Rok 1920 ogłoszono[ | edytuj kod]
Rokiem Świętym Jakubowym
Wydarzenia w Polsce[ | edytuj kod]
3 stycznia – wojna polsko-bolszewicka: rozpoczęła się akcja zaczepna grupy wojsk gen. Edwarda Rydza-Śmigłego przeciwko bolszewikom na Dyneburg. Po całodziennych zaciętych walkach przy 30-stopniowym mrozie oddziały polskie weszły do miasta.
4 stycznia:
z Krakowa wyjechał pierwszy wagon prezentów zebranych w mieście dla żołnierzy frontu litewsko-białoruskiego (w Krakowie przygotowano ogółem około 35 tys. paczek).
w Bytomiu założony zostaje klub piłkarski Polonia Bytom.
7 stycznia – z powodu braku węgla pracę przerwała krakowska gazownia miejska. Zgasły lampy uliczne, a w wielu domach przestały działać piece. Dostawy gazu wznowiono następnego dnia rano, po otrzymaniu niewielkiego transportu węgla. Takie przerwy pojawiały się w Krakowie jeszcze kilka razy w ciągu tej zimy.
10 stycznia:
Gdańsk stał się Wolnym Miastem według postanowień traktatu wersalskiego.
Polska odzyskała dostęp do Bałtyku (72 km pas wybrzeża od Orłowa po Jezioro Żarnowieckie).
w ramach wymiany do Polski przybył pierwszy transport polskich uchodźców i zakładników z Rosji.
15 stycznia – wprowadzenie marki polskiej jako waluty obowiązującej w Polsce.
17 stycznia:
Wojsko Polskie pod wodzą gen. broni Józefa Hallera przekroczyło linię demarkacyjną pod Nieszawą.
Polska rozpoczęła przejmowanie Pomorza Gdańskiego przyznanego traktatem wersalskim.
18 stycznia – Wojsko Polskie wkroczyło do opuszczonego przez Niemców Torunia.
20 stycznia
oddziały Frontu Wielkopolskiego wkroczyły do Bydgoszczy, entuzjastycznie witane przez Polaków.
Sejm uchwalił ustawę o obywatelstwie polskim.
22 stycznia:
pierwsze po wojnie przyznanie orderu Virtuti Militari.
Antoni Petrykiewicz, 13-letni obrońca Lwowa, został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, zostając jego najmłodszym kawalerem w historii.
Wojsko Polskie wkroczyło do Chełmna.
23 stycznia – Wojsko Polskie wkroczyło do Grudziądza.
24 stycznia – Wojsko Polskie wkroczyło do Sępólna Krajeńskiego.
28 stycznia – Wojsko Polskie zajęło Pelplin i Kamień Krajeński (w II RP Kamień Pomorski).
29 stycznia – Wojsko Polskie wkroczyło do Czerska, Starogardu Gdańskiego i Tucholi.
30 stycznia – bojówki niemieckie zamordowały na Górnym Śląsku działacza polskiego Piotra Niedurnego.
31 stycznia:
wkroczenie Wojska Polskiego do Chojnic.
Plebiscyt na Górnym Śląsku: oddziały angielskie i włoskie obsadziły tereny plebiscytowe na Górnym Śląsku i w Olsztyńskim.
1 lutego – w Krakowie rozpoczął się strajk masarzy i rzeźników, usiłujących wymusić podniesienie cen maksymalnych ustalonych przez władze miejskie.
8 lutego:
oddziały brytyjskie i wysoki komisarz Ligi Narodów, Reginald Tower, przejęli Gdańsk z rąk Niemców.
Maciej Biesiadecki został pierwszym Komisarzem Generalnym RP w Wolnym Mieście Gdańsku.
Wojsko Polskie wkroczyło do Kartuz, przyłączając miasto do Rzeczypospolitej.
10 lutego – zaślubin Polski z morzem w Pucku dokonał gen. Józef Haller. Tym samym potwierdzono wykonanie jednego z punktów postanowień traktatu wersalskiego przyznającego Polsce 140-kilometrowy odcinek wybrzeża.
