Wydarzenia w Polsce[ | edytuj kod]
7 stycznia – na skutek presji carycy Katarzyny II Rada Nieustająca unieważniła Order Virtuti Militari i zakazała jego noszenia.
Marzec – Rada Nieustająca na żądanie ambasadora rosyjskiego nakazała zmniejszenie liczebności armii polskiej o 50%.
1 marca – w Teatrze Narodowym w Warszawie odbyła się premiera opery Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale Wojciecha Bogusławskiego i Jana Stefaniego.
6 marca – Filip Nereusz Lichocki został prezydentem Krakowa.
12 marca – gen. Antoni Madaliński nie podporządkował się rozkazom o redukcji oddziałów i wyruszył z Ostrołęki na Kraków, co dało początek powstaniu kościuszkowskiemu.
24 marca – insurekcja kościuszkowska: Tadeusz Kościuszko złożył przysięgę na krakowskim rynku i został naczelnikiem powstania narodowego.
4 kwietnia – insurekcja kościuszkowska: zwycięstwo wojsk polskich nad rosyjskimi w bitwie pod Racławicami.
7 kwietnia – do Krakowa wprowadzono 12 rosyjskich armat zdobytych w bitwie pod Racławicami.
8 kwietnia – Tadeusz Kościuszko mianował Bartosza Głowackiego chorążym regimentu grenadierów krakowskich, w nagrodę za bohaterstwo wykazane w bitwie pod Racławicami.
13 kwietnia – kardynał Laurentius Litta został nuncjuszem apostolskim w Polsce.
17 kwietnia – insurekcja kościuszkowska: wybuch powstania w Warszawie, pod wodzą Jana Kilińskiego.
22 kwietnia:
powołano Sąd Kryminalny Księstwa Mazowieckiego.
insurekcja kościuszkowska: rozpoczęła się insurekcja wileńska.
24 kwietnia:
insurekcja wileńska: powstała Rada Najwyższa Rządowa Litewska.
Michał Wohlman został prezydentem Krakowa.
25 kwietnia – z wyroku powołanego przez Najwyższą Radę Tymczasową Wielkiego Księstwa Litewskiego sądu kryminalnego, został w Wilnie powieszony hetman wielki litewski Szymon Kossakowski.
26 kwietnia – ukazało się pierwsze wydanie Gazety Wolnej Warszawskiej, oficjalnego organu insurekcji kościuszkowskiej.
27 kwietnia – insurekcja kościuszkowska: zwycięstwo wojsk litewskich w bitwie pod Niemenczynem.
5 maja – insurekcja kościuszkowska: przeważające siły rosyjskie pod dowództwem gen. mjr. Fiodora Denisowa osaczyły pod Połańcem armię powstańczą maszerującą na Warszawę. Oddziały Naczelnika Siły Zbrojnej Tadeusza Kościuszki zamknęły się w obozie warownym, w którym przebywały do 16 maja, gdy idąca z odsieczą dywizja gen. mjr Jana Grochowskiego zmusiła Rosjan do zwinięcia blokady i wycofania się na zachód.
7 maja:
Tadeusz Kościuszko wydał uniwersał połaniecki znoszący poddaństwo osobiste chłopów, zakazujący ich rugowania z gruntu oraz zmniejszający wymiar pańszczyzny; był to ostatni akt prawny I Rzeczypospolitej.
insurekcja kościuszkowska: bitwa pod Polanami.
9 maja – w czasie insurekcji kościuszkowskiej w Warszawie wykonano wyrok śmierci na przywódcach targowicy: Józefie Ankwiczu, Józefie Kazimierzu Kossakowskim, hetmanie Piotrze Ożarowskim, hetmanie Józefie Zabielle.
10 maja – insurekcja kościuszkowska: Tadeusz Kościuszko powołał Radę Najwyższą Narodową, która miała pełnić funkcje cywilnej władzy powstania.
13 maja – insurekcja kościuszkowska: przebywające w warownym obozie pod Połańcem wojska powstańcze odparły atak oddziałów rosyjskich gen. mjr. Fiodora Denisowa.
16 maja – insurekcja kościuszkowska: król Prus Fryderyk Wilhelm II ogłosił przystąpienie do walki z powstaniem.
20 maja – wybuchł pożar Mikołowa, największy w historii miasta.
27 maja – insurekcja kościuszkowska: zwycięstwo Rosjan w bitwie pod Lipniszkami.
