenckie w USA.

9 listopada:

w Szwajcarii doszło do starć pomiędzy konserwatystami i socjalistami, 13 osób straciło życie a 60 zostało rannych.

huragan, który przeszedł przez miejscowość Santa Cruz del Sur na Kubie, zabił 2500 osób – była to największa klęska żywiołowa w historii Kuby.

16 listopada – w Nowym Jorku teatr pod nazwą „Palace Theatre” został przerobiony na kino. Data ta jest uważana za koniec opoki Wodewilu w przemyśle rozrywkowym i przełom w kulturze masowej w USA.

18 listopada – odbyła się 5. ceremonia wręczenia Oscarów.

19 listopada – druga żona Józefa Stalina została odnaleziona martwa w swym domu.

21 listopada:

niemiecki prezydent Paul von Hindenburg rozpoczął rozmowy z Hitlerem w sprawie utworzenia nowego rządu.

w Finlandii zdelegalizowano skrajnie prawicowy Ruch Lapua.

24 listopada – w Waszyngtonie w ramach organizacyjnych FBI zostało otwarte naukowe laboratorium do wykrywania przestępstw (ang. Scientific Crime Detection Laboratory).

29 listopada – Francja i ZSRR zawarły pakt o nieagresji.

3 grudnia – Hindenburg powołał Kurta von Schleichera na stanowisko kanclerza Niemiec (rząd Kurta von Schleichera).

10 grudnia – Tajlandia została monarchią konstytucyjną.

11 grudnia – na sesji Ligi Narodów ogłoszono wspólną (Wielka Brytania, USA i Francja) deklarację o równouprawnieniu Niemiec w rozbudowie sił morskich

12 grudnia – Japonia i ZSRR zreformowały wzajemne stosunki dyplomatyczne.

18 grudnia – Joseph Paul-Boncour został premierem Francji.

19 grudnia – BBC World Service rozpoczął nadawanie programu jako „BBC Empire Service”, później jako „Overseas Service”.

25 grudnia:

trzęsienie ziemi w prowincji Gansu w Chinach pozbawiło życia około 70 tys. osób.

rozgłośnia BBC nadała pierwszą audycję nagraną wcześniej na taśmie magnetycznej.

27 grudnia – na Manhattanie w Nowym Jorku został otwarty Radio City Music Hall.

Kobiety w Brazylii uzyskały gwarancję prawa wyborczego.

Pierwsza zapalniczka typu Zippo została wyprodukowana.

Wynalazek sprężyny o długości równej zero, oparty na prawie Hooke’a zrewolucjonizował budowę sejsmografów i grawimetrów.

Został przeprowadzony eksperyment (ang. Kennedy-Thorndike experiment), który udowodnił że pomiary czasu, jak i długości są zależne od prędkości, a więc eksperyment ten był w zgodzie z przewidywaniami wynikającymi ze szczególnej teorii względności.

Sir James Chadwick odkrył neutron.

Genetyk John Haldane opublikował pracę pod tytułem „Przyczyny Ewolucji” (ang. The Causes of Evolution), w której zunifikował prawa Mendla z naukową teorią ewolucji.

Gerhard Domagk odkrył prontosil pierwszy doustny antybiotyk, jednak pierwsze publikacje o tym odkryciu ukazały się dopiero w 1935 r.

Bezrobocie w Stanach Zjednoczonych osiągnęło 33% – 14 milionów osób.

Edgar Wallace (ur. 1 kwietnia 1875 w Londynie, zm. 10 lutego 1932 w Hollywood), pisarz angielski, autor tomu poezji („Songs”, 1895) i licznych, bardzo poczytnych (tłumaczonych na polski) powieści awanturniczo-kryminalnych, np. „The Square Emerald” (1926), „The Terror” (1927), „The Flying Squad” (1928).Edwin Jacob Garn (ur. 12 października 1932 w Richfield w Utah) – astronauta i polityk amerykański związany z Partią Republikańską.

Podstrony: 1 [2] [3] [4]