11 lutego – plebiscyt na Górnym Śląsku: władzę na Górnym Śląsku objęła Komisja Międzysojusznicza.
19 lutego – plebiscyt na Górnym Śląsku: w Bytomiu powołano Polski Komitet Plebiscytowy z Wojciechem Korfantym na czele.
20 lutego – w Świętochłowicach założono Klub Sportowy Śląsk Świętochłowice.
20-22 lutego – w Zakopanem odbyły się 1. narciarskie mistrzostwa Polski (Franciszek Bujak zwyciężył w biegu na 18 km).
29 lutego:
na Rynku Głównym w Krakowie odbył się wiec śląski z udziałem 100 tys. osób. Z tej okazji przybyło do miasta około 10 tys. gości ze Śląska Cieszyńskiego, Spisza i Orawy. W uchwalonych rezolucjach deklarowano wszelką pomoc na czas plebiscytu, zapowiadano, że sfałszowane wyniki plebiscytu nie zostaną uznane, a na wszelki gwałt ludność polska odpowie gwałtem.
w ramach „Tygodnia obrony Kresów Zachodnich” rozpoczęto w Krakowie zbiórkę pieniędzy, którą poparli wspólną odezwą prezes Polskiej Akademii Umiejętności (PAU) prof. K. Morawski, dowódca frontu śląskiego gen. F. Latinik oraz posłowie śląscy do Sejmu Ustawodawczego.
Marzec – odbyły się pierwsze wybory samorządowe w II RP.
10 marca – Wojna polsko-bolszewicka: wojska rosyjskie rozpoczęły ofensywę na zachód.
12 marca – Ruska Ludowa Republika Łemków została zlikwidowana przez wojsko polskie.
19 marca:
Józef Piłsudski został Pierwszym Marszałkiem Polski.
powstała pierwsza w II Rzeczypospolitej loża wolnomularska – Kopernik.
24 marca – Sejm uchwalił ustawę o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców – jeden z najstarszych, obowiązujących do dziś aktów prawnych.
28 marca:
wojna polsko-bolszewicka: w odpowiedzi na polską propozycję rozpoczęcia rokowań pokojowych w Borysowie, strona rosyjska zażądała innego miejsca i całkowitego wstrzymania ognia.
w ujeżdżalni wojskowej przy ul. Zwierzynieckiej w Krakowie odbyły się zapasy atletyczne oraz pierwszy w Polsce mecz bokserski.
4 kwietnia – w Katowicach utworzono Niemiecki Komisariat Plebiscytowy.
20 kwietnia – w Wielkich Hajdukach (obecnie Chorzów Batory) założono Klub Sportowy Ruch Chorzów.
21 kwietnia – Polska podpisała układ z Ukrainą o wzajemnym współdziałaniu wojskowym. Józef Piłsudski zawarł umowę z atamanem Semenem Petlurą. W umowie tej Polska uznała prawo Ukrainy do niezawisłości (Umowa warszawska).
22 kwietnia – Naczelny Wódz Wojska Polskiego Józef Piłsudski wydał dekret powołujący do życia Muzeum Wojska Polskiego; na stanowisko dyrektora instytucji wyznaczony został pułkownik Bronisław Gembarzewski, równocześnie dyrektor warszawskiego Muzeum Narodowego.
24 kwietnia – Polska i Ukraińska Republika Ludowa zawarły sojusz wojskowy.
25 kwietnia – wojna polsko-bolszewicka: rozpoczęła się wyprawa kijowska.
25-27 kwietnia – wojna polsko-bolszewicka: zagon na Koziatyn.
26 kwietnia:
wojna polsko-bolszewicka: oddziały polskie zajęły Żytomierz.
masakra strajkujących kolejarzy w Poznaniu. Od policyjnych kul zginęło 9 osób, 30 zostało rannych.
założono klub Gwiazda Bydgoszcz, najstarszy klub sportowy w mieście.
28 kwietnia – powstał pierwszy polski port wojenny w Pucku, którego struktury przeniesiono później do Gdyni.
4 maja – oddziały powstańców śląskich dotarły nad Odrę.