31 maja – insurekcja kościuszkowska: w Krakowie został ścięty za zdradę katolicki duchowny Maciej Dziewoński.
Czerwiec – Kurlandia przyłączyła się do insurekcji.
6 czerwca – insurekcja kościuszkowska: klęska wojsk powstańczych pod Szczekocinami.
8 czerwca – insurekcja kościuszkowska: oddziały generała Józefa Zajączka, które miały za zadanie utrzymać obronę na linii Bugu, zostały pobite pod Chełmem przez wojska rosyjskie.
15 czerwca:
insurekcja kościuszkowska: komendant Krakowa Ignacy Wieniawski bez walki poddał miasto Prusom.
ponownie Maciej Bajer został prezydentem Krakowa (poprzednio prezydent w 1792).
17 czerwca – insurekcja kościuszkowska: Rada Najwyższa Narodowa powołała Sąd Najwyższy Kryminalny.
24 czerwca – insurekcja kościuszkowska: zwycięstwo powstańców nad wojskiem pruskim w bitwie pod Osowcem.
26 czerwca – insurekcja kościuszkowska: klęska wojsk powstańczych w bitwie pod Sołami.
28 czerwca:
insurekcja kościuszkowska: mieszkańcy Warszawy wtargnęli do więzień skąd wywlekli i dokonali samosądów na pozostałych przy życiu przywódcach konfederacji targowickiej i osobach posądzanych o zdradę: biskupie wileńskim Ignacym Jakubie Massalskim, kasztelanie przemyskim Antonim Czetwertyńskim, pośle do Turcji Karolu Boscamp-Lasopolskim, szambelanie Stefanie Grabowskim, instygatorze koronnym Mateuszu Roguskim, szpiegu rosyjskim Marcelim Piętce, adwokacie Michale Wulfersie i instygatorze sądów kryminalnych Józefie Majewskim.
w Lipawie ogłoszono akt powstania Księstwa Kurlandzkiego.
Lipiec – insurekcja kościuszkowska: rozpoczęło się oblężenie Warszawy przez wojska pruskie i rosyjskie.
1 lipca – w Warszawie ukazał się pierwszy polski dziennik informacyjny Gazeta Rządowa.
9 lipca – insurekcja kościuszkowska: rozpoczęła się bitwa pod Gołkowem.
10 lipca – insurekcja kościuszkowska: stoczono bitwy pod Błoniem, Kolnem, Rajgrodem i Raszynem.
13 lipca – insurekcja kościuszkowska: wojska rosyjsko-pruskie rozpoczęły oblężenie Warszawy.
19 lipca – insurekcja kościuszkowska: Rosjanie rozpoczęli szturm na Wilno.
29 lipca – insurekcja kościuszkowska: zwycięstwo powstańców w bitwie pod Sałatami.
1 sierpnia – insurekcja kościuszkowska: rozpoczęła się bitwa pod Słonimem.
11 sierpnia – insurekcja kościuszkowska: Wilno poddało się.
12 sierpnia – insurekcja kościuszkowska: wojska rosyjskie wkroczyły do Wilna.
16 sierpnia – w Warszawie, w czasie insurekcji kościuszkowskiej, wprowadzono do obiegu pierwsze polskie banknoty.
20 sierpnia – insurekcja kościuszkowska: wybuchło powstanie wielkopolskie.
23 sierpnia – insurekcja kościuszkowska: powołano Sąd Kryminalny Wojskowy.
4 września – insurekcja kościuszkowska: zwycięstwo Rosjan w bitwie pod Lubaniem.
6 września – insurekcja kościuszkowska: zakończyło się oblężenie Warszawy. Rankiem armia pruska Fryderyka Wilhelma II opuściła obóz na Woli i odmaszerowała na zachód.
17 września – insurekcja kościuszkowska: zwycięstwo Rosjan w bitwie pod Krupczycami.
18 września – insurekcja kościuszkowska: Rada Najwyższa Narodowa postanowiła zamienić pospolite ruszenie włościan na pobór: 1 rekruta z 10 domów i konia jezdnego z 50 domów.
19 września – insurekcja kościuszkowska: klęska dywizji Karola Sierakowskiego w bitwie pod Terespolem.
25 września – insurekcja kościuszkowska: gen. Jan Henryk Dąbrowski wkroczył do Gniezna.
28 września – insurekcja kościuszkowska: rozpoczęła się bitwa pod Łabiszynem.
29 września – insurekcja kościuszkowska: zwycięstwo Polaków w bitwie pod Łabiszynem.