7 maja – wojna polsko-bolszewicka: oddziały polskie zajęły Kijów.
10 maja – rozpoczął się strajk powszechny na Górnym Śląsku, protestowano przeciwko niemieckiemu terrorowi.
14 maja:
wojna polsko-bolszewicka: początek kontrofensywy rosyjskiej.
został założony Związek Zawodowy Literatów Polskich.
w Warszawie rozpoczął się I Kongres Klasowych Związków Zawodowych.
w Bydgoszczy powstał Klub Sportowy Polonia.
16 maja – przeprowadzono wybory do Zgromadzenia Konstytucyjnego przyszłego Wolnego Miasta Gdańska.
17 maja – wojna polsko-bolszewicka: Wódz Naczelny Józef Piłsudski wydał dyrektywę o utworzeniu Frontu Północnego.
23 maja – powstała Narodowa Partia Robotnicza.
29 maja – wojna polsko-bolszewicka: Armia Czerwona rozpoczęła ofensywę na Ukrainie.
30 maja – założono klub sportowy Jagiellonia Białystok.
2 czerwca – w Olsztynie po raz pierwszy wykonano pieśń O Warmio moja miła.
4 czerwca – Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o tymczasowym ustroju władz szkolnych.
5 czerwca – 1 Armia Konna Siemiona Budionnego przerwała front polsko-rosyjski podczas wojny polsko-bolszewickiej.
6 czerwca – w Sopocie otwarto pierwsze kasyno na terenie obecnej Polski.
8 czerwca – plebiscyt na Górnym Śląsku: niemieckie bojówki napadły na Polski Komitet Plebiscytowy w hotelu „Lomnitz” w Bytomiu.
9 czerwca – ustąpił rząd Leopolda Skulskiego.
10 czerwca – wojna polsko-bolszewicka: wojska polskie i ukraińskie na skutek ofensywy Armii Czerwonej wycofały się z Kijowa.
14 czerwca – na inauguracyjnym posiedzeniu zebrało się Zgromadzenie Konstytucyjne Wolnego Miasta Gdańska.
17 czerwca – powołano Szkołę Morską w Tczewie.
20 czerwca – w kościele parafialnym w Wadowicach został ochrzczony Karol Wojtyła.
23 czerwca – utworzono pierwszy rząd Władysława Grabskiego.
27 czerwca:
Władysław Grabski został premierem RP.
w Warszawie utworzono Polski Związek Towarzystw Kolarskich, obecnie Polski Związek Kolarski.
1 lipca – powołanie Rady Obrony Państwa.
4 lipca – wojna polsko-bolszewicka: ruszyła ofensywa Tuchaczewskiego. W ciągu dwóch tygodni bolszewicy zajęli Mińsk, Wilno, Grodno (19 lipca) i Pińsk.
8 lipca – podczas wojny polsko-bolszewickiej w zdobytym przez bolszewików Tarnopolu proklamowano marionetkową Galicyjską Socjalistyczną Republikę Rad.
9 lipca:
wojna polsko-bolszewicka: bitwa pod Grebionką.
wojna polsko-bolszewicka: utracono dwa polskie pociągi pancerne: „Generał Iwaszkiewicz” pod Czarnym Ostrowiem i „Konarzewski” pod Bobrujskiem.
11 lipca – na Warmii, Mazurach i Powiślu odbył się plebiscyt. Zdecydowana większość opowiedziała się za przynależnością terenów plebiscytowych do Niemiec (tylko ok. 3,5% głosów za przynależnością do Polski).
14 lipca – wojna polsko-bolszewicka: oddziały polskie po walkach z Litwinami i bolszewikami wycofane zostały z Wilna. Litwini zajęli stację Nowe Troki-Landwarów.
15 lipca:
Sejm Ustawodawczy uchwalił Statut Organiczny Województwa Śląskiego, nadający autonomię polskiej części Górnego Śląska.
wprowadzenie ustawy o wykonaniu reformy rolnej
16-18 lipca – na stadionie Pogoni Lwów odbyły się I Mistrzostwa Polski w lekkiej atletyce
Stanisław Sośnicki triumfował w 6 konkurencjach:
100 m – 11,4 s.
4 × 100 m – 48,2 s.
skok wzwyż z miejsca – 1,26 m
skok w dal z miejsca – 2,87 m
skok w dal – 6,19 m
trójskok – 12,68 m
Wacław Kuchar ustanowił rekord Polski w biegu na 800 wynikiem 2.04,6 s.
19 lipca – wojska litewskie zajmują Puńsk, Sejny i Giby
24 lipca – został powołany Rząd Obrony Narodowej z Wincentym Witosem jako premierem. Członkami rządu byli także m.in. Ignacy Daszyński, Gabriel Narutowicz i Maciej Rataj.
27 lipca:
wojna polsko-bolszewicka: Armia Czerwona zajęła twierdzę Osowiec.
wojna polsko-bolszewicka: w obliczu ciężkiej sytuacji na froncie i zagrożenia kraju Episkopat Polski oddał Polskę pod opiekę Matki Boskiej.
28 lipca:
Rada Ambasadorów w Paryżu dokonała podziału Śląska Cieszyńskiego pomiędzy Polskę i Czechosłowację.
wojna polsko-bolszewicka: Armia Czerwona zajęła Białystok.
30 lipca – w Białymstoku utworzono Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski. Komitet ten ogłosił Manifest do polskiego ludu roboczego miast i wsi, w którym zapowiedział utworzenie Polskiej Republiki Radzieckiej.
30 lipca – wojska litewskie wkraczają do Suwałk
31 lipca – wojna polsko-bolszewicka: Armia Czerwona zajęła twierdzę Brześć nad Bugiem.
Sierpień – do Tarnowa przybył rząd Ukraińskiej Republiki Ludowej na czele z atamanem Symonem Petlurą (swą siedzibę miał w hotelu „Bristol” przy ul. Krakowskiej 9).
1 sierpnia – wojna polsko-bolszewicka: wydano rozkaz zakończenia obrony twierdzy Łomża, co otworzyło drogę sowietom na Warszawę.
6 sierpnia – podpisanie przez rząd litewski i sowieckie władze wojskowe konwencji w sprawie wycofania wojsk bolszewickich z zamieszkanych przez Polaków terenów (w tym Wilna), które przekazane miały być Litwie.
8 sierpnia – wojska litewskie wkraczają do Augustowa
9 sierpnia – Kazimierz Sosnkowski został ministrem spraw wojskowych.
10 sierpnia:
wojna polsko-bolszewicka: sowiecki 3. Korpus Kawalerii przekroczył Wisłę na północ od Warszawy.
Rada Obrony Państwa wydała odezwę do ludów świata, w której demaskowała postępowanie Sowietów w sprawie rokowań. Podkreślano pełną wykrętów rosyjską politykę stosowaną względem Polski oraz państw europejskich.
11 sierpnia – Rada Obrony Państwa ustanowiła Krzyż Walecznych – polskie odznaczenie wojskowe.
12–25 sierpnia – wojna polsko-bolszewicka: Bitwa Warszawska zakończona zwycięstwem wojsk polskich nad oddziałami Armii Czerwonej dowodzonej przez Tuchaczewskiego.
14 sierpnia – wojna polsko-bolszewicka: w bitwie warszawskiej zginął pod Ossowem ksiądz Ignacy Skorupka.
15 sierpnia – wojna polsko-bolszewicka: podczas bitwy warszawskiej polskim oddziałom udało się powstrzymać ofensywę bolszewicką.
16 sierpnia – wojna polsko-bolszewicka: koncentryczne uderzenie armii Władysława Sikorskiego, wyprowadzone z południowo-wschodnich fortów Modlina i znad Wkry, doprowadziło do opanowania Nasielska. Uderzenie to dało możliwość kontynuowania pomyślnych działań na Serock i Pułtusk.
17 sierpnia:
wojna polsko-bolszewicka: stoczono bitwę pod Zadwórzem nazywaną Polskimi Termopilami.