2 października – insurekcja kościuszkowska: Jan Henryk Dąbrowski pokonał Prusaków w bitwie pod Bydgoszczą.
10 października – klęska wojsk powstańczych pod Maciejowicami. Tadeusz Kościuszko dostał się do niewoli.
12 października – Tomasz Wawrzecki został mianowany Naczelnikiem Państwa jako następca Tadeusza Kościuszki.
16 października – Tomasz Wawrzecki został zaprzysiężony jako najwyższy naczelnik insurekcji kościuszkowskiej.
26 października – insurekcja kościuszkowska: doszło do bitwy pod Kobyłką, w czasie ofensywy Suworowa na Warszawę.
4 listopada – wkroczenie wojsk Suworowa i Fersena do Warszawy. Szturm na Pragę i rzeź ludności.
5 listopada – kapitulacja wojsk broniących Warszawę.
9 listopada – wojska rosyjskie wkroczyły do Warszawy.
16 listopada – pod Radoszycami skapitulował ostatni oddział powstańczy insurekcji kościuszkowskiej. Koniec insurekcji.
6 grudnia – Hugo Kołłątaj został aresztowany przez Austriaków w Radymnie.
Św. Benedykta Hyŏng Kyŏng-nyŏn (ko. 현경련 베네딕타) (ur. 1794 w Seulu, zm. 29 grudnia 1839 tamże) – święta Kościoła katolickiego, męczennica.13 kwietnia jest 103. (w latach przestępnych 104.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 262 dni.
Podstrony: 1 [2] [3]
Warto wiedzieć że... beta
Maria Klotylda od św. Franciszka Borgiasza Paillot, (fra.) Marie-Clotilde-Angèle de Saint-François Borgia (ur. 25 listopada 1739, zm. 23 października 1794 w Valenciennes) – błogosławiona Kościoła katolickiego, męczennica, ofiara prześladowań antykatolickich okresu francuskiej rewolucji.
Maria Natalia od św. Ludwika Vanot, (fra.) Marie-Natalie-Joseph de Saint-Louis (ur. 12 czerwca 1728, zm. 17 października 1794 w Valenciennes) – błogosławiona Kościoła katolickiego, męczennica, ofiara prześladowań antykatolickich okresu francuskiej rewolucji.
Królestwo Prus (niem. Königreich Preußen) – oficjalny tytuł państwa prusko-brandenburskiego po 1701, wraz z pozostałymi domenami dynastii Hohenzollernów w latach 1701-1918, od 1871 wchodzące w skład Cesarstwa Niemieckiego. Terytorium Królestwa Prus obejmowało dwie trzecie całego obszaru Cesarstwa Niemieckiego.
Uniwersał połaniecki (właściwie Uniwersał urządzający powinności gruntowe włościan i zapewniający dla nich skuteczną opiekę rządową, bezpieczeństwo własności i sprawiedliwość w komisjach porządkowych) – akt prawny wydany przez Tadeusza Kościuszkę 7 maja 1794. w okolicach miasta Połaniec. Formalnie był wydany w imieniu rządu krajowego Rzeczypospolitej Obojga Narodów w oparciu o art. IV Konstytucji Trzeciego Maja.
Cornelius Vanderbilt (ur. 27 maja 1794, zm. 4 stycznia 1877), amerykański przedsiębiorca, który swoją potęgę i bogactwo zbudował na transporcie morskim i kolejowym. Głowa sławnej rodziny Vanderbiltów. W późniejszym okresie swego życia był znany jako komodor Vanderbilt.
Język rosyjski (ros. русский язык, russkij jazyk; dawniej też: język wielkoruski) – język należący do grupy języków wschodniosłowiańskich, posługuje się nim jako pierwszym językiem około 145 mln ludzi, ogółem (według różnych źródeł) 250-300 mln. Jest językiem urzędowym w Rosji, Kirgistanie i na Białorusi, natomiast w Kazachstanie jest językiem oficjalnym oraz jest jednym z pięciu języków oficjalnych a jednocześnie jednym z sześciu języków konferencyjnych Organizacji Narodów Zjednoczonych. Posługuje się pismem zwanym grażdanką, graficzną odmianą cyrylicy powstałą na skutek jej upraszczania.
Gazeta Rządowa – dziennik polski wydawany w okresie insurekcji kościuszkowskiej, oficjalny organ prasowy Wydziału Instrukcji Rady Najwyższej Narodowej. Redaktorem naczelnym był Franciszek Ksawery Dmochowski.