Niemcy, na fałszywą wieść o przegranej Bitwie Warszawskiej, rozpoczęli zajmowanie Śląska. Oddziały francuskie stacjonujące w Katowicach zmuszono do wycofania się.
plebiscyt na Górnym Śląsku: nacjonaliści niemieccy zamordowali w Katowicach polskiego lekarza Andrzeja Mielęckiego.
18-19 sierpnia – wojna polsko-bolszewicka: początek dwudniowej bitwy o Płock.
18 sierpnia – w więzieniu we Wronkach strażnicy pobili więźniarki-komunistki, m.in. Marię Koszutską.
19 sierpnia/20 sierpnia – w nocy z 19 na 20 sierpnia rozpoczęło się II powstanie śląskie (trwało do 25 sierpnia).
22 sierpnia – wojna polsko-bolszewicka: zwycięstwo polskie w bitwie białostockiej.
25 sierpnia:
zakończyła się Bitwa Warszawska.
na rozkaz polskiego dowództwa zakończono II powstanie śląskie. Powołano mieszaną Policję Plebiscytową.
26 sierpnia – na mocy porozumienia z bolszewikami z 6 sierpnia, do Wilna wkraczają wojska litewskie.
31 sierpnia – wojna polsko-bolszewicka: bitwa pod Komarowem. W wyniku ofensywy na froncie południowym Rosjanie znaleźli się w odwrocie.
11 września:
założono Wielką Lożę Narodową Polski.
otwarto Konsulat Generalny Niemiec w Toruniu.
16 września – wojna polsko-bolszewicka: zakończyła się bitwa pod Dytiatynem.
20 września – wojna polsko-bolszewicka: rozpoczęła się bitwa nad Niemnem (trwała do 26 września).
24 września – zakupiono 4 niemieckie trałowce typu FM.
Październik – w Warszawie odbył się pierwszy w Polsce pokaz gry w rugby.
5 października – w Bochni zmarł Emeryk Kostyal de Tharno, mjr WP, były komendant szpitali w twierdzy Kraków, dowódca szpitala wojskowego w Bochni.
7 października – w Suwałkach podpisane zostało porozumienie, na mocy którego Wilno miało przypaść Litwie.
9 października – bunt Żeligowskiego: wojsko polskie zajęło Wilno i okolice.
12 października:
wojna polsko-bolszewicka: w Rydze podpisano polsko-radziecki preliminaryjny traktat pokojowy i umowę o rozejmie między Polską, Rosją i Ukrainą.
gen. Lucjan Żeligowski po zajęciu Wilna, proklamował utworzenie Litwy Środkowej.
18 października – wojna polsko-bolszewicka: wszedł w życie rozejm z 12 października.
21 października – podczas wojny ukraińsko-radzieckiej na terytorium Polski została wyparta i tu internowana armia Ukraińskiej Republiki Ludowej.
9 listopada – została zawarta konwencja polsko-gdańska.
15 listopada – oficjalnie powstało Wolne Miasto Gdańsk.
17 listopada – uchwalono konstytucję Wolnego Miasta Gdańska.
22 listopada – Józef Piłsudski nadał miastu Lwów Order Virtuti Militari za bohaterską jego obronę przed Ukraińcami na przełomie 1918/1919 r.
29 listopada – w Bytomiu została uruchomiona Elektrociepłownia Szombierki.
10 grudnia:
w Warszawie powstała Akademia Nauk Technicznych.
utworzono diecezję łódzką.
12 grudnia – odbył się pierwszy zjazd Komunistycznej Partii Górnego Śląska.
16 grudnia:
Włoch Bernardo Attolico został mianowany Wysokim Komisarzem Ligi Narodów w Wolnym Mieście Gdańsku (urząd sprawował do 23 stycznia 1921).
Julian Fałat założył w Toruniu Konfraternię Artystów.
17 grudnia:
Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o nadaniu ziemi żołnierzom Wojska Polskiego.
pomiędzy anektowaną przez Polskę Litwą Środkową a Republiką Litwy utworzono pas neutralny.
23 grudnia – w życie weszła ustawa Sejmu reorganizująca podział administracyjny w Galicji oraz tworząca województwa: krakowskie, lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie.
29 grudnia – podniesiono banderę na kanonierce ORP Komendant Piłsudski.
Wejherowo wróciło do Polski.
Cork (irl. Corcaigh, wym. [ˈkˠorkˠɪɟ]) – drugie co do wielkości miasto Irlandii, leżące przy ujściu rzeki Lee do Morza Celtyckiego, ośrodek administracyjny hrabstwa Cork i największe miasto prowincji Munster.
José Tomás Sánchez (ur. 17 marca 1920 w Pandan, zm. 9 marca 2012 w Manili) – filipiński duchowny katolicki, arcybiskup Nueva Segovia, wysoki urzędnik Kurii Rzymskiej, kardynał.
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Warto wiedzieć że... beta
Mutsu (jap. 陸奥 Mutsu) – pancernik japoński typu Nagato. Stępkę pod jego budowę położono 1 czerwca 1918 r. w stoczni japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej w Yokosuka. Wodowanie miało miejsce 31 maja 1920, a 24 października 1921 r. okręt został ukończony. W okresie międzywojennym okręt przeszedł dwie poważne modernizacje, które całkowicie zmieniły jego sylwetkę (usunięto przedni komin, całkowicie przebudowano główne nadbudówki i zastąpiono stary system kierowania ogniem), a także zwiększyły wyporność. Wymieniono kotły napędowe na maszyny o większej mocy i zainstalowano wyposażenie lotnicze (hangar, katapultę i trzy wodnosamoloty zwiadowcze).
Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny (szw. Nobelpriset i fysiologi eller medicin) – jest nagrodą przyznawaną corocznie przez Instytut Karolinska za wyjątkowe osiągnięcia naukowe z różnych dziedzin fizjologii lub medycyny. Jest jedną z pięciu Nagród Nobla ustanowionych w testamencie przez Alfreda Nobla (zm. w 1896 roku). Jak zapisał on w swoim testamencie, nadzór nad nagrodą sprawuje Fundacja Noblowska, a przyznawana jest ona przez zgromadzenie wybierane przez Instytut Karolinska. Określana potocznie jako „Nagroda Nobla z medycyny”, w rzeczywistości była precyzyjnie opisana przez Nobla w jego testamencie, jako nagroda z „fizjologii lub medycyny”. Z tego powodu może być przyznana w każdej ze szczegółowych dziedzin obu tych nauk. Pierwszym laureatem nagrody był w roku 1901 Niemiec Emil Adolf von Behring.
Clive Dunn (ur. 9 stycznia 1920 w Londynie, zm. 6 listopada 2012 w Algarve) – brytyjski aktor i piosenkarz, znany przede wszystkim z występów w serialu Armia tatuśka (1968–1977).
Sportclub Heerenveen (skracane do sc Heerenveen) – holenderski klub piłkarski z siedzibą w mieście Heerenveen we Fryzji, założony 20 lipca 1920 roku, w ostatnich latach jeden z czołowych zespołów Eredivisie. Największym sukcesem klubu było wicemistrzostwo kraju w sezonie 1999/2000 i zakwalifikowanie się do fazy grupowej Ligi Mistrzów w sezonie 2000/2001. W kolejnych sezonach (oprócz 2003/2004) zespół regularnie występował w Pucharze UEFA. W 2005 roku przeszedł fazę grupową tych rozgrywek. W sezonie 2008/2009 zajął piąte miejsce w tabeli Eredivisie oraz zdobył Puchar Krajowy.
Carlo Azeglio Ciampi (ur. 9 grudnia 1920 w Livorno) – włoski bankowiec i polityk, premier w latach 1993–1994, prezydent Włoch od 18 maja 1999 do 15 maja 2006.
Adriano Ossicini (ur. 20 czerwca 1920 w Rzymie, zm. 15 lutego 2019 tamże) – włoski psychiatra, nauczyciel akademicki i polityk, długoletni senator, w latach 1995–1996 minister rodziny i solidarności społecznej.
Gottfried Böhm (ur. 23 stycznia 1920 w Offenbach am Main) – niemiecki architekt i rzeźbiarz, laureat Nagrody Pritzkera w 1986.
